به گزارش اکو ایران، مرکز آمار ایران گزارش شاخص قیمت کالاهای صادراتی را در پاییز 1402 منتشر کرد. در این گزارش شاخص قیمت و تغییرات آن برای کل کالاهای صادراتی به تفکیک 20 گروه اصلی اعلام شده است.
قیمت از مهم‌ترین فاکتورهای تاثیرگذار بر تجارت خارجی است. شاخص قیمت متوسطی از میزان قیمت‌ها را نشان می‌دهد. بنابراین تغییرات این شاخص همان عدد تورم است. تورم کالاهای صادراتی بر حسب دو شاخص قیمت ریالی و دلاری محاسبه می‌شود. تورم دلاری به معنای تورم کالاهای صادراتی کشور در بازارهای جهانی است، در حالی که تورم ریالی ارزش کالاهای صادرشده را با توجه به نرخ دلار محاسبه می‌شود. ارزش دلاری هر دسته از کالاها با توجه به نوع آن‌ها با نرخ دلار مشخصی تبدیل به نرخ ریالی می‌شود.
در این گزارش تورم فصلی و نقطه به نقطه ارزش ریالی کالاهای صادراتی بررسی شده است. ارقام نشان می‌دهد در بازه فصلی بیشترین تورم کالاهای صادراتی در پاییز 1402 مربوط به وسایل مکانیکی و برقی بوده است، از سوی دیگر قیمت 3 گروه نیز نسبت به فصل قبل افت کرده است. در بازه سالانه نیز تورم نقطه به نقطه نشان می‌دهد نسبت به پاییز 1401 قیمت تمام گروه‌کالاهای صادراتی رشد کرده که بیشترین آن مربوط به چربی‌ها و روغن‌های حیوانی و نباتی بوده است.
رکورد تورم فصلی برای وسایل مکانیکی و برقی
وضعیت تجارت یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای ارزیابی وضعیت اقتصاد کلان است. در این رابطه تراز تجاری مثبت یعنی بیشتر بودن صادرات نسبت به واردات اهمیت زیادی دارد. در این میان عامل مهمی که بر صادرات اثر دارد، قیمت است. کالاهایی که از کشور صادر می‌شوند بر حسب قیمت‌ها در بازارهای جهانی که اغلب بر حسب دلار ثبت می‌شود به فروش می‌روند. اما با در نظر گرفتن نرخ دلاری که برای هر گروه کالای صادراتی مشخص می‌شود، می‌توان این قیمت را به ریال تبدیل کرد. بنابراین می‌توان گفت که تورم ریالی صادرات کشور هم تورم ارزش جهانی و هم تورم نرخ ارز را نشان می‌دهد.
برای بررسی تغییرات کوتاه‌مدت قیمتی می‌توان از تورم فصلی استفاده کرد که تغییرات شاخص قیمت ریالی را نسبت به فصل قبل نشان می‌دهد.
در پاییز 1402 تورم فصلی کل کالاهای صادراتی برابر با 3.7 درصد بوده است. اما در میان 20 گروه کالای صادراتی بیشترین تورم فصلی برابر با 14.4 درصد مربوط به گروه کالای ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی و برقی بوده که تمام این نوع کالاها وقطعات آن‌ها از جمله لوازم ضبط و پخش صوت و تصویر را در بر می‌گیرد. از سوی همچنین گروه کالای مصنوعات از گچ، سنگ، سیمان، سرامیک و شیشه نیز تورم ریالی زیادی را در این فصل تجربه کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد این گروه کالاها بالاترین تورم دلاری را نیز در این فصل داشته‌اند. بنابراین تورم آن‌ها را هم ناشی از رشد قیمت در بازارهای جهانی و هم ناشی از رشد نرخ دلار می‌توان دانست.
از سوی دیگر تورم فصلی در سه گروه کالا منفی بوده است و این یعنی قیمت کالاهای صادراتی این بخش افت کرده است. گروه کالای کفش، کلاه، چتر، گل مصنوعی و اشیاء ساخته شده از موی انسان با 1.5 درصد افت قیمت کمترین میزان افت تورم فصلی را داشته‌اند. گروه کالای فلزات معمولی و مصنوعات آن‌ها و چربی‌ها و روغن‌های حیوانی و نباتی دیگر گروه کالایی بوده‌اند که قیمت آن‌ها در پاییز امسال نسبت به تابستان افت کرده است.
اما تورم نقطه نقطه به نقطه نشان می‌دهد که نسبت به پاییز 1401 قیمت در همه 20 گروه رشد کرده است.
تورم 60 درصدی چربی‌ها و روغن‌های صادراتی در یک سال
تورم نقطه به نقطه می‌تواند تصویر بهتری از تغییرات قیمت کالاهای صادراتی نشان دهد، زیرا تورم را در بازه یک ساله محاسبه می‌کند.
تورم نقطه به نقطه ارزش ریالی کل کالاهای صادراتی در پاییز 1402 برابر با 28.1 درصد بوده است. یعنی قیمت ریالی کالاهای صادراتی در این فصل نسبت به موقعیت مشابه سال 1401 به میزان 28.1 درصد رشد کرده است.
در این میان بیشترین تورم را برابر با 60.4 درصد گروه کالای چربی‌ها و روغن‌های حیوانی و نباتی داشته است. گروه کالای ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی و برقی با 53.7 درصد و گروه کالای مصنوعات از گچ، سیمان، سرامیک و شیشه با 51.1 درصد در رده‌های بعدی بیشترین تورم کالاهای صادراتی قرار گرفته‌اند. بررسی تورم نقطه به نقطه ارزش دلاری این کالاها نشان می‌دهد این گروه‌ها در صدر بیشترین تورم نقطه به نقطه دلاری نیز قرار داشته‌اند. بنابراین علت تورم بالای ارزش ریالی آن‌ها هم رشد زیاد قیمت در بازار جهانی بوده و هم احتمالا از تغییرات نرخ ارز بیشتر از سایر گروه‌ها متاثر شده‌اند.
در سمت مقابل کمترین تورم نقطه به نقطه نیز برابر با 6.8 درصد مربوط به اشیاء هنری، اشیاء کلکسیون و عتیقه بوده است. محصولات صنایع شیمیایی و صنایع وابسته به آن با 15.6 درصد و خمیر چوب یا سایر مواد الیافی سلولزی و کاغذ و مقوا با 22.2 درصد در رده‌های بعدی کمترین تورم کالاهای صادراتی قرار داشته‌اند.
