به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «فرهاد سحرخیز»، رئیس این کمیسیون، با اشاره به اهمیت تدوین طرح اولویت‌بندی سرمایه‌گذاری در استان اظهار داشت: متاسفانه تاکنون مطالعات بسیار پراکنده‌ای در این خصوص توسط ارگان های مختلف تهیه شده که ایراداتی به آن وارد است؛ از جمله اینکه در این طرح‌ها به کلی گویی بسنده شده است که این مساله مانع جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی می‌شود؛ چرا که طرح‌های مطالعاتی باید از جامعیت لازم برخوردار باشند تا سرمایه‌گذاری امنی صورت بگیرد.
سحرخیز خاطرنشان کرد: نکته مهم اینکه، در وهله نخست باید در جهت حفظ سرمایه‌های موجود در استان بکوشیم؛ چراکه متاسفانه بعضا به نسبت سایر استان‌ها سختگیری‌های بسیاری از طرف دوایر مختلف دولتی به سرمایه‌گذاران اعمال می‌گردد که بایستی به ریشه‌یابی و عارضه‌یابی آن پرداخت؛ چراکه این مساله یکی از دلایل اصلی پایین بودن رتبه کسب و کار خراسان رضوی در کشور است.
وی یادآور شد: به منظور شناسایی و اولویت‌بندی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در استان برای جذب سرمایه‌گذار، ضروری است پژوهشی متقن در این حوزه صورت بگیرد و فرآیند به‌روزرسانی آن نیز نباید نادیده گرفته شود.
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق مشهد افزود: تلاش کمیسیون معطوف به جبران عقب افتادگی آماری و اطلاعاتی موجود در حوزه سرمایه‌گذاری است تا بدین ترتیب سند قابل اتکایی در این حوزه تدوین گردد. بر همین اساس این کمیسیون، پیگیری‌های لازم را در این حوزه خواهد داشت. افزون بر این، یکی از مسیرهای جذب سرمایه‌گذاری، برگزاری همایش و رویدادهایی به منظور معرفی اولویت‌های سرمایه‌گذاری استان است که کمیسیون در این حوزه نیز در حال برنامه‌ریزی است.
وی با اشاره به نقش اجرایی دفتر مشاوره سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق مشهد گفت: رویکرد این دفتر معطوف به ایجاد یک دبیرخانه دائمی برای همایش سرمایه‌گذاری می باشد تا بسته پیشنهادی به‌روزتری برای سرمایه‌گذاری تهیه شود. این دبیرخانه و دفتر سرمایه‌گذاری می‌توانند در ابعاد فکری، حقوقی و سایر ابعاد در جهت جذب سرمایه‌گذار خارجی، یاری‌رسان باشند.
ظرفیت سرمایه‌گذاری در زنجیره‌های تامین و تکمیل صنایع استان
در ادامه، «حسین محمدیان»، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی با بیان اینکه همایش معرفی اولویت‌های سرمایه‌گذاری استان باید نسبت به گذشته جامع تر و توأم با ارائه بسته پیشنهادی در حوزه سرمایه‌گذاری برگزار شود، تصریح کرد: استان خراسان رضوی در بسیاری از حوزه‌ها دارای مزیت بوده و ظرفیت‌های بسیاری در زنجیره‌های تامین و تکمیل صنایع برای سرمایه‌گذاری دارد. به طور مثال ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای سرمایه‌گذاری در صنعت مس وجود دارد چنان که تقریبا تمام زنجیره‌های این صنعت می‌تواند زمینه جذابی برای سرمایه‌گذاران باشد، زیرا در آینده نه چندان دور مس نقش قابل توجهی در اقتصاد ایفا خواهد نمود. از آن جا که ایران از لحاظ حجم منابع مس رتبه هشتم دنیا را به خود اختصاص داده؛ اما از لحاظ استحصال و استخراج در رتبه هجدهم قرار دهد، سرمایه‌گذاری در این حوزه باید در اولویت قرار بگیرد. البته صنایع تکمیلی مربوط به زعفران، پسته و… از دیگر ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری استان محسوب می‌شوند.
محمدیان با اشاره به فضای دشوار فعالیت برای فعالان اقتصادی طی سال‌های اخیر گفت: امید می‌رود در دولت چهاردهم شاهد گشایش‌هایی در حوزه اقتصاد باشیم. در خصوص استان خراسان رضوی نیز، متاسفانه بر اساس آمار مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران، این استان طی سال‌های اخیر در بسیاری از شاخص‌ها از استان‌های دیگر عقب مانده است و امیدواریم بتوانیم در گام نخست این عقب ماندگی‌ها را جبران کنیم و در گام‌های بعدی خراسان رضوی به یکی از استان‌های تاثیرگذار در بخش اقتصاد، سرمایه‌گذاری و صنعت تبدیل گردد.
ضرورت ایجاد دبیرخانه دائمی همایش سرمایه‌گذاری در استان
«احسان شجاعی»، نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز یادآور شد: برگزاری همایش به منظور جذب سرمایه‌گذار کار دشواری است؛ لذا قبل از تهیه پروپوزال در این خصوص باید یک دبیرخانه برای این موضوع تشکیل شود البته صرفا این نهاد نباید با محوریت اتاق ایجاد گردد بلکه سازمان های مختلف مانند استانداری، اداره کل امور اقتصادی و دارایی و… نیز در این زمینه همراهی کنند تا چالش‌های موجود در خصوص فرصت‌های سرمایه‌گذاری شناسایی و مرتفع گردد.
شجاعی تصریح کرد: فرصت‌ها و چالش های سرمایه‌گذاری هر ساله توسط ارگان های مختلف شناسایی می‌شود؛ لذا کمیسیون باید با رویکرد جدیدی به‌این حوزه ورود پیدا کند. در حال حاضر یا باید مطالعات پژوهشی در خصوص فرصت‌های سرمایه‌گذاری گذشته را به‌روزرسانی کرد و یا رویکرد جدیدی نسبت به این حوزه اخذ نمود. ضمن اینکه بسته‌های پیشنهادی حوزه‌های سرمایه‌گذاری بعضا مربوط به پروژه‌های نیمه تمام است که باید تمام این مباحث را مدنظر قرار داد.
تهیه بسته پیشنهادی به منظور انعقاد قراردادهای خارجی در همایش بین‌المللی سرمایه‌گذاری
در ادامه، «مرتضی رحمانی»، رئیس دفتر منطقه‌ای بورس و اوراق بهادار استان‌های خراسان شمالی و رضوی اظهار کرد: تجربه حاکی از آن است که در تهیه بسته‌های پیشنهادی سرمایه‌گذاری باید به گونه‌ای عمل شود که همایش و نمایشگاه در همان ایام برگزاری به انعقاد قرارداد و جذب سرمایه‌گذاری ختم گردد. در این زمینه، در وهله نخست باید آمار و اطلاعات دقیقی در خصوص بازگشت سرمایه، ریسک‌پذیری فرصت‌های سرمایه‌گذاری و… وجود داشته باشد تا بتوان از پتانسیل‌های موجود به نحو احسن استفاده کرد.
وی یادآور شد: به نظر می‌رسد برگزاری مستمر همایش سرمایه‌گذاری مستلزم ایجاد دبیرخانه دائمی است و خوراک محتوایی آن نیز باید برای هر سال تهیه شود؛ لذا نباید صرفا به صورت مقطعی به مبحث سرمایه‌گذاری پرداخت. ضمن اینکه به‌روزرسانی اطلاعات مربوط به سرمایه‌گذاری در دبیرخانه از مهمترین اقداماتی است که باید در دستور کار قرار بگیرد.
لزوم تهیه طرح جامع اکوسیستم سرمایه‌گذاری استان
در بخش دیگری از نشست، «وجیهه اصغری»، دبیر کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: توسعه زیرساخت‌ها و پروژه‌های عمرانی، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنایع، تامین مالی و مشارکت‌های عمومی- خصوصی، توسعه تجارت و صادرات، توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط، توسعه پایدار و محیط زیست و توسعه فناوری و نوآوری، از جمله محورهای پیشنهادی همایش سرمایه‌گذاری است که پس از جمع بندی 4 محور اصلی برای همایش در نظر گرفته خواهد شد. برای برگزاری همایش در این سطح پیش نیازهایی لازم است که مهمترین آن ها توجه به اکو سیستم سرمایه گذاری در استان است در این راستا برنامه ریزی های لازم برای تهیه طرح جامع اکوسیستم سرمایه گذاری در استان در دفتر مشاوره سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق در حال انجام است.
وی در خصوص سرفصل‌های بسته پیشنهادی کمیسیون یادآور شد: بسته پیشنهادی کمیسیون بر دو محور استوار است: تامین مالی و سرمایه گذاری، بررسی و جمع بندی روش‌های تامین مالی متناسب با هر حوزه (صنایع، معادن و …) با تمرکز بر شرکت‌های کوچک و متوسط، تمرکز ویژه بر روش تامین مالی از طریق شرکت پروژه برای طرح‌های توسعه‌ای، توسعه فرهنگ تامین مالی از بازار سرمایه در استان (با همراهی دستگاه‌های اجرایی در استان) و توجه ویژه به موضوع درمانگری مالی بنگاه‌های اقتصادی، از جمله محورهای پیشنهادی در حوزه تامین مالی است.
اصغری عنوان کرد: تهیه بسته طرح‌های سرمایه‌گذاری، پیگیری رفع موانع و چالش‌های حوزه سرمایه‌گذاری و فرهنگ سازی سرمایه‌گذاری جمعی در استان، محورهای پیشنهادی حوزه سرمایه‌گذاری می‌باشد.
در بخش دیگری از نشست، «نجمه سوری ناصری»، کارشناس مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی مشهد تصریح کرد: براساس برنامه مصوب شده در سال 1402 پیش بینی شد که حدود 305 همت منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در خراسان رضوی از محل های مختلف قابل تامین باشد که طبق برآورد صورت گرفته صرفا حدود 195 همت به میزان 64 درصد از این میزان محقق شد. به طوری که تامین مالی از طریق سرمایه‌های خرد مردمی و بازار سرمایه 10.7 همت، سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی 34.1 همت و تامین مالی از طریق سپرده‌های بانکی به میزان 100 همت صورت گرفت. این آمار برگرفته از گزارش اقتصاد مقاومتی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان است.
وی با بیان اینکه متاسفانه به دلیل فقدان زیرساخت‌های کافی و به رغم پتانسیل‌های بالا، سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در استان به میزان ظرفیت‌های موجود نیست، خاطرنشان کرد: چالش های بنگاه‌های اقتصادی متقاضی منابع بازار سرمایه، بررسی فرصت‌های جذب و نیاز سرمایه‌های خرد مردمی در بخش های مختلف، بررسی ظرفیت سرمایه‌گذاران ایرانی مقیم خارج از کشور و… از جمله مواردی است که باید در تدوین بسته پیشنهادی لحاظ شود.
لزوم تسهیل شرایط بازگشایی حساب بانکی برای سرمایه‌گذار خارجی
در بخش دیگری از نشست، «حمید روحبخش»، عضو کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی مشهد یادآور شد: در سال‌های 95 و 96 با چالش افتتاح حساب بانکی برای سرمایه‌گذار خارجی مواجه بودیم. چنان که افتتاح حساب منوط به داشتن ویزای 6 ماهه بود که اخذ آن نیز مستلزم دریافت مجوز از وزارت کار بود. باید در قانون تبصره و ماده‌ای برای تسهیل این فرآیند پیش بینی شود. نکته قابل توجه دیگر آن است که فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان باید به صورت شفاف با جزییات برای سرمایه‌گذار خارجی تجزیه و تحلیل شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: سرمایه‌گذاری به دو حوزه مستقیم و غیرمستقیم قابل تقسیم است و به نظر می‌رسد هدف از برگزاری همایش سرمایه‌گذاری در استان،تمرکز بر حوزه سرمایه‌گذاری مستقیم باشد؛ اما نباید از یاد برد که بسیاری از نهادهای بزرگ بین‌المللی هم در عرصه سرمایه‌گذاری مستقیم فعالیت دارند و هم رویکردهایی در حوزه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از جمله بورس دارند. لذا به نظر می‌رسد بتوان از ظرفیت بورس نیز در این همایش استفاده کرد.
در ادامه، «سمانه پوررسانه منش»، عضو کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی مشهد تصریح کرد: مسئولان استان خراسان رضوی باید به صورت ویژه به موضوع تشویق به سرمایه‌گذاری بنگرند. در این میان توجه به اکوسیستم سرمایه‌گذاری بسیار حائز اهمیت است. چنان که در مقوله سرمایه‌گذاری صرفا نباید به دو طرف سرمایه‌گذار و سرمایه پذیر پرداخت؛ بلکه در این مقوله باید به گروه‌ها و افراد متخصص نیز توجه کرد؛ زیرا حضور آنان به اندازه سرمایه‌گذار در پروژه حائز اهمیت است. این اشخاص ممکن است دولتی، شبه دولتی و یا خصوصی باشند. ممیزین، حسابرس‌ها، مشاورین مالی و… از جمله این افراد هستند که باید در اکوسیستم سرمایه‌گذاری به آنان توجه گردد.
توجه به حوزه‌های نوآوری و فناوری در همایش سرمایه‌گذاری
«امیرحسین عباسی»، کارشناس طرح‌ها و ایده‌های دفتر طرح و برنامه اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز تصریح کرد: حوزه‌های نوآوری و فناوری باید یکی از محورهای مهم همایش سرمایه‌گذاری باشد؛ چرا که در صورت اتمام ذخایر معدنی تنها این حوزه است که می‌تواند نجات دهنده اقتصاد کشور باشد. البته نباید از یاد برد که حوزه نوآوری و دانش بنیان در اکثر مواقع با چالش سرمایه‌گذاری مواجه است. این در حالی است که بسیاری از استارتاپ ها با سرمایه‌گذاری نه چندان کلان می‌توانند فعالیت خود را از سر بگیرند. سرمایه در گردش و عدم تامین مالی مشکل بسیاری از شرکت‌های «های تک» است که بعضا منجر به ورشکستگی این شرکت‌ها شده است.
عباسی خاطرنشان کرد: نکته قابل توجه دیگر، فقدان بانک اطلاعاتی کامل در حوزه سرمایه گذاری در بخش نوآوری است. پیشنهاد می‌شود کمیسیون، بانک اطلاعاتی جامعی از سرمایه‌گذاران تهیه کند.
تشکیل کارگروه‌های تخصصی به منظور آسیب شناسی جهت جذب سرمایه در بخش های مختلف
«سمیرا سبزواری»، رئیس دفتر کشاورزی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در این نشست یادآور شد: متاسفانه علی رغم اهمیت بخش کشاورزی در حوزه اقتصاد و پتانسیل استان در این حوزه، سرمایه‌گذاری در زمینه کشاورزی بسیار ضعیف بوده است به طوری که بعضا شاهد خروج سرمایه از این حوزه به سمت خدمات بوده‌ایم. جذب سرمایه کلان در این حوزه به ندرت به چشم می خورد که بخش عمده‌ای از این مساله ناشی از مدیریت خرده مالکی بخش کشاورزی است.
سبزواری تصریح کرد: انتظار می‌رود به منظور برگزاری همایش سرمایه گذاری در استان، کارگروه‌های صنعت، معدن، تجارت و کشاورزی در دبیرخانه همایش ایجاد شود تا معضلات هر یک از بخش ها به صورت تخصصی احصا شود. آنچه مسلم است این همایش باید منجر به شبکه سازی بین سرمایه‌گذار و ایده پرداز شود؛ چرا که مسلم است تاکنون ارتباطی موثری در این حوزه به ویژه بخش کشاورزی مشهود نبوده است.
در ادامه، «علیرضا قلی زاده»، نماینده اداره کل صمت خراسان رضوی تصریح کرد: اداره کل صمت در زمینه برگزاری پنل های تخصصی و کارگروه همایش سرمایه گذاری، با کمیسیون سرمایه گذاری اتاق مشهد نهایت همکاری را خواهد داشت. پیشنهاد می‌شود محورهای اصلی همایش محدود باشد و سایر موضوعات به عنوان زیرمجموعه‌این محورها لحاظ شوند. گسترش تامین مالی از بازار سرمایه، آینده پژوهی، هوشمندسازی و توسعه هدفمند شرکت‌های دانش بنیان باید از دیگر محورهای این همایش باشد. البته باید از تجارب دیگر کشورها در حوزه سرمایه‌گذاری پس از بومی سازی استفاده کنیم.
در بخش دیگری از نشست، «محمد هاشم صفار»، کارشناس دفتر مطالعات و پژوهش‌های اتاق تصریح کرد: اولویت‌های سرمایه‌گذاری از نظر هر سازمان و دستگاه اجرایی متفاوت است. باید رویکرد همایش از بخش اقتصادی و بخش تولید به سمت بخش تکنولوژی حرکت کند، در واقع باید تکنولوژی های مورد نیاز شناسایی شود؛ چرا که واحدهای تولیدی ما از سطح تکنولوژی پایینی برخوردار هستند. ما باید سطح تکنولوژی استان را ارتقا دهیم.
