سامانه ملی رصد اشتغال باهدف کسب اطلاعات دقیق از ورودی و خروجیهای بازار کار و میزان اشتغال ایجادی راه اندازی شده و از طریق آن، عملکرد دستگاه های اجرایی در حوزه اشتغال و آمار بیکاران و شاغلان و فرصت های شغلی موجود مشخص می شود که تا پیش از راه اندازی این سامانه عموماً اشتغال دستگاه ها بر اساس فرصت های شغلی ایجادشده مشخص می شد یعنی دستگاه عنوان می کرد در یک پروژه این مقدار سرمایه گذاری انجام شده که بر اساس آن فرصت شغلی ایجادشده مشخص می شد که طبیعتاً نمی توان ادعا کرد تمام فرصت ها به شغل تبدیل شده اند؛ زیرا ممکن است پروژه اصلاً به سرانجام نرسیده باشد. به همین دلیل اهمیت سامانه رصد اشتغال مشخص می شود زیرا این سامانه تنها شغل های ایجادشده را مورد تایید قرار می دهد و باید شغل ثبت شده با مشخصات فرد مشغول به کارشده تطابق داشته باشد و این یعنی شغل ایجادشده و واقعی است.
تا سال پیش این سامانه مشکلات عدیده ای داشته و مورد انتقادات جدی بوده، از سویی استانداری خراسان رضوی مدعی بوده که این سامانه حجم واقعی اشتغال ایجادشده استان را نشان نمی دهد و به خاطر مشکلات فنی اشتغال ایجادشده برخی حوزه ها در استان به ثبت نرسیده است. از سویی دیگر وزارت کار از عملکرد دستگاه های استان انتقاد داشته است.
اما در نیمه دوم سال گذشته این سامانه روبه راه شده و اشتغال استان را به صورت دقیق تر ثبت کرد تا جایی که عقب ماندگی نیمه اول جبران شده و در پایان سال از سوی استانداری خراسان رضوی اعلام شد این استان بیش از 111 هزار شغل در سامانه رصد اشتغال کشور به ثبت رسمی رسانده و تعهد اشتغال استان بیش از 105 درصد بوده است.
امسال اما کمیته اشتغال استان برای 40 دستگاه متولی اشتغالزایی معادل 74 هزار و 120 شغل تعیین کرده است که نسبت به سال گذشته که 105 هزار شغل تعهد این دستگاه ها بوده کاهش 26 هزار شغل را نشان می دهد. بااین حال این دستگاه ها در 11 ماه گذشته عملکرد مناسبی داشته و توانسته اند تعهد خود را عملیاتی کنند.
5 دستگاه برتر و اداره کل صمت
بر اساس داده های اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان، از میان 40 دستگاه 5 دستگاه بالاترین میزان تعهد اشتغال خود را داشته اند و بهزیستی استان باوجود تعهد 2360 شغل بیش از 5809 شغل در سامانه رصد به ثبت رسانده که 246 درصد تعهد اشتغال خود را عملیاتی کرده است و بسیج سازندگی استان، منابع طبیعی و فنی حرفه ای در رده های بعدی قرارگرفته اند. بااین حال دستگاه های اجرایی مانند اداره کل صمت متعهد به ایجاد و ثبت 28 هزار و 200 شغل در 12 ماهه امسال بوده که در پایان بهمن ماه این دستگاه متولی که متعهد به ایجاد حدود 30 درصد اشتغال استان بوده، تعهد خود را به طور کامل و 101 درصدی عملیاتی کرده است. کمیته امداد امام خمینی(ره) دستگاه بعدی در میزان بالای تعداد تعهد اشتغال در استان است که حدود 99 درصد تعهد خود را عملیاتی کرده است.
8 دستگاه بی اشتغال استان
در پایان باید اذعان کرد؛ اگرچه دستگاه های متولی اشتغالزایی استان به تعهد خود بهصورت 100درصدی عمل کردهاند اما این میزان اشتغال حداقل 25 هزار شغل کمتر شده است و از سویی بهصورت کلان اشتغال استان متأثر از وضعیت تورم و کم بودن دستمزدها، هنوز تعداد شاغلان استان به دوره پیش از شروع کرونا بازنگشته است و امروزه استان با کمبود نیروی ماهر برای اشتغال و حتی واحدهای تولیدی با کمبود نیرو مواجه شده اند زیرا در استان حداقل امروز با پدیده بیکاری داوطلبانه روبهرو هستیم و بخشی از نیروی کار استان به سمت شغلهای غیررسمی گرایش پیداکرده اند و این پدیده لزوماً می تواند زنگ هشداری برای آینده تولید و توسعه استان بهخصوص در حوزههای تخصصی باشد و بدون تعارف باید در نحوه تعیین دستمزدها بر اساس شرایط واقعی جامعه و نرخ تورم یک واقعگرایی در تصمیم گیری و تعیین حداقل دستمزدهای قانونی کشور اتخاذ شود زیرا ادامه دار شدن عدم انطباق حداقل دستمزدهای قانون کار نرخ تورم و شرایط واقعی زندگی کارگری نه تنها به رواج کارهای غیر رسمی در کشور دامن می زند بلکه عاملی برای تشدید مهاجرت نیروی کار ماهر از کشور خواهد بود و در آینده نزدیک ممکن است واحدهای تولیدی استان به دلیل نبود نیروی کار ماهر از خط تولید و اشتغالزایی خارج شوند.
