بدیهی است که در مقایسه با کشور، وضعیت پرداخت تسهیلات در استان تعریفی ندارد و همان طور که بارها گفته ایم بخش بزرگی از سپرده های مردم توسط بانک ها خارج می شود. اما در مقایسه با گذشته پس از خط‌و نشان های فراوان مسئولان و قول وقرارهای رئیس بانک مرکزی در افزایش پرداخت تسهیلات بانکی در استان این نسبت از حدود 69درصد در دی ماه به حدود 72درصد در اسفندماه سال گذشته رسید. البته قرار بود این عدد تا پایان سال گذشته به 85درصد برسد، هرچند بعید به نظر می رسید و در پایان نیز اتفاق نیفتاد.
تورم، تسهیلات را بلعید
مقایسه میزان تسهیلات پرداختی در اسفند1402 نسبت به اسفند سال ماقبل آن نشان می دهد که این میزان حدود 24درصد افزایش داشته است. این درحالی است که میزان سپرده گذاری در بانک های استان حدود 32درصد افزایش یافته است. حالا همه این ها در مقایسه با تورم سالانه 41درصدی نشان می دهد که در واقعیت افزایش میزان تسهیلات از تورم عقب مانده و توسط آن بلعیده شده است.
قدرت منابعی که خارج می شود
بر اساس گزارش بانک مرکزی، اگر میزان تسهیلات پرداختی را از میزان سپرده گذاری بعد از کسر ذخیره قانونی کم کنیم، مشخص می شود که حدود 94هزارو724میلیارد تومان در پایان سال قبل از استان خارج شده است، مبلغی که اگر بخواهیم بزرگی اش را نشان دهیم، حدود دوازده برابر بودجه عمرانی استان در لایحه آلبوم اقتصادی1403 است. از طرفی زمستان سال گذشته بود که اعلام شد تعداد پروژه های نیمه تمام دارای اولویت استان 165پروژه به ارزش 27هزار و 582میلیارد تومان است. برای تأکید بر بزرگی منابع خارج شده از استان، می توان گفت که فقط حدود 30درصد این منابع برابر با نیاز استان برای تکمیل 165پروژه اولویت دار است.
تسهیلات بانک ها کجا هزینه شد؟
اگر می خواهید بدانید بانک ها سال گذشته چقدر و در چه بخش هایی تسهیلات پرداخت کرده اند، بد نیست به خلاصه جداولی که چندی پیش بانک مرکزی درباره عملکرد تسهیلات پرداختی بانک ها منتشر کرده است، نگاهی بیندازید. در سال گذشته 18.3درصد وام ها سهم مصرف کننده نهایی (خانوار) و باقی آن سهم دیگر بخش ها بوده است. بر اساس این داده ها بخش خدمات گوی سبقت را از دیگر بخش ها در جذب تسهیلات بانکی ربوده است. چرا؟ مهم ترین دلیل اینکه بخش خدمات برای بانک ها در پرداخت تسهیلات جذابیت دارد به کم ریسک بودن و نیاز نداشتن به سرمایه گذاری سنگین بیان شده است. از طرفی در سال های اخیر باتوجه به مشکلات حوزه صنعت و تجارت بخش خدمات بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است. هرچند بخش صنعت و معدن دومین بخش در دریافت تسهیلات بود، اما این موضوع با توجه به تورم و افزایش هزینه های تولید و از سوی دیگر نیاز به تأمین سرمایه در گردش دور از انتظار نیست. همچنین در این میان مسکن و ساختمان باوجود مشکلات مردم در حوزه تأمین مسکن، کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. این نشان می دهد که وام های مسکن با توجه به میزان اقساط و شرایط دریافت آن مورد استقبال نبوده است.
بررسی جدولی که به طور تفکیکی هدف از دریافت تسهیلات را مشخص کرده نشان می دهد که بیشترین سهم مربوط به تأمین سرمایه در گردش بوده که نشان می دهد بخش تولید بیش از همه بخش ها دست به گریبان تسهیلات برای ادامه حیات خود شده است. از دیگر نکات مهم در این جدول سهم اندک وام های قرض الحسنه به ویژه در حوزه اشتغال است.
