در پنجاه‌و‌نهمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.

در بخش تحولات جهانی، تصویب 369 میلیارد دلار اعتبار با هدف گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های پاک توسط آمریکا تبدیل به دغدغه‌ای برای اروپا و ژاپن در زمینه شکل‌گیری جنگ بر سر یارانه‌ها و ایجاد اختلال در صنایع سایر کشورها شده است. در ادامه انتقادات به عملکرد بایدن، مقامات این کشورها واشنگتن را به تبعیض علیه شرکت‌های اروپایی و ژاپنی و زیر پا گذاشتن قوانین تجارت جهانی تحت نظارت سازمان تجارت جهانی متهم کرده‌اند.

از سوی دیگر به‌نظر می‌رسد دونالد ترامپ که شانس بالایی برای انتخابات 2024 این کشور داشته باشد، وعده داده در صورت برد، ضمن تغییر رویکرد در سیاست‌های کلان این کشور، دست چین را از بازار آمریکا کوتاه کرده و با افزایش تعرفه‌های مربوط به این کشور، بودجه ساخت آمریکا را تامین کند.

در خبری دیگر ترکیه علی‌رغم وجود تحریم‌های متعدد، تجارت خود با روسیه را در سال 2022، به میزان تقریباً دو برابر سال قبل از آن افزایش داده که عمده این افزایش، مربوط به واردات نفت ارزان از روسیه است. همچنین این کشور مذاکرات خود با مکزیک را به منظور پیشبرد توافقنامه تجارت آزاد از سرگرفته تا ادامه‌ای برای توافق سطح بالای صورت گرفته بین دو کشور در سال 2013 و تضمین‌کننده گسترش روابط تجاری دو طرف باشد.

در تحولات منطقه‌ای، باز هم ترکیه با سفر به کشور رقیب خود امارات متحده عربی و تلاش برای برگرداندن روابط به سطح عادی و ایجاد صلح خبرساز بود. ترکیه علاوه بر این، با لغو تعرفه‌های گمرکی موجود بر روی محصولات کشاورزی ازبکستان، زمینه را برای توسعه همکاری‌های صنعتی با این کشور نیز فراهم ساخت. ازبکستان همچنین از سوی پاکستان دعوت به پیگیری فرصت‌های سرمایه‌گذاری در زمینه خودرو، فناوری اطلاعات و مواد معدنی طبیعی شد. کاهش شدید و چشم‌گیر ذخایر ارزی پاکستان موجب شده که این کشور برای عبور از بحران از چین درخواست وام کند.

عربستان نیز در ادامه تحولات توسعه‌ای خود، استراتژی ملی توسعه صنعتی جدیدی را در اکتبر 2022 و با هدف دستیابی به یک اقتصاد صنعتی مطرح کرد و با هدف بهبود شاخص اتصال شبکه ناوبری دریایی با خدمات حمل‌ونقل بین‌المللی و خطوط کشتیرانی، یک سرویس جدید کشتیرانی را راه‌اندازی کرد که بندر ملک عبدالعزیز را به هند و عراق مرتبط کرده و عربستان را در مرکز اتصال سه قاره قرار می‌دهد. علاوه بر این با هدف افزایش بومی‌سازی فناوری برای صنایع پیشرفته، یک کارخانه اسفنج تیتانیوم را در شهر جزان تأسیس کرده است.

از سوی دیگر، طبق گزارش اخیر بانک توسعه اوراسیا، در سال 2022، سرمایه‌گذاری متقابل کشورهای مستقل مشترک‌المنافع با چین، ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس در حال افزایش بوده که حاکی از توسعه روابط سرمایه‌گذاری و همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین آسیای مرکزی، آسیای شرقی و کشورهای حاشیه خلیج فارس است. طبق این گزارش، روسیه همچنان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار اصلی در منطقه بوده و قزاقستان و آذربایجان به ترتیب پس از روسیه قرار دارند. خبر رشد فراتر از انتظار امارات نیز، در شرایطی که پیش‌بینی خوبی در مورد اقتصاد شش کشور شورای همکاری خلیج فارس در سال جاری وجود ندارد، از جمله مهم‌ترین داده‌های تازه است.

به گزارش اتاق ایران آنلاین، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

متن کامل پنجاه و نهمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.