به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «محمدرضا توکلی زاده» در یکی دیگر از سلسله نشست‌های «یکشنبههای اقتصادی» که با موضوع «بررسی راهکارهای توسعه تجارت با افغانستان» برگزار شد، اظهار داشت: البته در تدوین استراتژی توسعه در حوزه تجارت خارجی، باید نگاهی کلان‌تر و چشم‌اندازی وسیع‌تر مدنظر باشد و از زاویه منافع ملی به موضوع توجه شود و در ذیل آن برنامه‌های تخصصی برای توسعه تجارت با کشورهای همسایه، منطقه و جهان تعریف گردد.
وی، اقتضائات تدوین چنین راهبردی را چنین برشمرد: استراتژی توسعه تجارت کشور باید ضروریاتی همچون تجهیز و بروزرسانی زیرساخت‌ها نظیر مبادی ورودی و خروجی (از گمرکات تا بنادر) را در اولویت قرار بدهد. وجود چنین زیرساخت‌هایی به چاشنی مزیت‌های ژئوپلیتیک ایران، می‌تواند در تجارت و ترانزیت به ما برگ‌های برنده مهمی بدهد. امروز بندر «جبل علی» به عنوان یکی از بزرگترین بنادر ترانزیتی جهان و قطبی مهم در شبکه تجارت بین المللی شناخته می‌شود و یکی از بازوهای اقتصادی کشور امارات است. بعضی بنادر ما همچون «شهید رجایی» با وجود موقعیت جغرافیایی مناسبی که دارند، ظرفیت‌شان مغفول مانده و آن‌طور که شایسته جایگاه‌شان است، در توسعه ترانزیت اثرگذار نیستند؛ چون نگاه استراتژیک و سرمایه‌گذاری موثر بر روی آنها انجام نگرفته است.
توکلی زاده تاکید کرد: اگرچه در نگاه کلان نیازمند راهبردهای کلان و کارآمد هستیم اما نمی‌توان معطل تدوین ابلاغ آن از مرکز بمانیم و باید در استانی که هم‌مرز با دو کشور مهم است، تدابیر و استراتژی‌های لازم را تدوین نماییم و تا حد امکان ر راستای تحققش همت کنیم. اقتصاد خراسان رضوی توان رشد بسیاری دارد و یکی از حلقه‌های این زنجیره توسعه، با موضوع «تجارت و بازرگانی خارجی» در پیوند است.
وی بر لزوم تداوم برگزاری نشست‌هایی به منظور تدوین استراتژی مشخص در بحث توسعه تجارت با افغانستان تاکید کرد و متذکر شد: ضروری است در این نشست‌ها، بخش خصوصی ظرفیت‌های خود برای کمک به توسعه این تعاملات را تشریح کند و توأمان، استانداری و دیگر دستگاه‌ها به ارائه برنامه‌ای مشخص در این راستا بپردازند. آنچه خروجی این مباحث است باید کاربردی، عملیاتی و تحقق‌پذیر باشد و تعهد همه ارکانی که در تدوین این راهبرد مشارکت می‌کنند، باید به اجرای آن نیز کمک کنند.
وی خاطرنشان کرد: در توسعه تجارت با افغانستان لازم است ظرفیت‌های مغفول مانده نیز احیا گردد و بعضی پروژه‌هایی که در گذشته مدنظر بوده اما تغییر شرایط آنها را معطل گذاشته، بررسی و در صورت امکان احیاء شوند.
رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی تاکید کرد: علقه و علاقه دو ملت ایران و افغانستان، اشتراکات تاریخی و دل‌بستگی‌های فرهنگی و همسایگی، در سال‌های گذشته همواره از مولفه‌های مهم در تداوم روابط اقتصادی دو کشور (با وجود فراز و فرودهای سیاسی) بوده است. این مزیت‌ها را باید مغتنم بدانیم و از آنها برای توسعه پیوندهای اقتصادی، کمک بگیریم.
لزوم اعلام 3 الی 4 مطالبه جدی از سوی اتاق مشترک ایران و افغانستان
«ابوالفضل چمندی»، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در این جلسه تاکید کرد: اتاق مشترک ایران و افغانستان باید 3 یا 4 مطالبه حائز اهمیت خود را به ما اعلام و به صورت مستمر پیگیری‌های لازم را انجام دهد، تا در نهایت شاهد حل مسائل موجود در مسیر توسعه مراودات دو طرف باشیم.
وی با تاکید بر اینکه در تجارت با افغانستان استان ما باید پیشرو بودن خود را حفظ کند، گفت: برقراری تجارت ریالی با افغانستان یک ضرورت و مطالبه جدی فعالان اقتصادی استان و کشور است که در این راستا پیگیری‌هایی از رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد داشته‌ایم.
چمندی واردات پنبه و رایزنی جهت کشت قراردادی در افغانستان را از دیگر مسائل مهم در تجارت با این کشور عنوان کرد.
تاکید بر ارائه توانمندی‌های شرکت‌های دانش بنیان ایرانی در افغانستان
«محمود سیادت»، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان نیز در این نشست ضمن تقدیر از فعالیت‌های اتاق مشهد در دوره جدید، برگزاری جلسات یکشنبههای اقتصادی را اثربخش و مایه امید توصیف کرد و در خصوص وضعیت اقتصادی افغانستان گفت: با وجود اینکه حدود 9 میلیارد دلار از بودجه این کشور در بانک‌های خارجی بلوکه شده است، شاهد اقدامات عمرانی و اقتصادی بسیار خوبی در افغانستان هستیم. امروز نوع حمایتی که از بخش خصوصی در این کشور می‌شود بسیار قابل توجه است. اگر آنها با همین وضعیت پیش بروند شاید تا 2 یا 3 سال آینده حجم زیادی از صادرات ما به افغانستان تحت تاثیر قرار گیرد؛ چراکه در این کشور در عرض یک هفته احداث 2 کارخانه سیمان به سرانجام رسید و معادن آن نیز فعال و در حال واگذاری است.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان با اشاره به سفر هیات تجاری استان خراسان رضوی به افغانستان، بیان کرد: ما در این سفر با همه وزرای اقتصادی دولت افغانستان جلسات بسیار خوبی را برگزار کردیم و بخش خصوصی در کنار همراهی موثر مدیران استانی در این سفر فرصت طرح مسائل خود را پیدا کرد.
وی با ارزیابی مراودات اقتصادی دو کشور تاکید کرد: دو طرف هم اکنون در حال ارزیابی یکدیگر هستند، شرایط افغانستان به گونه‌ای است که نیازمند سرمایه‌گذاری برای توسعه مراودات اقتصادی است؛ اما در این راستا باید ابهامات موجود برای دو طرف از بین برود. در حال حاضر چیزی که ضرورت دارد این است که ما باید مشخص کنیم بعد از تغییراتی که در کشور افغانستان رخ داده است می‌خواهیم چه سیاست و رویکردی را در پیش بگیریم.
وی با بیان اینکه باید به سمت برگزاری نمایشگاه ماشین آلات صنعتی و ارائه توانمندی‌های شرکت‌های دانش بنیان کشورمان در افغانستان حرکت کنیم، گفت: آنها در این حوزه خلاءهای زیادی دارند و اگر ما این خلاء را پر نکنیم کشور چین این کار را می‌کند. بنابراین ضرورت دارد از همین حالا برای اخذ مجوزها اقدام شود تا برای 3 ماه دیگر نمایشگاه توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی در حوزه ماشین آلات صنعتی را برگزار کنیم.
سیادت ادامه داد: در افغانستان اقتصاد تابعی از سیاست است، برای اینکه نگرانی امنیتی سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی را کاهش بدهیم بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم گره زدن اقتصاد با زیرساخت‌هاست، یکی از بهترین زمینه‌های زیرساختی نیز مساله ترانزیت است که متاسفانه اکنون وضعیت خوبی در این زمینه نداریم.
وی بر لزوم گره گشایی از مشکلات ترانزیتی به خصوص در مرز میلک تاکید کرد و گفت: با توجه به تمایل تجار افغان به تردد در مرز میلک، با مشکلات متعددی در این حوزه دست و پنجه نرم می‌کنیم که انتظار داریم نسبت به حل این مشکلات و مذاکره جدی با مسئولان کشوری و مقامات استان سیستان و بلوچستان اقدام جدی از سوی استانداری خراسان رضوی صورت گیرد.
رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان، اصلاح فرایندهای پروانه اشتغال و اقامت را از دیگر مسائلی برشمرد که نیازمند تدبیر جدی است و گفت: پیشنهاد می‌کنیم یک شورای عالی یا هسته تصمیم‌گیری متشکل از مقامات امنیتی و انتظامی تشکیل شود تا مسائلی که در این زمینه قابلیت حل شدن دارد، برطرف گردد.
افزایش تجهیزات و نیروی انسانی در مرزهای میلک و نیمروز، در توسعه تجارت با افغانستان اثرگذار است
در بخش دیگری از این جلسه تریبون در اختیار «محمود امتی»، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی قرار گرفت، او با اشاره به مشکلاتی که فعالان اقتصادی در حوزه ترانزیت با آن مواجه هستند، گفت: متاسفانه مرزبانی میلک و نیمروز سیستم تصمیم‌گیری جداگانه‌ای دارند، در مرز میلک گاهی اجازه تردد روزی 40 کامیون هم داده نمی‌شود؛ اما اگر اراده‌ای صورت گیرد، با افزایش تجهیزات و نیروی انسانی در گمرکات، تعداد بیشتری از کامیون‌ها فرصت تردد پیدا می‌کنند که این مساله به توسعه صادرات نیز کمک شایانی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه بخشی از این مشکلات در مرز دوغارون هم وجود دارد، بیان کرد: در حالت عادی باید اینگونه باشد که دولت بگوید من فرصت را برای بخش خصوصی ایجاد کردم و حالا آنها باید از این فرصت و زمینه‌سازی بهره لازم را ببرند، درحالی که متاسفانه اکنون این روند معکوس شده است.
عضو هیات رئیسه اتاق مشهد با اشاره به افزایش بی‌سابقه کرایه‌های حمل بار، افزود: علت این افزایش قیمت، مشکلاتی است که در مرزها با آن مواجهیم؛ بنابراین ضرورت دارد برای حل این مشکلات هدف‌گذاری و رایزنی با مسئولان کشوری را آغاز کنیم.
تجارت با افغانستان به مشکلات حوزه حمل و نقل گره خورده است
«احمد زمانیان»، رئیس کمیسیون حمل و نقل، ترانزیت و امور مرزی اتاق بازرگانی مشهد نیز در این جلسه بیان کرد: تجارت با افغانستان به مشکلات حوزه حمل و نقل گره خورده است، 90 درصد کالاها از مرزهای دوغارون، ماهیرود و میلک عبور می‌کند و سال‌هاست که روان شدن فعالیت مرزی یکی از جدی‌ترین مطالبات ماست.
وی با بیان اینکه کرایه بار به افغانستان با افزایش 50 درصدی همراه شده است، بیان کرد: برای رفع مشکلات مرز میلک ما بارها به زاهدان رفتیم؛ اما نتیجه‌ای در جهت روان‌سازی ترددها نگرفتیم، درخواست داریم به فوریت جلسه‌ای نسبت به حل مشکلات ترانزیتی در مرزها با حضور مسئولان مربوطه برگزار شود.
توسعه تجارت با افغانستان نیازمند تهیه یک طرح تفصیلی است
در ادامه جلسه تریبون در اختیار «حسین محمدیان»، عضو هیات نمایندگان و رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق مشهد قرار گرفت، او با بیان اینکه نگاه ویژه به تجارت با افغانستان نیازمند تهیه یک طرح تفصیلی است، اظهار کرد: در این طرح اشتباهات گذشته باید ارزیابی و از تکرار آن جلوگیری شود.
وی با تاکید بر اینکه برای صادرات ریالی به افغانستان نیاز به پیگیری جدی از سوی مقامات استان داریم، خاطرنشان کرد: اگر با افغانستان صادرات ریالی داشته باشیم پیش‌بینی می‌کنیم میزان صادرات ما به این کشور جهش چشمگیری داشته باشد.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق مشهد از معاون اقتصادی استاندار خراسان رضوی درخواست کرد تا بخشی از اختیارات این معاونت را برای حل مشکلات تجاری با افغانستان به اتاق مشترک ایران و افغانستان تفویض کند.
تاکید بر برگزاری همایش‌های مشترک معدنی با حضور معدن‌کاران افغانستان
در ادامه این نشست، «غلامرضا نازپرور»، عضو هیات نمایندگان و رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی مشهد با اشاره به اینکه بهشتی از مواد معدنی در افغانستان وجود دارد، اظهار کرد: ما باید به صورت تخصصی به مساله تجارت با افغانستان ورود پیدا کرده و با توجه به ظرفیت‌های بی‌بدیل افغانستان در حوزه معدن، همایش‌های مشترک با حضور معدن‌کاران افغان برگزار کنیم.
نازپرور با اشاره به منابع سرشار معدنی در افغانستان، گفت: پیشنهاد می‌کنیم یک نمایشگاه دائمی برای مواد معدنی افغانستان در استان ایجاد شود تا ارتباطات فعالان اقتصادی دو طرف در این حوزه افزایش یابد.
ضرورت توجه جدی به مقوله تجارت تهاتری با افغانستان
«عبدالله یزدان‌بخش»، عضو هیات نمایندگان و رئیس کمیسیون صنعت اتاق خراسان رضوی نیز در این جلسه بر امکان ایجاد تهاتر در تجارت با افغانستان تاکید کرد و گفت: برای توسعه روابط با افغانستان، دولت باید از سرمایه‌گذاران ایرانی حمایت کند و برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های تولیدات داخلی در افغانستان در اولویت قرار گیرد.
پیگیری‌های مستمر اتاق بازرگانی مشهد جهت افزایش مراودات اقتصادی با افغانستان
در ادامه این نشست «علی کبیر»، دبیرکل اتاق بازرگانی خراسان رضوی با تاکید بر تاثیرات چشمگیر برگزاری جلسات یکشنبههای اقتصادی در رفع مشکلات بنگاه‌های تولیدی استان، بیان کرد: درخصوص توسعه تجارت با افغانستان مسائلی همچون افزایش ساعت فعالیت گمرک دوغارون، تامین سوخت جایگاه‌ها، برگزاری جلسه با مدیران مرزی، رفع مشکلات صادرات ریالی به افغانستان و متعادل‌سازی تراز تجاری با این کشور از جمله مهمترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی است که باید به صورت جدی پیگیری شود.
وی با اشاره به پیگیری‌های مستمر اتاق مشهد جهت افزایش مراودات اقتصادی با افغانستان اظهار کرد: با توجه به اینکه 50 درصد صادرات خراسان رضوی به افغانستان صورت می‌گیرد، بنابراین روابط تجاری ما با این کشور به اولویتی حائز اهمیت تبدیل شده و در این رابطه در اتاق مشهد جلسات تخصصی برگزار شده است.
«نصیر برادران»، رئیس اداره ترانزیت اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی در واکنش به مطالبات برخی از حاضران در جلسه نسبت به 24 ساعته شدن فعالیت گمرکات در مرزها بیان کرد: ما آمادگی افزایش ساعت کاری در گمرکات را داریم.
وی افزود: در بحث عوارض متقابل چه برای ماشین‌های ایرانی و چه افغانستانی هیچ افزایشی نداشتیم، درخصوص عدم ارائه سوخت هم به تازگی سازمان راهداری ارائه کارت سوخت به ناوگان را در سازوکار خود قرار داده و در این خصوص مشکلی نداریم و اگر مشکلی وجود داشته باشد، پیگیری و رفع خواهد شد.
«محمدعلی امیرفخریان»، رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز اظهار کرد: ما پس از حاکمیت طالبان در افغانستان کار پژوهشی مفصلی در خصوص این کشور انجام دادیم و درخصوص تجارت با افغانستان با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های دو طرف هدف‌گذاری‌هایی کردیم.
امیرفخریان درخصوص مشکلاتی که در خصوص ضمانت‌های صادراتی وجود دارد، بیان کرد: باید معضلاتی که در اعتبار سنجی تجار افغان وجود دارد برطرف شود و در این رابطه صندوق ضمانت صادرات هم پای کار بیاید.
ضرورت بهبود تراز تجاری با افغانستان
«امیررضا رجبی»، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی هم در بخشی از این جلسه اظهار کرد: ما در تجارت با افغانستان تراز منفی داریم و در حوزه صادرات باید به دنبال راه‌هایی باشیم که در قبال صادراتی که به این کشور داریم، بتوانیم کالاهایی را از این کشور وارد کنیم.
وی با تاکید بر اینکه باید برای واردات از افغانستان راهکاری اساسی توسط بخش خصوصی اندیشیده شود، تصریح کرد: بخش خصوصی باید کالاهایی که پتانسیل واردات از افغانستان را دارد شناسایی و به ما پیشنهاد دهد تا مجوزهای لازم برای واردات آن کالاها را اخذ کنیم.
