«بهزاد رفاهی» در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص تولید عسل در خراسان رضوی اظهارکرد: در سال ۱۴۰۱ در خراسان رضوی حدود ۳۵۰۰ تن عسل و در کل کشور نیز ۱۳۶ هزار تن عسل تولید شد که میانگین تولید از هر کندو در استان حدود ۱۰‌.۵ کیلوگرم بود.

وی افزود: ۳۴۰۰ زنبورستان در استان وجود دارد و خراسان رضوی به لحاظ تولید عسل، رتبه هشتم بعد از استان‌های آذربایجان غربی، شرقی، فارس، اصفهان، اردبیل، مازنداران و همدان را به خود اختصاص داده است.

مدیرعامل اتحادیه زنبورداران خراسان رضوی با اشاره به اینکه وضعیت دشت‌های خارشتر استان به طور کلی مناسب است، خاطرنشان کرد: آنچه ابتدای فصل بهار امسال آسیب بسیاری به زنبورداران وارد کرد، سمپاشی با سموم خطرناک در مزارع کشاورزی بود.

رفاهی در تشریح برخی دیگر از چالش‌های زنبورداران و تولیدکنندگان عسل استان، به دشورای‌های تامین شکر اشاره کرد و افزود: مهمترین نهاده صنعت زنبورداری شکر است. برای تخم‌ریزی و افزایش جمعیت زنبورها، تامین نیازهای غذایی آنان از جمله تامین شکر که صرف تولید انرژی داخل کندو می‌شود، اهمیت بسیاری دارد. شکر به عنوان یک نهاده زنبورداری اگر حذف و قیمت آن نوسان داشته باشد، در صنعت زنبور اثرات سوء می‌گذارد. سال گذشته قیمت هر کیلوگرم شکر ۱۹ هزارتومان بود که اکنون این رقم به ۳۰ هزار تومان رسیده است.

مدیر عامل اتحادیه زنبورداران خراسان رضوی بیان کرد: اگر نهاده شکر در اختیار زنبورداران قرار داده شود، سبب افزایش کلونی‌های زنبور عسل و گرده افشانی بیشتر گیاهان و افزایش تولید محصولات سلامت محور مثل عسل و ژل رویال خواهد شد. دولت باید حمایت‌های لازم از زنبورداران که حافظان محیط زیست هستند را داشته باشد. هر کلونی زنبور عسل برای پروسه‌ افزایش جمعیت در ابتدا نیازمند شکر است. به طور مثال، هر کلونی زنبور عسل به ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم شکر نیاز دارد. این در حالی است که هم اکنون به هر کندو ۵۰۰ تا ۶۰۰ گرم شکر می‌رسد.

90درصد صادرات عسل خراسان رضوی به کشورهای حاشیه خلیج فارس است

وی در خصوص وضعیت صادرات عسل استان نیز بیان کرد: بازارهای هدف صادراتی عسل خراسان رضوی کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه قطر، عمان، امارات، عراق و کشورهای اوراسیا شامل قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان هستند. البته ۹۰ درصد صادرات به همان کشورهای حاشیه خلیج فارس صورت می‌گیرد.

مدیر عامل اتحادیه زنبورداران خراسان رضوی افزود: میزان صادرات عسل کشور سالانه حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تن است که معتقدم با توجه به ظرفیت موجود، یان رقم باید به ۴۰ هزار تن برسد. هم اکنون کشورهای چین، نیوزیلند، آرژانتین و آلمان علی‌رغم اینکه کیفیت صنعت زنبورداری ایران را ندارند؛ اما بهترین جایگاه صادرات را دارند.

رفاهی با بیان اینکه سرانه مصرف عسل در کشور یک کیلوگرم است، ادامه اداد: ایران که با کیفیت‌ترین عسل، زنبوردار و باتجربه‌ترین نیروی کار و مناسب‌ترین مراتع را دارد، از لحاظ صادرات در رتبه سی‌ام دنیا قرار دارد. دولت باید بستر صادرات را برای بخش خصوصی فراهم آورد؛ زیرا میزان تولید عسل در ایران بیشتر از سرانه مصرف است و باید صادرات عسل کلید بخورد و ارزآوری ایجاد شود. بازارهای خارجی تشنه عسل کشور ما هستند؛ اما متاسفانه صادرات به شدت کاهش پیدا کرده است. از ۱۳۶ هزار تن عسل تولید شده در کشور در طول سال، باید حداقل حدود ۴۰ هزار تن صادر شود.

مدیر عامل اتحادیه زنبورداران خراسان رضوی در خصوص دیگر چالش‌های پیش‌روی تولید عسل در استان اظهارکرد: بزرگترین چالش صنعت زنبورداری استان، نبود نظارت بر بازار عسل است؛ زیرا متاسفانه بازار از عسل‌های صنعتی پر شده و عسل‌های طبیعی جایگاهی ندارد. همچنین در سطح استان یک داروخانه، دامپزشکی و کلینیک تخصصی برای آفات و بیماری زنبور عسل وجود ندارد و داروهای تخصصی برای درمان بیماری‌های زنبور عسل موجود نیست. عدم مدیریت آفات و بیماری، سبب ازبین رفتن زنبورها می‌شود.

رفاهی ادامه داد: در سال‌های اخیر یکی از منابع خوب و ارزشمند برای تولید عسل گیاه خار شتر است. از طرفی با افزایش قیمت علوفه بسیاری از دامداران از گیاه خارشتر جهت تامین علوفه دام خود استفاده می‌کنند. بنابراین دامداران نیز قبل از اینکه شهد و گرده گیاه خارشتر در اختیار زنبور عسل قرار بگیرد، خار شتر را به صورت وسیع با دستگاه درو می‌کنند که باعث  می‌شود تا منابع شهد گرده عسل نابود و تولید عسل کاهش پیدا کند. مشکلات موجود در تامین نهاده‌های زنبوداری به ویژه شکر و داروهای زنبورعسل (داروهایی که ارگانیک و سالم باشند) نیز از چالش‌های این حوزه است.