در شصت و چهارمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.
در بخش تحولات جهانی به گزارش اخیر آنکتاد پرداخته شده که در آن، بحث جالبی در مورد لزوم ایجاد یک توافق آبی در حوزه اقتصاد وابسته به اقیانوس، با هدف ایجاد تعادل در بهره‌برداری و همزمان، محافظت از منابع اقیانوسی، ارائه شده است. نکته برجسته و متمایز کننده این گزارش، موضوع کشت جلبک دریایی و نوآوری در جایگزین‌های پلاستیک است. به طور کلی تلاش‌ها در راستای محافظت از اکوسیستم در سطح جهان شدت گرفته است.
اروپا نیز سرمایه‌گذاری‌های عظیمی را برای جایگزینی گاز روسیه با فناوری‌های سبز انجام داده است. اتحادیه اروپا همچنین به دنبال تصویب پیش‌نویس طرح تحریمی جدیدی است که شرکت‌ها و کشورهایی را مورد هدف قرار می‌دهد که به روسیه در دور زدن تحریم‌های اتحادیه اروپا کمک می‌کنند. این امر به ویژه در مورد کشور چین که حجم تجارت خود با روسیه را به طور بی‌سابقه‌ای افزایش داده، نمود بیشتری دارد.
در سطح منطقه نیز خبر از پیشتازی عربستان و قطر در جذب سرمایه خارجی است. 37 درصد از کل حجم سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در بخش صنعت عربستان، سرمایه‌گذاری خارجی و مشترک است. قطر نیز در سال 2022 با ثبت 135 پروژه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، که منجر به ایجاد 13972 شغل جدید در سال 2022 شده است، رکورد جدیدی را ثبت کرد. این رقم تقریباً 25 برابر ارزش پروژه‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال قبل است و حکایت از دو برابر شدن مشاغل ایجاد شده بواسطه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی نسبت به سال 2021 دارد.
بدون شک برگزاری موفق جام جهانی را می‌توان سکوی پرتابی برای قطر دانست. در امارات نیز توان بالای لجستیکی، باعث شده تا فرصت ویژه‌ای در زمینه دسترسی و تسخیر بازارهای آفریقایی، برای این کشور ایجاد شود. امارات همچنین در حال مذاکره با بازارهای دارای اهمیت استراتژیک بیشتر در سطح منطقه و جهان است تا در سایه توافقات احتمالی، به تحقق هدف دو برابر کردن حجم اقتصاد تا سال 2031 نزدیک‌تر شود.
در خارج از حوزه کشورهای خلیج فارس، ترکیه به دلایل جغرافیایی، لجستیکی و نیروی کار ماهر، به مقصدی مطلوب برای گسترش سرمایه‌گذاری‌های خارجی، از جمله سرمایه‌های آلمانی بدل شده؛ به نحوی که حجم تجارت دوجانبه دو کشور در سال 2022، از 45 میلیارد دلار فراتر رفته و رکوردی تاریخی بر جای گذاشته است. قزاقستان نیز با در پیش گرفتن یک استراتژی جدید مبتنی بر افزایش جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، از فرصت استفاده کرده و در حال جذب سرمایه شرکت‌هایی است که روسیه را ترک و تولید خود را در قزاقستان جایگزین کرده‌اند.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
متن کامل شصت و چهارمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.
