ظرفیت 15 بندر ایران کمتر از یک پنجم ظرفیت جبل علی!
امتی در ادامه در مقایسه زیرساخت ها و اهمیت حمل و نقل بین المللی در ایران و دیگر کشورها افزود: «اگر اقتصاد کشورهای توسعه یافته را بررسی کنیم برخلاف تصورات، حدود 70،60 درصد اقتصاد آن‌ها مبتنی بر صدور خدمات، ایده و کالاست. ما علاوه بر آن که ظرفیتی خلق نکردیم؛ مشکلات نرم‌افزاری، ایده و ارزش هم داریم و باید به این باور برسیم که ترانزیت برای کشور درآمدزا و ارزآور است. به طور مثال باید به این نکته اشاره کرد که ظرفیت 15 بندر کشور حدود 2.5 میلیون تن است درحالی که فقط بندر جبل علی دبی 22 میلیون تن ظرفیت دارد. اگر تمام دنیا قصد ارسال کالاهای خود از بنادر ما را داشته باشند بنادر ما چنین ظرفیتی را ندارند و دلیل آن نبود سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌هاست.»
تنها 10 درصد حمل و نقل ما ریلی است!
امتی در ادامه از دیگر موانع پیش روی ترانزیت گفت: «دومین مانع، ناوگان است؛ در آسیای میانی 80 درصد حمل‌ونقل، ریلی و این درحالی است که کمتر از 10 درصد حمل‌ونقل ما ریلی است. در ناوگان جاده‌ای هم به دو دلیل نتوانستیم قدرتمند باشیم؛ یکی از این دلایل عمر بالای ناوگان است که در حال حاضر میانگین عمر ناوگان کشور 19 سال است. دومین علت هم گرانی ناوگان بوده و قیمت ها در کشورما نسبت به کشورهایی که با آن‌ها قصد رقابت داریم 2 تا 3 برابر گران‌تر است.» او در ادامه افزود: «ضعف‌های دیگری هم در بخش سخت‌افزاری وجود دارد. هیچ یک از 4 جاده منتهی به مرزهای خروجی در حد یک جاده ترانزیتی و بزرگراهی نیستند و تمامی جاده‌ها دوطرفه، باریک و خطرساز است. همچنین در پایانه‌های مرزی، قوانین گمرکی، قوانین بین‌المللی، قوانین مالیاتی و تأمین اجتماعی مشکل جود دارد، مسئولان هم مشکلات را تایید می‌کنند اما خروجی کار تفاوتی نمی‌کند به همین علت کرایه‌ها از 30 میلیون به 50 تا 55 میلیون می‌رسد یا در سرخس 4،5 روز توقف بار وجود دارد.»
ایران یکی از 3 هاب بزرگ دنیا
حمید رضا دشتی عضو هیئت مدیره انجمن حمل و نقل استان خراسان هم در این نشست ضمن اشاره به مزیت های ژئوپلیتیک ایران در منطقه گفت: «ایران از لحاظ موقعیت جغرافیایی جزو سه کشور برتر دنیاست، ایران در مرز خاورمیانه با اروپا، آفریقا و آسیای جنوب شرقی قرار دارد؛ اگر 3 هاب بزرگ در دنیا تعریف شود ایران یکی از آن‌هاست. شرایط کنونی، استثنایی است. تاکنون چندین بار این شرایط استثنایی از دست رفته است، سال 1991 با فروپاشی شوروی، مشهد از بن‌بست خارج شد و به آسیای میانه متصل شد اما هیچ استفاده‌ای نتوانستیم از این فرصت بکنیم و ترکیه جای ایران را گرفت حالا هم با توجه به نیاز روسیه برای استفاده از کریدور شمال به جنوب شرایط خاصی به وجود آمده که باید از آن بهره برداری کرد. هیچ کشوری از بالا و پایین دریا ندارد و این یک فرصت استثنایی است، متاسفانه در ایران فقط نقطه‌ای نگاه می‌شود. در چابهار برای ورود کالا به بندر تخفیف ها و جوایزی در نظر گرفته می شود این در حالی است که برای سیستم پشتیبانی و حمل و نقل از این بندر برنامه ریزی نشده است.»
سوخت ارزان، مزیت ترانزیت ایران
این عضو انجمن حمل و نقل استان درباره مزیت ایران برای ترانزیت گفت: «ترانزیت ایران با وجود سوخت ارزان مزیت نسبی دارد و اگر قیمت سوخت واقعی شود این جایگاه از دست می‌رود. سوخت ارزان باعث شده کامیون 40 سال گذشته که مصرف بسیار بالایی دارد هم بتواند هنوز درآمد زا باشد در حالی که بازدهی بسیار پایینی دارد.» دشتی در ادامه هم افزود: «ترانزیت باید یکپارچه دیده شود به طور مثال اگر بندری تجهیز می شود باید به فکر زیرسازی برای جا به جایی بار هم بود نه این که سال هاست اتصال ریلی چابهار به زاهدان درگیر مشکلات بوده است.» او درباره دیگر ضعف های حمل و نقل کشور هم گفت: « از لحاظ پلتفرم‌های لجستیکی هم ضعف وجود دارد، باتوجه به این که انجمن حمل و نقل متولی ترانزیت کالاست؛ اطلاعات لازم را ندارد و ما نمی‌دانیم چه میزان بار وارد می‌شود و چه امکاناتی را در کجا لازم داریم. متاسفانه هیچ زمانی با دید علمی به حمل‌ونقل نگاه نشده است و درحال حاضر هم که به آن توجه می‌شود به علت بسته بودن راه‌های دیگر و به فروش نرسیدن نفت است.» دشتی بزرگ ترین مشکل حمل و نقل را در بحث قانون گذاری می داند و می گوید: «بزرگ‌ترین مشکل در بحث قانون‌گذاری است، افراد سیاسی به مجلس می‌روند در حالی که باید افراد اقتصادی بروند، مشکل کشور که در روزهای اخیر هم احساس شد، اقتصادی است و اگر این مشکل حل شود مسئله سیاست هم حل می‌شود.»
برای 10 سال، اقتصاد را اولویت کشور بدانیم
در ادامه نشست، ابراهیم عطایی یکی دیگر از اعضای هیئت مدیره انجمن حمل و نقل بین المللی خراسان در خصوص مشکلات این حوزه و آمارهای اعلامی در خصوص رشد ترانزیت در ماه های اخیر گفت: «در تفاهمی که برای جابه‌جایی 10 میلیون تن کالا با روسیه انجام شده ما چه اقدامی جز این که روی کاغذ نوشته شده باشد؛ داشته ایم؟ آیا زمان کاری گمرک سرخس دو ساعت اضافه شد؟ آیا دو کارمند اضافه شد؟ ما حتی مسئله کوچک مرز دوغارون را هم نتوانستیم حل کنیم و حالا برای خروج روزی 300 ماشین هم از این مرز مشکل داریم. متاسفانه بسیاری از مسئولان به ارزش ترانزیت اهمیت نمی‌دهند.» او در ادامه با انتقاد از سوء مدیریت ها اظهار کرد: «برخی از مشکلات واقعا خنده دار است به طور مثال در مرزها در بیشتر مواقع شاهد قطعی سامانه هستیم و همین خود مشکل بزرگی در خروج کالا ایجاد می کند و ما نمی دانیم به صاحب کالا چطور بگوییم دلیل تاخیر، قطعی سامانه مرزی بوده است.» عطایی در ادامه به دلایلی که برخی تجار خارجی حاضر به استفاده از کریدورهای ایران برای عبورکالاهای شان نیستند، این گونه اشاره کرد: «هرچند بهترین مسیر برای روسیه در جابه جایی کالا به لحاظ زمانی ایران است اما باتوجه به خواب بار در مبادی خروجی، تجار تصمیم می‌گیرند از مسیر دیگری استفاده کنند. به طور مثال چندی پیش یک ماه گمرک جلوی ترانزیت را گرفت و ما هر چه به صاحب کالا می‌گوییم مشکل گمرکی است، باتوجه به اغتشاشات و وضعیت داخلی کشور، طرف خارجی فکر می‌کند موضوع دیگری است و همین باعث می شود صاحب کالا ریسک نکند و از مسیر جایگزین استفاده کند.»
24 سازمان دخیل در ترانزیت
عطایی ضمن بر شمردن دیگر مشکلات صنف حمل و نقل بین المللی گفت: «گفته می‌شود بیشترین قاچاق در ترانزیت انجام می‌شود اما گمرک که متولی این امر است، اعلام کرده 2 هزارم درصد قاچاق از طریق ترانزیت بوده است؛ تازه در این آمار هم فقط شرکت های حمل و نقل سهیم نیستند بلکه در برخی موارد راننده و صاحب کالا هم مقصرند.» این عضو انجمن حمل و نقل استان خراسان در پایان درباره دستگاه های متولی حمل و نقل گفت: «طبق اعلام وزیر اقتصاد اگر یک کانتینر قرار باشد از کشور به کشوری دیگر حمل شود 24 سازمان دخالت دارند و 3 قانون مجزا درباره آن وجود دارد؛ همین موضوع باعث شده کانتینری که برای ترانزیت از ایران رد می شود حداقل 4 بار پلمب آن باز شود این در حالی است که طبق قوانین بین‌المللی نباید این اتفاق بیفتد و این رخدادها باعث کاهش اعتماد صاحب کالا برای استفاده از ایران در جابه جایی کالا می شود. » او در پایان یکی از مشکلات کشور را در اولویت نبودن اقتصاد برای مسئولان اجرایی کشور دانست و گفت: «برای 10 سال هم شده اقتصاد را اولویت کشور بدانند تا نتایج آن را ببینند و سعی کنند قانون گذاری و اجرا به سمت تسهیل سرمایه گذاری پیش برود تا شاهد رشد اقتصادی و شکوفایی در اقتصاد باشیم.»
مشروح مطالب ویژه نامه ترابرد، به مناسبت گرامیداشت روز ملی حمل و نقل را اینجا بخوانید.
لینک کوتاه : https://news.mccima.com/?p=4553
