به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد، در این نشست کارشناسان و مسئولان بر ضرورت ساماندهی واحدها و راهنمایان، تقویت زیرساختهای حملونقل و گردشگری، بهرهگیری از ظرفیت فناوری و ایجاد مناطق آزاد زیارت برای رشد این صنعت تاکید کردند.
توسعه گردشگری خراسان رضوی در گرو پیوند آیندهنگری با اصالت تاریخی
محمدرضا توکلیزاده، رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی، بر ضرورت نگاه آیندهمحور در برنامهریزیهای گردشگری استان تاکید کرد و گفت: بخش گردشگری باید بر پایه آینده شکل گیرد، نه آنکه صرفاً به گذشته تکیه کند. در بسیاری از کشورهای پیشرو، توسعه گردشگری با رویکرد آیندهنگرانه و بر مبنای فناوریهای نوین، زیرساختهای هوشمند و تجربهگرایی گردشگر سامان یافته است. در صورتی که بتوان تلفیقی از اصالت تاریخی و ظرفیتهای آیندهمحور در صنعت گردشگری خراسان رضوی ایجاد کرد و با این نگاه، زیرساختهای لازم را توسعه داد، دستیابی به رشد پایدار در این حوزه دور از انتظار نخواهد بود.
وی با اشاره به جایگاه منحصربهفرد مشهد در گردشگری مذهبی کشور اظهار کرد: مبنای گردشگری خراسان رضوی بر محور زیارت استوار است؛ موضوعی که در ذات خود ترکیبی از معنویت، تاریخ و آیندهنگری را دربر میگیرد. اگر به گذشته این شهر بنگریم، تحولات چشمگیری در زیرساختهای گردشگری آن رخ داده است؛ به گونهای که 45 سال پیش حتی یک هتل پنجستاره در مشهد وجود نداشت؛ اما امروز این شهر میزبان بیش از 50 هتل پنجستاره است، آنهم بدون تبلیغات گسترده یا سیاستهای بازاریابی خاص.
توکلیزاده خاطرنشان کرد: هرچند توسعه گردشگری در سالهای اخیر قابلتوجه بوده است؛ اما تداوم این مسیر نیازمند رویکردی مبتنی بر آینده و فناوریهای نوین گردشگری است. در صورتی که بتوانیم با حفظ ریشههای فرهنگی و تاریخی این سرزمین، نگاهی آیندهنگر به برنامهریزیها داشته باشیم، صنعت گردشگری خراسان رضوی میتواند ضمن خلق فرصتهای جدید، نقشی مؤثر در بهبود معیشت و رفاه مردم ایفا کند.
ظرفیت ۳۰ میلیون زائر و سه و نیم میلیون گردشگر خارجی باید به درآمد پایدار تبدیل شود
غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی نیز در این نشست اظهار داشت: در مشهد سالانه حدود ۳۰ میلیون نفر زائر داخلی و سه و نیم میلیون گردشگر خارجی حضور پیدا میکنند. این ظرفیت عظیم باید مورد بهرهبرداری هوشمندانه قرار گیرد. در جهان شهرهایی با چنین زیرساختهایی توانستهاند درآمدهای پایدار و خدمات استاندارد ارائه دهند، اما ما هنوز در برخی بدیهیات ماندهایم.
مظفری با انتقاد از نبود هماهنگی میان نهادهای مرتبط گفت: دستگاههای مرتبط مانند شهرداری، ادارهکل میراث فرهنگی و دستگاههای خدماتی باید با هم مرتبط باشند و شورای هماهنگی نظارتی شکل بگیرد. این ناهماهنگی باعث میشود برخی پروژهها سالها معطل بمانند و بهرهوری استان پایین بیاید.
او تصریح کرد: باید به آموزش در این حوزه جدیتر بپردازیم. برای مثال در موضوع تابلوها و عوارض شهری، باید با همکاری شورای شهر و وزارت ارشاد به یک استاندارد مشترک برسیم. در حال حاضر برای یک شهر گردشگری با این حجم، استاندارد مشخصی برای تابلوها، نما و منظر شهری وجود ندارد.
وی اضافه کرد: تقاضا دارم تا پایان این دوره، شهرداری یک مشاور تخصصی در حوزه منظر شهری و گردشگری به کار گیرد. باید استانداردهایی تهیه شود تا نمای شهری آزاردهنده نباشد و جلوه بصری مشهد با هویت فرهنگی و اسلامی آن همخوان باشد.
مظفری ادامه داد: در بسیاری از شهرهای دنیا، برای هر بخش از شهر، ضوابطی دقیق درخصوص ابعاد تابلوها، خط فارسی و لاتین، نورپردازی و رنگ وجود دارد. ما نیز باید چنین ضوابطی تدوین کنیم تا نظم بصری در مشهد ایجاد شود. این کار نه تنها برای زیبایی شهر، بلکه برای حفظ هویت اسلامی-ایرانی مشهد ضروری است. باید برای معماری هتلها و بناهای اطراف حرم فکری اساسی کنیم. این منطقه قلب گردشگری مشهد است و لازم است هتلها و بناهای جدید با الهام از معماری اسلامی ایرانی ساخته شوند. حتی پیشنهاد میکنم شهرداری مشاور تخصصی برای معماری مذهبی و گردشگری بگیرد تا در این حوزه به استانداردهای بینالمللی نزدیک شویم.
وی با اشاره به اهمیت منظر شهری افزود: نما و سیمای فعلی برخی از خیابانهای منتهی به حرم مطهر، با هویت فرهنگی مشهد همخوانی ندارد. باید دستورالعملی تهیه شود تا ساختمانهای جدید، هماهنگ با الگوی بومی و فرهنگی طراحی شوند. این موضوع میتواند در جذب گردشگر مؤثر باشد.
مظفری در ادامه گفت: در حوزه حملونقل محدودیتی نداریم و میتوانیم یک شرکت حملونقل گردشگری ایجاد کنیم تا خدمات منسجم ارائه شود. پیشنهاد میکنم این کار با محوریت سازمان همیاری شهرداریها انجام گیرد. همچنین قطارهای گردشگری از ظرفیتهای مغفول استان هستند و اگر برنامهریزی درستی داشته باشیم، قطعاً سودآور خواهند بود.
استاندار خراسان رضوی با یادآوری تجربه گذشته گفت: در سالهای قبل قطار گردشگری راهاندازی شد اما بهدلیل نبود برنامهریزی دقیق و بازاریابی مناسب تعطیل شد. در حالی که اگر این طرح با رویکرد جدید و مدیریت بخش خصوصی احیا شود، میتواند به رونق گردشگری داخلی و خارجی کمک کند.
مظفری در ادامه به موضوع ورود زائران افغانستانی و گردشگران خارجی اشاره کرد و گفت: در حال بررسی هستیم تا ورود و خروج زائران خارجی، بهویژه زائران افغانستانی در چارچوب مشخصی انجام شود. این کار نیازمند هماهنگی با دستگاههای امنیتی، انتظامی و وزارت امور خارجه است.
توسعه زیرساختها و تسریع پروژههای حملونقل در اولویت گردشگری استان
مژگان ثابت تیموری، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست با اشاره به مشکلات و نیازهای بخش گردشگری استان گفت: توسعه زیرساختها و نصب تابلوهای چندزبانه در تاسیسات گردشگری یکی از مسئولیتهای اجتماعی مهم است که تاکنون نسبت به آن غفلت شده است.
وی افزود: در حوزه زیرساختهای حملونقل نیز، تسریع در اجرای پروژههای قطار سریعالسیر حرم تا حرم و آزادراه مشهد – قوچان ضروری است.
وی با اشاره به میزان بالای ترافیک در محور مشهد- قوچان تصریح کرد: احداث هر چه سریعتر این آزادراه میتواند روند رفتوآمد گردشگران را تسهیل کند. همچنین ارتقای کیفی جادههای منتهی به مشهد، بهویژه ایجاد روکش مطلوب برای جاده سرخس- مشهد، یکی از مطالبات اصلی گردشگران و مردم منطقه است.
ثابت تیموری در ادامه به کمبود استراحتگاهها و مجتمعهای بینراهی اشاره کرد و گفت: شمار این مراکز به اندازه نیاز گردشگران نیست. هرچند اداره کل میراث فرهنگی استان تلاشهایی در این زمینه داشته، اما نیازمند اقدامات گستردهتر برای توسعه و ارتقای کیفیت این مراکز هستیم.
وی همچنین بر توسعه گردشگری آبی در حاشیه منابع آبی استان از جمله سدها و ضرورت پیوست گردشگری برای هتلهای پنجستاره تاکید کرد و افزود: حریم سدها و منابع آبی باید به گونهای طراحی شود که سرمایهگذاران بخش گردشگری با چالشهای آییننامهای سازمان محیط زیست و شرکت آب منطقهای مواجه نشوند. نمونه بارز این مشکل، عدم صدور مجوز برای پنج شرکت سرمایهگذار در حوزه گردشگری آبی به دلیل مشکلات قانونی است.
وی تاکید کرد: برخی از سدها منبع آب شرب نیستند و میتوان از ظرفیت آنها برای توسعه گردشگری بهره برد.
ساماندهی واحدهای اقامتی و جذب هدفمند گردشگر
در ادامه جلسه، ناصر غفران، نایبرئیس کمیسیون گردشگری و صنایعدستی اتاق بازرگانی خراسان رضوی، به چالشهای واحدهای اقامتی اشاره کرد و گفت: تا زمانی که ساختمانی پایانکار دریافت نکرده باشد، از نظر قانونی آماده بهرهبرداری نیست و استفاده از آن چه برای کاربری مسکونی، و چه برای تجاری یا گردشگری، غیرمجاز محسوب میشود. عدم صدور پایانکار برای تاسیسات گردشگری، یکی از مشکلاتی است که موجب افزایش تعداد واحدهای غیرمجاز شده است.
وی افزود: با افزایش جذب گردشگران در استان، تولید ناخالص داخلی خراسان رضوی نیز افزایش مییابد. بنابراین لازم است گردشگران در حوزههای زیارت، اقامت و سلامت بهطور سازمانیافته مدیریت شوند.
غفران همچنین بر جذب هدفمند گردشگران از کشورهای همسایه تاکید کرد و یادآور شد: سامانه راهبری گردشگران سلامت ذیل وزارت میراث فرهنگی، وزارت بهداشت و وزارت امور خارجه در حال فعالیت است و اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده است.
بهرهگیری از ظرفیت حملونقل ریلی در توسعه گردشگری
امید خدادادی، دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق مشهد، با اشاره به اهمیت حملونقل ریلی در صنعت گردشگری اظهار کرد: استفاده از ظرفیتهای ریلی برای توسعه گردشگری از الزامات اساسی است و باید به این بخش بیش از گذشته توجه شود.
وی افزود: تسریع در ساخت قطار سریعالسیر مشهد- تهران، فعال شدن مجدد قطار بجنورد-مشهد-گرگان و راهاندازی قطارهای گردشگری مشهد-سرخس و مشهد-نیشابور از اولویتهای حیاتی این حوزه است.
ضرورت تجهیز فرودگاه و توسعه قطارهای گردشگری
در ادامه جلسه محمد سعید ولیزاده، مدیر انجمن دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی، با تاکید بر لزوم بهبود زیرساختهای خدماتی فرودگاه بینالمللی مشهد گفت: فرودگاه فاقد صرافی مناسب است که نرخ ارز و هزینهها را بهصورت بهروز در اختیار گردشگران خارجی قرار دهد. استقرار دستگاههای ATM تبدیل دلار به ریال در فرودگاهها میتواند بخش بزرگی از این مشکل را حل کند.
ولیزاده همچنین بر راهاندازی قطار گردشگری در مسیر مشهد- نیشابور تاکید کرد و افزود: توسعه این مسیرها میتواند نقش مؤثری در جذب گردشگران داخلی و خارجی داشته باشد و تجربه سفر گردشگری در استان را به شکل چشمگیری ارتقا دهد.
ضرورت ایجاد منطقه آزاد زیارت
سیدمسعود منتجبی، مسئول دبیرخانه ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی، بر لزوم تعریف «منطقه آزاد زیارت» در استان تاکید کرد و گفت: با ایجاد این منطقه میتوان بودجهای مستقل برای توسعه زیرساختهای گردشگری و زیارتی استان در نظر گرفت و زمینه پیشرفت این حوزه را فراهم ساخت.
چالشهای واحدهای اقامتی و لزوم اصلاح قوانین
ابراهیم محرابی، مدیر خانهمسافرهای خراسان رضوی، به مشکلات اجرای قوانین در حوزه گردشگری اشاره و اظهار کرد: بسیاری از پروژههای گردشگری فاقد پایان کار هستند که این امر موجب افزایش واحدهای غیرمجاز میشود. ضوابط نظام مهندسی نیز مربوط به ده سال پیش است و با شرایط فعلی سازگار نیست، بنابراین صدور پایان کار برای واحدها با مشکل مواجه است.
وی همچنین افزود: تبلیغ واحدهای اقامتی غیرمجاز در فضای مجازی ادامه دارد و رسیدگی به این موارد نیازمند مراجعه حضوری به پلیس فتا است که برای بسیاری از واحدها میسر نیست. علاوه بر این، حجم بالای کار اداره نظارت بر اماکن، رسیدگی به نامههای اداره کل میراث فرهنگی در حوزه واحدهای اقامتی را محدود کرده و ضروری است یک نیروی انسانی تامالاختیار از سوی این اداره برای پیگیری موضوع اختصاص یابد.
محرابی در ادامه به کندی روند تعزیرات در اعمال جریمه واحدهای اقامتی غیرمجاز اشاره کرد.
مشکلات نصب تابلوهای چندزبانه و صدور پروانه
محمود مادرشاهیان، رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی، به چالش قدیمی نصب تابلوهای دو یا سهزبانه در هتلها اشاره کرد و گفت: این موضوع حتی به دیوان عدالت اداری کشیده شده اما نتیجهای حاصل نشده است. در خیابان امام رضا(ع) که حدود ۱۰۰ هتل وجود دارد، نیاز است تابلویی به چهار زبان نصب شود تا راهنمای زائر باشد و این امر جنبه تبلیغی ندارد؛ اما متاسفانه شهرداری با هشدارهایی، اقدام به جمعآوری این تابلوها کرده است.
وی همچنین بیان کرد: تمدید پروانه واحدهای اقامتی فاقد پایان کار میسر نیست و این امر باعث افزایش واحدهای غیرمجاز و دشواری نظارت بر آنها میشود. اجرای مصوبه هیات وزیران برای صدور پایان کار ساختمانی ضروری است.
چالش عوارض شهرداری برای واحدهای اقامتی
مرجان شاهولایتی، مدیرعامل جامعه هتلداران خراسان رضوی گفت: واحدهای اقامتی منظمترین صنوف در مدیریت پسماندهای خشک و تر هستند. پیشتر عوارض شهرداری بر اساس حجم پسماند محاسبه میشد، اما اکنون همه واحدها هزینه یکسان پرداخت میکنند، حتی اگر واحدی مسافری نداشته باشد و زباله تولید نشود، که این ناعادلانه است.
راهنمایان گردشگری غیرمجاز و ضرورت سازماندهی آنان
رضا عسکری، رئیس هیات مدیره انجمن راهنمایان گردشگری خراسان رضوی نیز، به فعالیت راهنمایان غیرمجاز در مشهد اشاره کرد و گفت: این افراد باعث بیکار شدن راهنمایان آموزشدیده و وارد کردن آسیب به بناهای تاریخی و گردشگری شدهاند و نارضایتی در جوامع محلی ایجاد کردهاند.
وی خواستار اعمال جرایم قانونی و جلوگیری از افزایش راهنمایان غیرمجاز شد.
عسکری همچنین از شهردار مشهد درخواست کرد یک خانه تاریخی را به انجمن اختصاص دهد تا فعالیت سازماندهی شدهای داشته باشند و همچنین تاکید کرد اختصاص اتوبوس گردشگری برای راهنمایان ضروری است.
ضرورت هماهنگی در حوزه صنایع دستی و فرش
عبدالله احراری، پژوهشگر و عضو انجمن ملی فرش ایران، با بیان اینکه فرش دو متولی دارد (وزارت صمت و وزارت میراث فرهنگی)، اظهار داشت: این دو بخش باید تحت نظر یک وزارتخانه قرار گیرند تا مدیریت یکپارچه داشته باشند.
وی افزود: شهرداری عوارض سنگینی برای تولیدکنندگان فرش تعیین میکند و هنرمندان صنایع دستی حتی از حداقل حمایتهای دولتی و بیمه محروم هستند.
احراری تاکید کرد: صنایع دستی در حال حذف شدن از سبد مصرف خانوار است و امید است بار دیگر بنهای خرید صنایع دستی برای کارمندان دولت اختصاص یابد تا از این بخش حمایت شود.
ساماندهی لیدرها و راهاندازی تاکسیهای گردشگری
محمد نیکو، رئیس جامعه هتل آپارتمانهای خراسان رضوی، بر ضرورت راهاندازی تاکسیهای گردشگری توسط بخش خصوصی و ساماندهی لیدرهای خارجی که هویت مشخصی ندارند، تاکید کرد.
محمدحسن حسینپور، رئیس جامعه حرفهای اقامتگاههای بومگردی خراسان رضوی، خواستار عدالت حمایتی و استفاده کارکنان دولت از ظرفیتهای بومگردی با سفرکارت شد و از برگزاری بازارچه زنان روستایی در بومگردی روستای کنگ به مناسبت روز زن خبر داد.
ضرورت تشکیل منطقه آزاد زیارت و توسعه زیرساختهای گردشگری
در بخش دیگری از این نشست، حجتالاسلام علی عسکری، معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی گفت: ایجاد منطقه آزاد زیارت و گردشگری برای مشهد به یک ضرورت تبدیل شده است، چراکه این شهر علاوه بر جایگاه معنوی، از امنیت و آرامش بالایی برخوردار است و بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی آن را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب میکنند.
او تاکید کرد: بیش از نیمی از گردشگران خارجی ورودی کشور، به مشهد میآیند و برای پاسخگویی به این حجم از زائران باید زیرساختهای گردشگری و خدماتی بهروز شود.
وی از آغاز عملیات تعریض بزرگراه مشهد–چناران–قوچان و دو بانده شدن محور مشهد–سرخس خبر داد و گفت: این مسیرها بهویژه برای زائران آسیای میانه اهمیت بالایی دارند.
عسکری همچنین از رایزنی با وزارت امور خارجه برای ساماندهی ورود و خروج زائران خارجی و تشکیل کمیته ویژه خدماترسانی به آنان خبر داد.
استفاده از ظرفیت تبصره ۱۵ برای اشتغال و توسعه خدمات زیارتی
رضا جمشیدی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی با اشاره به ظرفیتهای تبصره ۱۵ قانون بودجه گفت: هدف این تبصره، ایجاد اشتغال در بخشهای مختلف است و میتواند پشتوانهای برای توسعه خدمات گردشگری و راهنمای زائر در استان باشد.
او از همکاری استانداری با جهاد دانشگاهی خراسان رضوی و پژوهشکده گردشگری در اجرای طرحهای آموزشی و مهارتافزایی خبر داد و افزود: این طرحها بر آموزش نیروی انسانی، ارتقای خدمات گردشگری و ایجاد اشتغال پایدار تمرکز دارند.
جمشیدی همچنین با اشاره به سابقه بودجه زیارت گفت: دولت در سال ۱۳۸۸ اختصاص سالانه ۲۰۰ میلیارد تومان برای توسعه زیرساختهای زیارتی را تصویب کرد.
وی درباره فعالیت صرافیها در فرودگاهها نیز توضیح داد که این فعالیتها باید در چارچوب مقررات و با نظارت نهادهای ذیربط انجام شود
مطالبه برای تعیین متولی واحد گردشگری و حمایت مالی از صنعت زیارت
در بخش پایانی، سیدمهدی موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان رضوی گفت: یکی از چالشهای اساسی حوزه گردشگری، تعدد متولیان است و لازم است این حوزه تنها یک متولی مشخص داشته باشد.
او پیشنهاد کرد سازمان همیاریها بهصورت استانی وارد عمل شوند تا مدیریت واحدی بر گردشگری شکل گیرد.
وی از اجرا نشدن قانون اخذ عوارض فرودگاهی از گردشگران خارجی در مبدا ورود گلایه کرد و خواستار اختصاص خودروهای ویژه برای حملونقل گردشگری شد.
مدیرکل میراث فرهنگی تصریح کرد: مشهد به تنهایی میزبان ۵۰ درصد زائران خارجی کشور است و در سال ۱۴۰۳، بیش از ۶۳ درصد اقامت شب رسمی کشور در این استان ثبت شده است. سال گذشته بیش از ۷ میلیون گردشگر خارجی، عمدتاً از کشورهای همسایه، وارد ایران شدند.
او همچنین از رشد چشمگیر صادرات صنایعدستی در خراسان رضوی خبر داد و گفت بیش از ۱۰۰ هزار نفر در این حوزه بهصورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول فعالیت هستند.
موسوی تاکید کرد: بخشی از تجهیزات تاسیسات گردشگری باید بدون عوارض و موانع اداری قابل واردات باشد تا توسعه گردشگری و اشتغال تسهیل شود.
لزوم بازنگری در نظام عوارض شهری و شفافسازی اجرای قوانین
محمدرضا قلندر شریف، شهردار مشهد با اشاره به حجم بالای هزینههای اداره شهر گفت: هزینه جاری مدیریت شهری حدود دو همت است و بخش قابلتوجهی از درآمد شهرداری از محل مالیات بر ارزش افزوده تأمین میشود. خراسان رضوی در این زمینه رتبه یازدهم کشور را دارد.
قلندر شریف خاطرنشان کرد: در برخی موارد شرکتهای مادر مستقر در تهران مالیات خود را در پایتخت پرداخت میکنند که این مسئله موجب کاهش سهم واقعی مشهد از درآمدهای مالیاتی میشود و نیازمند پیگیری است.
وی افزود: تمام فعالیتهای شهرداری بر پایه مصوبات شورای شهر انجام میشود و هرگونه دریافت عوارض خارج از چارچوب مصوبه، غیرقانونی است. در حوزه کسبوپیشه نیز عوارض طبق ضوابط مصوب وصول میشود.
شهردار مشهد درباره تابلوهای شهری گفت: مصوبه شورا درباره تابلوهای دارای اسامی خارجی همچنان معتبر است و عوارض آن مبلغ بالایی ندارد.
او خواستار بازنگری و هماهنگی بیشتر برای اجرای دقیق قانون نسبت میان واژههای فارسی و خارجی شد.
قلندر شریف با اشاره به صدور مجوز اقامتگاههای موقت اظهار کرد: در طرح تفصیلی جدید، امکان صدور برخی مجوزهای اقامتی یا تجاری فراهم شده که نیازمند تأیید میراث فرهنگی است.
او همچنین بر لزوم هماهنگی میان واحدهای مهندسی و آتشنشانی در فرآیند صدور پایان کار ساختمانها تأکید کرد تا ایمنی و ضوابط شهری بهطور کامل رعایت شود.
ثبت دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰