به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «محمدرضا توکلی زاده»، رئیس اتاق خراسان رضوی در این نشست در خصوص چالش تمامی صادرکنندگان از جمله فعالان حوزه زعفران با موضوع رفع تعهد ارزی اظهار داشت: بحث پیمان سپاری ارزی از آن دست موضوعاتی است که باید در راستای بهبود وضعیت صادرات کشور برای آن یک نگاه اصلاحی جدی از سوی دولت اتخاذ شود. این مقوله باید از سوی بخش خصوصی و با ارائه پیشنهادات کارآمد پیگیری و مطالبه شود. امیدواریم در غایت کار تحولاتی رغم بخورد که به نفع کلیت اقتصاد کشور و منافع عمومی است.
وی با اشاره به انتقاداتی که در خصوص زنجیره ارزش زعفران خاصه در حلقه تامین وجود دارد، تصریح کرد: استان خراسان رضوی در حجم تولید این محصول دارای مزیت است. اما در تمام این سال‌ها زنجیره‌ای که حلقه اتصال بخش‌های کاشت، داشت، برداشت و فرآوری را شکل می‌داده، چندان اصولی نبوده است و خلاء آن را هم در حضور رقبای قوی در بازارهای جهانی، با وجود مزیت داشتن ایران در تولید این محصول، شاهدیم. سال‌هاست که در بحث جمع‌آوری، پَر کردن گل و خشک کردن زعفران، سرمایه‌گذاری اثربخشی صورت نگرفته تا محصول با کیفیت‌تری از استان صادر شود. ارتقای کیفیت زعفران تولیدی و صادراتی ما و بهبود روش‌های فرآوری آن، می‌تواند بازار پایدارتر و بزرگ‌تری را برای این محصول فراهم کند و انتفاع حداکثری برای همه ارکان زنجیره ارزش، رقم بزند.
وی خاطر نشان کرد: هم اکنون بازار زعفران رقابتی شده است و فقط در انحصار خراسان رضوی نیست؛ بلکه شهرهای دیگری چون همدان و گچساران در ایران و کشورهای افغانستان، ازبکستان و تاجیکستان به این عرصه ورود نموده‌اند. گسترش رقابت، اهمیت بازنگری ما در روش‌هایمان را دو چندان می‌سازد.
رئیس اتاق بازرگانی مشهد تاکید کرد: تولید کننده و صادرکننده زعفران خراسان رضوی باید به منظور حفظ جایگاه استان در تولید و تامین این محصول استراتژیک بکوشند؛ در غیر این صورت، این ظرفیت مهم و اساسی را به تدریج از دست خواهیم داد.
او بر اهمیت توسعه آموزش‌ها در بخش تولید و فرآوری تاکید کرد و از آمادگی اتاق بازرگانی خراسان رضوی برای کمک به این مهم سخن گفت و خواستار نقش‌آفرینی موثرتر تشکل‌های تخصصی این حوزه در این بحث شد.
*مشکل صادرکنندگان زعفران؛ از عوارض آب مجازی تا رفع تعهد ارزی
در ادامه «غلامرضا میری»، رئیس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی به مشکلاتی اشاره نموده که فعالان این حوزه با آن روبه‌رو هستند.
وی تصریح کرد: با وجود تحریم‌ها، در حوزه زعفران تلاش کردیم تا صادرات طبق روال قبل ادامه داشته باشد؛ اما در این مسیر مشکلات مختلفی بر سر راه صادرکنندگان قرار دارد.
میری قرار گرفتن زعفران در فهرست محصولات کشاورزی و غذایی آب بر و اخذ عوارض از آن به همین بهانه را به منزله هموار نمودن مسیر قاچاق این محصول دانست و بیان کرد: برگشت ارز حاصل از صادرات، مورد دیگری است که با توجه به نرخ پایه گمرکی زعفران، صادرکنندگان را در بحث تهیه ارز به منظور رفع تعهد، با مشکلات زیادی روبه‌رو نموده است. در واقع صادرکننده باید معادل مابه‌التفاوت نرخ پایه گمرکی محصول با قیمت واقعی زعفران در بازار صادراتی، ارز خریداری کرده و به بهای فروش این محصول اضافه کند تا برگه تسویه حساب مربوط به رفع تعهد ارزی را از بانک مرکزی اخذ نماید.
وی ادامه داد: موضوع دیگر نیز عوارضی است که کشورهایی همچون هند و چین از ایران برای صادرات زعفران می‌گیرند؛ اما این رقم شامل کشور همسایه ایران یعنی افغانستان نمی‌شود. چنین شرایطی باعث شده تا فرش قرمزی پیش روی قاچاقچیان پهن شود و صادرکنندگان رسمی و معتبر زعفران را با معضلات بیشتری روبه‌رو شود.
میری با بیان اینکه اتحادیه صادرکنندگان زعفران 60 عضو دارد، تصریح کرد: چشم‌انداز ما تلاش دستیابی به ظرفیت یک میلیارد دلاری بازار صادراتی زعفران برای کشورمان است. برای رسیدن به این هدف، نیازمند حمایت و ایجاد زیرساخت‌های لازم هستیم. در اتحادیه اقداماتی انجام داده‌ایم؛ اما کافی نبوده است. یکی از اقدامات، قراردادن وسایل و ابزار بهداشتی در اختیار کشاورزان بوده است تا محصول مرغوب‌تری ارائه دهند. حتی به کشاورزان اعلام کردیم اگر زعفران مرغوب و با استانداردهای بالایی تولید کنند، به مبلغی بالاتر از بازار، محصولشان را خریداری می‌کنیم.
رئیس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی با بیان اینکه در بحث تولید زعفران، اولویت ما جداسازی کلاله است، متذکر شد: در سنوات گذشته تلاش کردیم تا در این خصوص دستگاه خارجی تهیه کنیم، اقدامات و مذاکراتی هم انجام شد؛ اما در نهایت تولیدکننده دستگاه، همکاری نکرد و حاضر به فروش یا عرضه در بازار ایران نشد. از سویی، هر صادرکننده نیاز به یک آزمایشگاه تشخیص کیفیت دارد و به همین خاطر در حال حاضر 60 آزمایشگاه مختص زعفران در استان وجود دارد. در مجموع همچنان نیاز حمایتی از زعفران به عنوان یک محصول دارای مزیت وجود دارد و باید ارکان دولتی و بخش خصوصی در این راستا، همکاری و همراهی لازم را به عمل آوردند.
*به جای توسعه بازار صادراتی، گرفتار مشکلات تکراری هستیم
در ادامه این نشست، «احمد بدیعی» نایب‌رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران استان نیز اظهار داشت: در بحث زعفران باید شاهد مدیریت نوینی باشیم تا اشتغال بیشتری فراهم شود و ظرفیت تولید به موازات کیفیت آن افزایش پیدا کند؛ اما متاسفانه به جای پیدا کردن بازارهای برون‌مرزی و تعیین استراتژی‌های جدید تولید و صادرات، همچنان درگیر مشکلات تکراری و قدیمی هستیم و تمام وقت ما صرف رفع این مسائل می‌شود.
بدیعی با اشاره به اینکه نیاز داریم تا نگاه مثبت‌تری نسبت به صادرات ایجاد شود، خاطرنشان کرد: نیاز به اصلاح زیرساخت‌ها داریم. چند نرخی بودن ارز در حال حاضر یک چالش برای بخش صادرات ما به شمار می آید. از سویی، با توجه به قیمت صادراتی محصولات کشاورزی، باید تمایزی بین صادرات این محصولات با دیگر کالاها اعمال گردد و برای محصولی مثل زعفران که مزیت تولید آن در اختیار ایران است، حمایت های ویژه مدنظر قرار بگیرد تا تولیدات ما به نام رقبا ثبت نشود.
نایب رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران استان تصریح کرد: بیشترین مشکل ما در تولید محصول زعفران، باز کردن گل و جداسازی کلاله است. به طوری که بابت 5 کیلوگرم گل زعفران، 10 تا 15 نفر باید مشغول کار شوند تا کیفیت محصول افزایش یابد.
وی بر اهمیت توسعه آموزش ها و تقویت ارتباط ارکان زنجیره ارزش این محصول تاکید کرد.
