به گزارش روابط عمومی اتاق مشهد، «محمدرضا توکلی‌زاده»، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی در ابتدای این جلسه از ظرفیت کارخانجات خوراک دام و طیور خراسان رضوی و در عین حال، استمرار مشکلات این کارخانجات در تامین نهاده‌های دامی طی سالیان اخیر سخن گفت و اظهار داشت: با توجه به وجود ظرفیت‌های خالی چشمگیر در واحدهای فرآوری خوراک دام و طیور در سطح استان، باید ظرفیت شرکت‌های این خطه برای واردات مستقل مواد اولیه و نهاده‌ها دام و طیور مورد بررسی و توجه قرار بگیرد. باور داریم تحقق این مهم می‌تواند به تأمین نیازهای موجود، کاهش هزینه‌ها در این بخش و تکمیل ظرفیت و ارتقای بهره‌وری خط تولید واحدهای فرآوری بیانجامد.
او در این رابطه خواستار همگرایی نهادهای دولتی متولی با تشکل‌های تخصصی در بخش خصوصی شد.
توکلی زاده به اهمیت تامین نهاده‌ها به عنوان یک حلقه مهم در مسیر امنیت غذایی جامعه اشاره کرد و نوسانات و دغدغه‌هایی که در چند سال اخیر پیرامون این موضوع برای صنایع متاثر از این بحث شکل گرفته را یادآور شد و گفت: این موضوع باید از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار بگیرد تا هم موضوع واردات مواد اولیه و نهاده‌های این بخش تسهیل شود، هم موانع احصاء و مرتفع شوند و توامان مشکلاتی که در بحث حمل ریلی این محصولات وجود دارد و به دفعات هم مطرح شده، با جدیت بیشتری پیگیری و مرتفع شوند.
رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح کرد: با توجه به فعالیت تعداد زیادی از کارخانجات خوراک دام در این استان و اهمیتی که این موضوع برای حفظ امنیت غذایی جامعه دارد، درخواست داریم تا پیگیری مشکلات فعالان این حوزه در اولویت قرار بگیرد و در این مسیر باید از نظرات بخش خصوصی متولی در خصوص واردات مستقیم نهاده‌ها، مبادی تامین محصولات این حوزه و نحوه رفع موانع در بخش حمل آن‌ها نیز مدنظر قرار بگیرد.
میزان نهاده‌های دامی مورد نیاز استان چقدر است؟
«ابوالفضل چمندی»، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی نیز در این نشست اظهار کرد: طبق برآوردها، نیاز استان به واردات نهاده‌های دامی حدود 100 میلیون دلار در ماه برآورد شده که شامل حدود 40 هزار تن سویا و حدود 80 هزار تن ذرت و جو و همچنین سایر مکمل‌ها می‌شود. در راستای تامین نیاز استان، تاکنون مکاتبات زیادی با دفتر ریاست جمهوری و وزارتخانه‌ها داشته‌ایم و امیدواریم بتوانیم برای رفع مشکلات واحدهای تولیدی استان در این عرصه گام برداریم.
وی ادامه داد: با توجه به نیاز کارخانه‌جات خوراک دام استان و رویکرد دولت در زمینه گسترش روابط تجاری با روسیه و سایر کشورهای آسیای میانه، واردات مستقیم نهاده‌های دامی از این کشورها جهت تأمین نیاز کارخانه‌جات استان مدنظر قرار گرفته است.
لزوم بررسی چالش‌های بخش خصوصی استان در واردات نهاده از آسیای میانه
چمندی با اشاره به برخی چالش‌های موجود در راستای اجرای این پروژه، تصریح کرد: باید پیش از ورود بخش خصوصی به این عرصه و اقدام برای واردات مستقیم از آسیای میانه، موانع و چالش‌های پیش روی آن دیده شود تا از تحمیل ضرر و زیان به بخش خصوصی جلوگیری به عمل آید.
وی در بخش دیگری از سخنان خود از تلاش برای تفویض اختیارات به استان در حوزه سامانه بازارگاه برای حل مشکل توزیع نهاده‌های دامی خبر داد و افزود: در این راستا مذاکراتی با مسئولان مربوطه در سطح ملی انجام شده و اجرای این موضوع در حال پیگیری است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی در ادامه گفت: به منظور تأمین مالی واردات نهاده‌های دامی پیشنهاد می‌شود کنسرسیومی شامل واردکنندگان و تولیدکنندگان محصولات دام و طیور در استان ایجاد شود تا بتوان از این طریق بخشی از منابع مالی برای واردات سهل‌الوصول‌ترین محصول را تأمین نمود. سپس می‌توان برای دریافت ارز در این زمینه اقدام کرد؛ البته با توجه به احتمال طولانی شدن این فرآیند، لازم است بخش خصوصی ابتدا توانایی مالی خود را بسنجد و سپس به این عرصه ورود نماید. نکته بعدی در حوزه نهاده‌های دامی وارداتی، فروش آن‌هاست که البته نگرانی ما از فرآیندهای غیررسمی است.
چمندی اضافه کرد: بر این اساس، لازم است از همه شرکت‌های متقاضی دعوت شود تا در این فرآیند مشارکت کنند و از ایجاد انحصار جلوگیری شود. در این راستا ضرورت دارد اتاق بازرگانی کنسرسیومی از کلیه اتحادیه‌ها و شرکت‌های این حوزه شامل اتحادیه تولیدکنندگان خوراک دام، اتحادیه مرغ داران، اتحادیه دامداران سبک و اتحادیه گاوداران ایجاد کرده و جمع‌بندی نهایی را انجام دهد.
چالش انحصارگری در واردات نهاده‌های دامی به کشور
«احمد سلحشور»، عضو هیات نمایندگان و رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این جلسه با بیان اینکه تامین نهاده‌های دامی یکی از دغدغه‌های بزرگ کشور است، اظهار کرد: تنها در خراسان رضوی با کمبود نهاده‌های دامی مواجه نیستیم، بلکه این موضوعی است که کل کشور به آن دچار است.
وی مشکل تامین ارز را به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات و تنگناهایی برشمرد که در حوزه تامین نهاده‌های دامی وجود دارد و از انحصارگری تعداد محدودی شرکت در کشور در عرصه واردات نهاده‌های دامی انتقاد کرد.
سلحشور خاطرنشان کرد: برخی از این شرکت‌ها قدرت و اعتباری بیش از دولت در واردات یافته‌اند و خریدهای دولتی نیز توسط این شرکت‌ها انجام می‌شود. کار عقلایی در این خصوص این بود که به جای یک یا دو شرکت، چندین شرکت واردات نهاده‌های دامی به کشور را انجام می‌دادند تا از انحصارگری جلوگیری گردد.
وی اذعان کرد: متاسفانه این شرایط موجب واردات نهاده‌های دامی نامرغوب به کشور شده است و تداوم این رویه به از بین رفتن منابع مالی کشور و به خطر افتادن سلامت مردم منجر می‌شود. با این حال می‌توان با استفاده از ظرفیت کارخانه‌جات فرآوری خوراک دام و طیور، کیفیت این نهاده‌ها را افزایش داد.
رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی مشهد افزود: با وجود اینکه 800 کارخانه فرآوری نهاده در سطح کشور با تکنولوژی بالا ایجاد شده؛ اما مشاهده می‌شود که بعضاً نهاده‌ها به صورت خام به دامدار و مرغ‌دار تحویل داده می‌شود.
وی در خصوص طرح واردات نهاده‌های دامی توسط شرکت‌های بومی برای تأمین نیاز استان، گفت: در این زمینه با دو مشکل اساسی تأمین ارز و الزام به فروش نهاده‌های وارد شده در سامانه بازارگاه مواجه هستیم. در صورت رفع این مشکلات از طریق بانک مرکزی و وزارت جهاد کشاورزی، امکان واردات از روسیه و کشورهای آسیا به استان فراهم است.
سلحشور افزود: یکی دیگر از مشکلات این حوزه، موانع و موازی‌کاری‌هایی بود که در سطح استان صورت می‌گرفت. خوشبختانه برخی از این مشکلات مرتفع شده‌اند.
«شهرام عیدی‌زاده»، مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در بخشی از این نشست، با اشاره به مشکل تأمین مالی شرکت‌های استان به منظور اقدام در راستای واردات نهاده‌های دامی پیشنهاد کرد: در این خصوص می‌توان از ظرفیت شرکت‌های تامین سرمایه استفاده کرد.
واردکنندگان باسابقه استان به کارپرداز شرکت‌های بزرگ تهرانی تبدیل شده‌اند
در ادامه، «فریدون کافی»، رئیس اتحادیه کارخانه‌جات تولید خوراک دام و طیور خراسان رضوی به ایراد سخن پرداخت. او با اشاره به ظرفیت بسیار زیاد استان در فرآوری خوراک دام گفت: هم اکنون 100 کارخانه فرآوری خوراک دام در سطح استان فعال بوده و 14 کارخانه دیگر در سال آینده به این تعداد افزوده خواهد شد. در حال حاضر در شرایط کنونی روزانه 7000 تن خوراک دام تولید می‌شود که 90 درصد مواد اولیه آن وارداتی است.
وی ادامه داد: پیش از این، همواره حداقل 30 درصد نیاز استان به نهاده‌های دامی از طریق مرز سرخس تامین می‌شد و واردکنندگان باسابقه و شناسنامه‌داری در این زمینه فعالیت می‌کردند؛ اما متاسفانه با مشکلات موجود، امروز اغلب آنان به کارپرداز شرکت‌های بزرگ مستقر در تهران تبدیل شده‌اند.
کافی تصریح کرد: کارخانه‌جات خوراک دام استان در سال گذشته برای واردات 36 هزار تن نهاده ثبت سفارش کردند؛ اما به ما اعلام شد که اهلیت لازم برای دریافت ارز و واردات نهاده را نداریم. سوال این است که اگر اتحادیه کارخانه‌جات تولید خوراک دام در این زمینه اهلیت ندارد، چه کسی دارای صلاحیت است؟ متاسفانه بعضی شرکت‌های انحصارگر در واردات نهاده‌های دامی، مانع انجام واردات از سوی سایر شرکت‌ها می‌شوند.
مشکل عرضه نهاده‌ها در سامانه بازارگاه
در ادامه این جلسه، «محمدحسین سالار پیشه»، دبیر انجمن صنفی کارخانه‌جات تولید خوراک دام و طیور خراسان رضوی گفت: در سال‌های گذشته واردات نهاده‌های دامی از کشورهای آسیای میانه برای تامین نیاز کارخانه‌جات استان رواج داشت و انجام می‌شد؛ اما متاسفانه در سال‌های اخیر مشکلات تأمین ارز موجب کاهش شدید واردات در این عرصه شده است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، در حال حاضر محموله‌های وارداتی باید از طریق سامانه بازارگاه عرضه شود و شرکتی که نهاده‌ها را وارد می‌کند، امکان دسترسی مستقیم به آن را ندارد.
وی وجود شرکت‌های انحصارگر در حوزه واردات نهاده‌های دامی را مانع دیگر این حوزه برشمرد و افزود: پیش از راه اندازی سامانه بازارگاه، در مواردی شرکت‌های بخش خصوصی با یک اعتراض کوچک در لیست سیاه شرکت‌های واردکننده نهاده‌های دامی قرار می‌گرفتند و از دریافت نهاده باز می‌مانند. اکنون نیز با وجود راه‌اندازی سامانه بازارگاه با توجه به نفوذ این شرکت‌ها همچنان با این جنس مشکلات مواجه هستیم.
سالار پیشه افزود: در صورت حل مشکلات این حوزه و تسهیل روند واردات نهاده‌های دامی به استان، ده‌ها واحد نیمه‌فعال تولید خوراک دام و طیور در خراسان رضوی با ظرفیت کامل به فعالیت مشغول خواهند شد.
