به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «نسرین یوسفی عارفی»، رئیس این کمیسیون در ابتدای این جلسه با بیان اینکه در حوزه بهینه‌سازی مصرف آب چاه‌های کشاورزی، نگاه‌های متفاوتی وجود دارد، افزود: می‌توان مانند برنامه‌های تشویقی در حوزه مدیریت مصرف برق و گواهی‌های انرژی در این بخش، اقدامی مشابه در صرفه‌جویی انرژی پیشنهاد کرد؛ اقدامی که ناشی از بهبود عملکرد سیستم‌های پمپاژ چاه‌های کشاورزی باشد. با گواهی مذکور، امکان خرید و فروش در بازار بورس برای واحد نیز وجود دارد؛ اما تحقق این امر، نیازمند تعیین ابزار اجرایی مناسب است.
یوسفی عارفی ادامه داد: برای مدیریت مصرف و توزیع انرژی، فشار زیادی بر صنایع وارد می‌شود؛ درصورتی که سهم صنایع از مصرف انرژی نسبت به سایر بخش‌ها اندک است. پیشنهاد طرح شده از سوی شرکت آب منطقه‌ای در خصوص پیگیری موضوع هوشمندسازی موتورهای چاه آب کشاورزی و بهبود سیستم های پمپاژ، در کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد و کمیته های ذیل آن طرح و بررسی خواهد شد. هوشمندسازی چاه آب کشاورزی، از موضوعات بسیار مهم در حوزه انرژی است. در این حوزه می‌توان از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استان استفاده کرد.
وی افزود: در صورتی که طرح هوشمندسازی موتورهای چاه کشاورزی قابلیت اجرا دارد، باید هم‌صدایی صورت گیرد. دولت نیز باید در حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی ایفای نقش کند و بخشی از هزینه اجرایی‌سازی هوشمندسازی چاه آب کشاورزی را تقبل نماید. این امر می‌تواند با ارائه تسهیلات صورت گیرد. باتوجه به حضور شرکت‌های توزیع برق و گاز مشهد در تشویق مشترکان به بهینه‌سازی مصرف، شرکت آب منطقه‌ای نیز باید گامی در این حوزه بردارد.
یوسفی عارفی با بیان اینکه بسیاری از صنایع استان برای تامین انرژی ملزم به استفاده از شیوه‌های تجدیدپذیر هستند، خاطرنشان کرد: کشاورزان بایستی به بهینه‌سازی مصرف آب تشویق شوند و هزینه‌های مادی طرح باید برای آنان توجیه‌پذیر باشد.
وی در ادامه افزود: به همت کمیسیون انرژی اتاق مشهد، سلسله همایش‌های انرژی با محوریت بهینه‌سازی مصرف و بهره‌گیری از پیشنهادات و طرح‌های بخش خصوصی و دولتی در این حوزه، برگزار خواهد شد. اولین همایش در این زمینه ۱۱ بهمن ماه سال جاری برگزار می‌گردد که آموزش و توضیح قوانین جاری در بخش انرژی صنایع و ساختمان، راهبردهای رهبری سازمان در مدیریت انرژی و پویش‌های مدیریت مصرف از موضوعات برنامه‌ریزی شده این همایش خواهد بود.
یوسفی عارفی در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه باید نظارتی بر مصرف انرژی توسط مشترکان خانگی صورت گیرد، عنوان کرد: با فرهنگ‌سازی مصرف بهینه بخشی از مشکلات در این حوزه رفع خواهد شد. این فرهنگ‌سازی می‌تواند از خانواده کارکنان سازمان‌ها آغاز شود.
وی بررسی و تشریح قوانین جاری حوزه انرژی و ارائه راهکارهای مدیریت مصرف را از موضوعات پنل‌های تخصصی این همایش دانست و گفت: مدیریت انرژی در ساختمان‌ها، از موضوعات مهم در حوزه بهینه‌سازی است. قوانین جاری در حوزه انرژی گاهی دچار ابهام و یا چالش‌هایی است که سعی داریم در پنل‌های تخصصی این همایش، آنها را برای اهل فن کمی شفاف‌تر کنیم.
یوسفی عارفی با اشاره به اینکه امتیاز آموزشی همایش انرژی از سازمان برنامه و بودجه استان کسب شده است، بیان کرد: برای انسجام، هماهنگی و اطلاع‌رسانی بهتر همایش با دستگاه‌های اجرایی مکاتبه خواهد شد. با اطلاع‌رسانی همایش انرژی در سازمان‌های بزرگ، قدم اول اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی مدیریت بهینه انرژی برداشته خواهد شد. رهبران سازمان‌ها می‌توانند پیش‌قدم در حوزه فرهنگ‌سازی باشند.
ضرورت حرکت به سمت کشاورزی صنعتی به منظور بهینه سازی مصرف آب در این بخش
«حسن سویزی»، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز با طرح این پرسش که کشاورزی سنتی چگونه مدیریت خواهد شد؟، اظهار کرد: هم اکنون بخش زیادی از آب دشت‌ها در حوزه کشاورزی سنتی مصرف می‌شود. درصورتی که به‌سرعت به سمت کشاورزی صنعتی حرکت شود، بخش زیادی از انرژی و آب مصرفی در این حوزه بهینه و مدیریت خواهد شد.
وی بخش دیگر سخنانش را به پیشنهاد نصب پنل خورشیدی در زمین‌های کشاورزی اختصاص داد و تاکید کرد: نصب پنل خورشیدی مستلزم اتصال به شبکه برق است. این کار می‌تواند کمک شایانی به کشاورزان و همچنین، شبکه توزیع برق باشد.
لزوم ارائه تسهیلات به منظور نوسازی و هوشمندسازی چاه‌های آب کشاورزی
سپس «شهریار زهدی»، دبیر کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به رفع مشکل عدم تضمین قطع برق صنایع کوچک دارای نیروگاه انرژی تجدیدپذیر، عنوان کرد: در چهارچوب پیگیری کمیسیون انرژی و همکاری مدیرعامل شرکت توزیع برق مشهد مقرر شد تا در آینده نزدیک، آن گروه از صنایع کوچکی که نسبت به احداث نیروگاه تجدیدپذیر اقدام کرده‌اند، تضامین لازم را برای عدم قطعی برق در برنامه‌های مدیریت مصرف، اخذ کنند.
وی با اشاره به طرح هوشمندسازی و نوسازی موتور برق چاه آب کشاورزی و هزینه‌های ناشی از آن برای کشاورزان، بیان کرد: الزامات قانونی و نقش کشاورزان و دیگر ذی‌نفعان این طرح باید تعیین گردد. همچنین تامین هزینه‌های هوشمندسازی و تجهیز چاه آب کشاورزی از طریق تسهیلات و مشارکت با کشاورزان انجام گیرد.
بررسی موضوع فرونشست زمین به دلیل کم‌آبی در کمیسیون خدمات فنی و مهندسی اتاق مشهد
سپس «محسن خندان‌دل»، رئیس کمیسیون خدمات فنی، مهندسی، مشاوره‌ای و عمران اتاق بازرگانی مشهد، با تاکید بر پیگیری موضوع فرونشست زمین در این کمیسیون بیان کرد: عدم استفاده صحیح از آب و عدم برنامه‌ریزی صحیح در این حوزه، موجب فرونشست زمین شده است. با تعریف پروژه‌های مشترک میان کمیسیون‌های تخصصی اتاق بازرگانی و با استفاده از ظرفیت‌های اتاق همچون مرکز پژوهش‌ها، می‌توان خطرات احتمالی در این حوزه را به مردم و مسئولان گوش‌زد کرد.
تمامی دشت‌های استان با بحران آب مواجه هستند
در ادامه «میرقاسمی»، مدیر دفتر تحقیقات، برنامه‌ریزی و بررسی‌های اقتصادی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی پیشنهادی در حوزه هوشمندسازی، به‌روزرسانی و تجهیز دستگاه‌های پمپاژ چاه‌های آب کشاورزی ارائه و تشریح کرد: بیش از 90 درصد آب استان برای بخش کشاورزی مصرف می‌شود. سهم صنعت از آب مصرفی استان، تنها 5 درصد بوده، درصورتی که سهم آب مصرفی صنایع در دنیا، حداقل 20 درصد است.
میرقاسمی با اشاره به بهره‌وری اندک انرژی آب، عنوان کرد: در دنیا به‌طور میانگین از هر مترمکعب آب، 10 دلار بهره‌وری صورت می‌گیرد. این درحالی است که در هر متر مکعب آب در ایران، 6 دلار بهره‌وری انجام می‌شود. در کشورهایی با درآمدهای متوسط، از هر مترمکعب آب بیش از 50 دلار بهره‌وری صورت می‌گیرد.
وی تاکید کرد: بهره‌وری در حوزه آب اندک است. اگر سیستم نصب شده بر روی چاه‌های آب مصرفی استاندارد باشد، راندمان مصرف بهینه باید 70 درصد باشد. درصورتی که اینطور نیست. اگر راندمان پمپاژ آب از 24 به 50 درصد افزایش پیدا کند، 1.6 دهم میلیون مگاوات برق در ساعت صرفه‌جویی خواهد شد.
میرقاسمی تاکید کرد: متناسب نبودن سیستم پمپاژ با مشخصات فنی چاه، استفاده از سیستم‌های پمپاژ شافت و غلافی به جای پمپ‌های شناور، فرسوده بودن منصوبات چاه و استفاده از سیستم‌های پمپاژ قدیمی، پایین بودن راندمان چاه، پایین بودن قیمت انرژی، فراهم نبودن ارتفاع مکش خالص مثبت مورد نیاز در دهانه مکش پمپ، سنتراژ نبودن و لرزش پمپ، عدم استفاده از اینورتر و خازن و… از دلایل راندمان اندک و عدم بهره‌وری مصرف انرژی در چاه‌های آب است. در کشاورزی سنتی، آب و انرژی زیادی در زمان بهره‌برداری تلف می‌شود.
وی با تاکید بر لزوم تجهیز و به‌روزرسانی موتوربرق‌های نصب شده بر روی چاه‌های کشاورزی، بیان کرد: راندمان چاه‌های کشاورزی استان، 23 درصد است. مادامی که تعرفه انرژی در حوزه کشاورزی اصلاح نشود، راندمان چاه آب کشاورزی به 70 درصد نخواهد رسید.
الگوی کشت فعلی سبب هدررفت منابع آبی می‌شود
«سورنا صراف زاده»، دبیر کمیسیون خدمات فنی، مهندسی، مشاوره‌ای و عمران اتاق خراسان رضوی با تاکید بر افزایش مصرف آب و هدررفت انرژی در حوزه کشاورزی، بیان کرد: به منظور رفع مشکلات موجود در حوزه مصرف انرژی در بخش کشاورزی، پیشنهاد می‌شود که تغییر الگوی کشت در استان صورت گیرد. الگوی کشت فعلی، سبب هدررفت منابع آبی می‌شود. استفاده از ظرفیت کشت فراسرزمینی نیز می‌تواند در کاهش مصرف آب و انرژی در بخش کشاورزی موثر باشد.
«حمید ایزدی»، مدیرعامل خانه هم‌افزایی انرژی و آب استان با بیان اینکه دستورالعمل مدیریت مصرف چاه‌های آب استان پیش از این تعریف شده است، عنوان کرد: در سال‌های گذشته، طرح تحول مدیریت مصرف آب و برق توامان در کولرهای آبی و چاه‌های آب کشاورزی، تعریف شده بود. همچنین، سلسله جلساتی در حوزه چاه‌های آب کشاورزی استان در خانه هم‌افزایی برگزار شده است. مقرر است طرحی در این زمینه تدوین و پیش‌نویس آن برای استانداری ارسال گردد. از اتاق بازرگانی و کمیسیون‌های تخصصی آن نیز دعوت می‌شود تا در جلسات پایانی بررسی این طرح حضور داشته باشند تا از ظرفیت و نگاه همه‌جانبه آنان استفاده شود.
«عماد رجحانی»، دبیر کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی مشهد نیز در بخشی از این نشست خاطرنشان کرد: پیش از این، بهره‌وری در حوزه آب به صورت جامع‌تری در جلسات کمیسیون‌های اتاق بازرگانی مشهد به ویژه کمیسیون آب و محیط زیست مطرح گردیده است.
وی تاکید کرد: مادامی که مالکیت آب خصوصی نشود، مشکلات در حوزه بهینه سازی مصرف رفع نخواهد شد.
رجحانی بخش دیگر سخنانش را به بازار آب اختصاص داد و گفت: باید از تخصیص حجمی آب جدید جلوگیری شود. باید این امکان فراهم شود تا آب چاه کشاورزی قابل فروش به سایر صنایع یا بخش‌های مصرف کننده آب باشد. همچنین مشکلی که در حال حاضر در سطح قوانین وجود دارد این است که چنانچه کشاورزی برای مدتی از آب در اختیار کمتر استفاده کند سهمیه آب آن کسر و به مصرف کننده دیگری داده می‌شود. در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار بهره‌وری و کاهش مصرف آب به نفع سفره را داشت.
«حمیدرضا افشون»، رئیس امور پژوهش و فناوری شرکت گاز استان هم با تاکید بر لزوم تعریف طرح‌های بهینه‌سازی با هزینه‌های کمتر برای متعادل‌سازی نرخ انرژی، بیان کرد: دولت باید به بهبود تعرفه‌های انرژی کمک کند. تعطیلی صنایع با هزینه‌های ناشی از تغییر تعرفه‌های انرژی قابل قیاس نیست.
«معصومه مرادی»، مدیر دفتر مدیریت مصرف و کنترل پیک مصرف شرکت توزیع برق مشهد نیز با تاکید بر اجراسازی طرح هوشمندسازی و تجهیز پمپ‌های آب چاه‌های کشاورزی به صورت پایلوت در استان، بیان کرد: باید سازوکار اجرایی ارائه گواهی بهینه مصرف در استان تدوین و اجرایی شود. مادامی که بر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و بهینه‌سازی مصرف انرژی تاکید نشود، اقدامی صورت نگرفته و نتیجه‌ای در حوزه بهینه‌سازی حاصل نخواهد شد.
