نخستین چالش حوزه صادرات، چندنرخی بودن ارز در کشور است تاکید بر پیگیری برای رفع موانع سرمایهگذاری در خراسان رضوی واکاوی چالشهای صنایع در زمینه واردات مواد اولیه و ماشینآلات پیوستن بهFATF یک ضرورت اجتنابناپذیر برای توسعه صادرات است سرمایهگذاری؛ بزرگترین چالش، ضروریترین نیاز تاکید بر برگزاری جشنوارهای فاخر برای زعفران آمار نوبرانه رشد تابستانی مقابله با بیماری مسری خشم در سازمان
بررسی آمارهای تجارت خارجی در سال۱۴۰۲، حاوی نکات قابل تاملی است. کاهش صادرات به ترکیه و عراق، این زنگ خطر را به صدا درمیآورد که ممکن است ایران حتی بازارهای سنتی خود را به رقبا واگذار کند. همچنین ناکامی نسبی در توسعه بازارهای جدید، نشان میدهد که تجارت علاوه بر امضای تفاهمنامه، وابسته به زیرساختهای متعدد سختافزاری و نرمافزاری است. نکته دیگر افزایش مداوم صادرات نفت است که می تواند پیام آور رشد احتمالی ارزش واردات در سال جاری باشد.
فعالان تجاری در نخستین ماه سال جاری با ثبت تراز مثبت تجاری به کار خود خاتمه دادند. ترازی که هم با احتساب نفت، برق و خدمات فنی و مهندسی و هم بدون آن مازاد دارد. اما بررسیها نشان میدهد که اعداد و ارقام ثبتشده در ماه فروردین نمیتواند معیار درستی برای پیشبینی وضعیت تجارت تا پایان سال باشد.
انفعال ایران در تجارت خارجی سالهای اخیر باعث شد تا در سال گذشته رکورد کسری تجاری شکسته شود. کاهش ارزش هر تن کالای صادراتی که تاثیر گرفته از افت قیمت محصولات پتروشیمی است، در این امر تاثیرگذار بوده است. علاوه بر این نمیتوان از بیشاظهاری در واردات و کماظهاری در صادرات چشم پوشید.
تراز تجاری کشور در سال۱۴۰۲ به بیشترین کسری خود رسید. گمرک ایران با اعلام جزئیات صادرات و واردات در سال گذشته، کسری تجاری را نزدیک به ۱۷میلیارد دلار اعلام کرد. صادرات غیرنفتی در سال۱۴۰۲ با کاهش نزدیک به ۹درصد نسبت به سال۱۴۰۱ به ۴۹میلیارد و ۳۳۰میلیون دلار رسید و ارزش واردات با افزایش نزدیک به ۸۰درصد نسبت به سال۱۴۰۱ رقم ۶۶میلیارد و ۲۸۰میلیون دلار را ثبت کرد. این در حالی است که با احتساب صادرات نفت، برق، خدمات فنی و مهندسی و تجارت چمدانی شاهد مازاد تجاری بیش از ۲۰میلیارد دلار هستیم.
آمار تجارت خارجی در ۱۰ماهه ۱۴۰۲ حاکی از این است که صادرات و واردات بخش معدن در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است. بررسیها اما نشان میدهد واردات بخش معدن نسبت به صادرات در این بازه زمانی افزایش بیشتری را ثبت کرده است. در حالی که صادرات معدن و صنایع معدنی به لحاظ ارزشی رشد ۱۲درصدی را نشان میدهد، واردات معدنی در این مدت، بیش از ۴۶درصد رشد داشته است. با این حال صادرات معدنی به لحاظ وزنی تغییرات بیشتری را ثبت کرده و افزایش ۳۵درصدی داشته است. واردات معدنی نیز از لحاظ وزنی افزایش ۲۴درصدی را در ۱۰ماهه ۱۴۰۲ در مقایسه با سال قبل ثبت کرده است.
جزئیات تجارت خارجی ۱۰ماهه امسال نشان میدهد ترکیه، عراق و چین، واردات خود را از ایران کاهش دادهاند و در ازای آن، صادرات به پاکستان، عمان و هند افزایش یافته است. همچنین کالاهای واسطهای بیشترین سهم ارزشی از صادرات را به خود اختصاص دادهاند.
همزمان با رقم خوردن رکورد جدید کسری تجاری در یازده ماه منتهی به بهمن امسال، بررسیها نشان میدهد در ماه بهمن نیز تراز تجاری منفی بوده است. اما نگاهی به آمارهای تجاری یازده ماه سال جاری حاکی از آن است که اگرچه بهمنماه با کسری تجاری مواجه بودهایم، اما فاصله صادرات و واردات در این ماه نسبت به هفت ماه گذشته کاهش یافته است. این گزارش به بررسی صادرات، واردات و تراز تجاری از ابتدای سال تا انتهای بهمنماه میپردازد. نگاه اجمالی به تجارت در یازده ماه بیانگر آن است که تنها در یک ماه از سال ۱۴۰۲ یعنی فروردینماه شاهد ثبت مازاد تجاری بودهایم و مابقی ماههای سال صادرات نتوانسته از واردات سبقت بگیرد و تراز به سمت منفی بودن میل کرده است.
تازهترین گزارش گمرک از صادرات نفت و کالاهای غیرنفتی از سوی گمرک اعلام شد که در مجموع مازاد تراز تجاری ۱۹میلیارد دلاری در ۱۱ماهه سالجاری رقم خورد. البته اگر صادرات نفت و خدمات فنیمهندسی را از آمار تجارت حذف کنیم، تراز منفی ۱۵میلیارد دلاری برای یازدهماهه منتهی به بهمن ماه رقم خورده است. این گزارش عنوان میکند که شیب کسری تجاری در بهمن ماه کاهشی بودهاست. حجم تجارت خارجی کشور (مجموع صادرات و واردات) در ۱۱ماهه سالجاری با احتساب صادرات نفتخام و خدمات فنی و مهندسی به ۱۳۸میلیارد و ۸۴۰میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سالقبل ۲.۷درصد افزایش داشتهاست.