به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «علی محمد شریعتی مقدم»، رئیس این کمیسیون با اشاره به پیش‌بینی خروجی منسجم از اجرای پیشنهادات کمیته توسعه تولید نوآورانه و دانش‌بنیان، افزود: برگزاری همایش آشناسازی صنایع با قانون جهش تولید دانش‌بنیان و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان به عنوان یکی از پیشنهادات این کمیته، می‌تواند بخشی از مشکلات در این حوزه را رفع کند.
شریعتی‌مقدم به موضوع ایجاد یک مرکز هم‌آفرینی در مشهد به عنوان یکی دیگر از پیشنهادات کمیته توسعه تولید نوآورانه و دانش بنیان اشاره و خاطرنشان کرد: این‌گونه مراکز با نام‌های مشابه پیش از این تعریف شده است؛ اما در صورت تحقق چنین پیشنهادی جهت تعریف و تاسیس مرکز هم‌آفرینی باید یک راهبرد و نگاه ارزش‌آفرینی، توسعه و بهره‌وری را در سیر ایجاد و فعالیت آن حاکم نماییم. توامان در موضوع تعریف راهبرد چنین مرکزی باید به این سوالات پاسخ داده شود که آیا واحدهای کوچک دانش‌بنیان (کسب‌وکارهای خرد این بخش) امکان استفاده از ظرفیت‌های مرکز هم‌آفرینی، سرای نوآوری و… را در سال‌های آتی خواهند داشت؟ و آیا انتخاب‌ها در این مرکز بر اساس فرصت‌های تجاری خواهد بود؟
وی بخش دیگر از سخنانش را به پیشنهاد برگزاری همایش آشناسازی صنایع با قانون جهش تولید دانش‌بنیان اختصاص داد و تاکید کرد: فرآیند برگزاری این همایش از سوی کمیسیون انجام خواهد شد. معتقدیم برگزاری همایش و دوره‌های آموزشی باید تداوم لازم را داشته باشد تا به اهداف تعریف شده دست یابد؛ بر همین مبنا، پیش بینی می‌کنیم با تعریف برنامه دوساله آموزشی در این حوزه، نتیجه و دستاورد ملموسی نمایان گردد.
او بخش دیگر سخنانش را به تعریف هدف‌گذاری کمّی و ملموس برای کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق بازرگانی مشهد اختصاص داد و اظهار کرد: در این برنامه، چشم‌انداز و اهداف کمیسیون تعریف و با استفاده از ظرفیت‌های موجود، نقشه راه فعالیت این بازوی تخصصی اتاق مشهد تدوین می‌شود.
پیشنهاد تشکیل صندوق خصوصی در استان برای حمایت از طرح‌های پژوهشی و دانش‌بنیان
سپس «سید حسن هاشمی»، نایب رئیس این کمیسیون بیان کرد: پیشنهاد تاسیس صندوق مالی خصوصی با سهامداری 100 درصدی بخش خصوصی مطرح شده است؛ درصورتی که اجازه تاسیس صندوق مالی خصوصی در استان صادر گردد، باید حداقل 100 میلیارد تومان سرمایه اولیه به این صندوق تزریق شود. طرح اولیه این پیشنهاد نیز تدوین شده است. همچنین، موضوع افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی استان در حال پیگیری است. درحال حاضر سهم دانشگاه آزاد، فردوسی و پارک علم و فناوری در صندوق نوآوری و شکوفایی استان بیشتر از دیگر واحدها است. به منظور افزایش سرمایه فعلی صندوق، باید به میزان 100 درصد سهام فعلی آن، اعتبار تزریق شود؛ با افزایش 100 درصدی سهام این صندوق در استان، سهام بخش دولتی در آن به 50 درصد خواهد رسید. این دو پیشنهاد تا حصول نتیجه غایی پیگیری خواهد شد.
وی بخش دیگر سخنانش را به پیشنهاد برگزاری همایش آشناسازی صنایع با قانون جهش تولید دانش‌بنیان اختصاص داد، گفت: فراخوان این همایش باید به‌گونه‌ای باشد که بخش اعظم شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور را شامل شود.
هاشمی با تاکید بر اهمیت اجرای صحیح قانون جهش تولید دانش‌بنیان در استان‌ها، بیان کرد: برای اجرای صحیح این قانون در استان‌ها و بهره‌مندی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور از تسهیلات و امکانات فراهم شده، نیازمند همت جمعی و مطالبه‌گری جدی بخش خصوصی در این زمینه هستیم.
تحول دیجیتال در کسب‌وکارها، گام نخست جهانی‌سازی و ارتباط با زنجیره ارزش بین‌المللی است
سپس «کیهان کاووسی»، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان و برنامه‌های راهبردی اتاق بازرگانی خراسان رضوی با اشاره به پیگیری سه اقدام به صورت موازی از سوی این کمیسیون گفت: توسعه اقتصاد دیجیتال مستلزم فضاها و اکوسیستم برای جذب و رشد نیروهای خلاق است و در این راستا، ناگزیر به توسعه پلتفرم‌های سرمایهگذاری هستیم؛ این یکی از اشتراکات کمیسیون کسب‌وکارهای دانش بنیان اقتصاد دیجیتال با کمیسیون‌های اقتصاد کلان و کمیسیون سرمایهگذاری است. از این رو، برنامه و اقدامات ما، مبنی بر پیگیری تدوین سازوکار اجرایی گروه سرمایهگذاری در استان است تا از منابع مالی زاینده استان در راستای توسعه اقتصاد استان و به‌خصوص اقتصاد دیجیتال استفاده شود.
کاووسی در ادامه، از اهمیت بخش نوآوری شرکتی در صنایع و لزوم نهادینه‌سازی مباحث مهم این حوزه از سوی کمیسیون کسب‌وکارهای دانش بنیان اتاق سخن گفت و تاکید کرد: امروز در بسیاری از شرکت‌ها، بخش تحقیق و توسعه به عنوان یک دپارتمان داخلی در واحدهای صنعتی ایجاد شده و به لحاظ رعایت حفظ محرمانگی، با محدودیت‌های توسعه‌ای مواجه است. برای بهره‌برداری از دیگر اکوسیستم‌های نوآورانه باید درگاه‌های تخصصی اتصال به نوآوری باز طراحی شود؛ لذا مدل‌های قراردادی و حقوقی در خصوص لیسانس و حقوق مالکیت و انتقال تکنولوژی می‌بایست توسط متخصصین حقوقی تهیه شود؛ چراکه برخی از شرکت‌های استارتاپی در گذشته به دلیل عدم تعریف صحیح مدل‌های مالی و حقوقی خود، با اندکی رشد و توسعه دچار شکست شدند.
وی در بخش دیگری از این نشست، تحقق اقتصاد دیجیتال را در گرو خردورزی در این حوزه دانست و تاکید کرد: اقتصاد دیجیتال، در فضایی فراتر از مرزهای جغرافیایی تکامل می‌یابد و از طرفی، رقم خوردن تحول دیجیتال خود می‌تواند در مهیا شدن این فضا موثر باشد. همچنین، چگونگی برقراری ارتباط با نسل جدید و آموزش مهارت‌های نرم در کنار سایر مهارت‌های متعارف باید مورد توجه جدی قرار گیرد تا بستر درک و مواجهه با قواعد بازی اقتصاد دیجیتال فراهم و تعارضات این حوزه مرتفع گردد.
پیشنهادات کمیته توسعه تولید نوآورانه و دانش‌بنیان
در ادامه «هدی پیروی»، رئیس کمیته توسعه تولید نوآورانه و دانش‌بنیان کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق بازرگانی مشهد به تشریح پیشنهادات این کمیته پرداخت و بیان کرد: یکی از پیشنهادات ما، برگزاری همایشی با حضور صنعت‌گران، فعالان حوزه دانش بنیان، دانشگاهیان و مدیران دولتی به منظور تشریح و تبیین قانون تولید جهش دانش‌بنیان است. برگزاری این همایش می‌تواند گامی در جهت کاهش فضای بی‌اعتمادی میان صاحبان سرمایه و دانش‌بنیان‌ها باشد.
وی بخش دیگر سخنانش را به پیشنهاد ایجاد مرکز هم‌آفرینی در استان اختصاص داد و گفت: به تازگی، بخشنامه و دستورالعمل تشکیل مراکز هم‌آفرینی در استان‌ها از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صادر شده است. مراکز هم‌آفرینی که یکی از ارکان زیست بوم فناوری و نوآوری محسوب می‌شود، غالباً به شکل‌گیری، توسعه، تولید و تجاری سازی محصولات و خدمات جدید با سرعت بالاتر و ریسک کمتر کمک می‌کنند. افزایش حضور موثر بخش خصوصی در زیست‌بوم نوآوری و تقویت ارتباط سرمایه‌گذاران، تولیدکنندگان و فناوران و هم‌افزایی در راستای کاهش هزینه عملیاتی شکل‌گیری و تولید محصولات و خدمات جدید و تقاضامحور از اهداف مراکز هم‌آفرینی محسوب می‌شود.
علل شکست پروژه‌های تحول دیجیتال چیست؟
سپس «مجتبی شاکری‌روش»، مدیرکل معاونت برنامه‌ریزی اقتصادی و توسعه بازار شهرداری مشهد، به ارائه گزارشی از علل شکست پروژه‌های تحول دیجیتال پرداخت و گفت: ابزارهای تحول دیجیتال در صنایع و شرکت‌ها، بسیار جذاب و ترغیب‌کننده هستند؛ اما ممکن است به شکست منجر شوند. سرعت پذیرش فناوری، بیش از هر زمانی دیگری در تاریخ است؛ اما از هر 10 تحول دیجیتال، 9 طرح منجر به شکست می‌شود. 67 درصد از مدیران عامل بر این باور هستند که آینده سازمان آنها تا حد زیادی وابسته به پیاده‌سازی تحول دیجیتال است.
وی با اشاره به مواجهه انواع کسب‌وکارها با تحول دیجیتال، بیان کرد: برخی کسب‌وکارها در مواجهه با تحول دیجیتال اقدام و برخی اقدامی نمی‌کنند. کسب‌وکارهای اقدام کرده ممکن است دستاوردهایی برابر انتظارشان کسب کنند یا مطابق انتظارشان دستاوردی کسب نکرده و دچار شکست شوند. نرخ شکست اقدامات برای تحول دیجیتالی، حداقل 70 درصد است که تا حدود 85 درصد نیز گزارش شده است.
شاکری‌روش، فرآیند تحول دیجیتال را استوار بر محورهای استراتژیک، فرهنگی و عملیاتی دانست و عنوان کرد: فناوری، حداکثر 20درصد از پروژه تحول دیجیتال را شامل می‌شود. بزرگترین مانع برای رقم خوردن بلوغ دیجیتالی، جایی است که سازمان‌ها به جای چالش استراتژی یا رهبری، به تحول به عنوان یک چالش فناوری فکر می‌کنند. در پژوهش مندرج در گزارش مدیران عامل زمستان 1401، 62 درصد از سازمان‌های مورد بررسی، از فرهنگ به عنوان مهم‌ترین مانع تحول دیجیتال نام برده اند. از دلایل شکست تحول دیجیتالی می‌توان به مقاومت در برابر تغییر، مهارت‌های لازم برای استفاده از فناوری و تکنلوژی‌های روز دنیا، تغییر ماهیت کار و شغل، کارمند و شاغل و محیط کار و نادیده گرفته شدن دانش درونی و از دست دادن استعدادهای سازمانی، اشاره کرد.
وی افزود: پیشنهاد می‌شود آمادگی پذیرش دیجیتالی صنایع استان مورد ارزیابی قرار گرفته و پیشنهادات لازم به آنان ارائه گردد و اقدامات آموزشی، ترویجی و مشورتی در حوزه تحول دیجیتال برای صنایع استان برگزار شود. همچنین، توانمندسازها و محرک‌های تحول دیجیتال برای کسب‌وکارهای استان شناسایی و مورد پیگیری قرار گیرد و زمینه ارتباط و اتصال ارائه دهندگان خدمات تحول دیجیتال با صنایع سنتی ایجاد شود.
کاهش هزینه تحقیق و توسعه با تکیه بر نوآوری باز
سپس «شادی بلوریان»، معاون پژوهشی پژوهشکده سازمان جهاد دانشگاهی استان گزارشی از «پیش‌رویداد همایش ملی فبین‌فود» ارائه و خاطرنشان کرد: تبیین جایگاه فب‌لب در توسعه نوآوری و افزایش تاب‌آوری صنعت غذا، توسعه فب‌لب‌های تخصصی صنایع غذایی، احصاء نیازهای فناورانه واحدهای تولیدی صنایع غذایی، جذب ایده‌های فناورانه و نوآورانه، حمایت از ایده‌های منتخب همراه با تأمین زیرساخت‌های آزمایشگاهی و منتورینگ تا مرحله نمونه‌سازی، فراهم آوردن زمینه و شرایط انعقاد قراردادهای سرمایهگذاری بین صاحبان ایده و سرمایه‌گذاران از اهداف برگزاری این رویداد است.
وی بخش دیگر سخنانش را به مزایای نوآوری باز اختصاص داد و تاکید کرد: از مزایای نوآوری باز می‌توان به کاهش هزینه تحقیق و توسعه، بهبود بهره‌وری و توسعه، ثبت نام مشتریان در اوایل فرآیند توسعه، افزایش دقت در تحقیقات بازاری و هدف مشتری و افزایش همکاری بین نوآوری‌های داخلی و بیرونی، اشاره کرد.
در ادامه «سبحان صفریان»، عضو کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق بازرگانی مشهد، عدم مهارت نیروی انسانی را یکی از چالش‌های جدی در سال‌های آتی دانست و خاطرنشان کرد: راهکار برای حل عارضه‌یابی این امر باید کشف گردد. یکی از راهکارهای موجود استفاده از ظرفیت فرصت‌های مطالعاتی و کارآموزی‌های بلندمدت در دانشگاه‌هاست.
«جمیل نیک‌اندیش»، دیگر عضو این کمیسیون عنوان کرد: اولین گام برای تحقق تحول دیجیتال، در آموزش مهارت و تربیت رهبران آینده است. هم‌اکنون پذیرش تحولات دیجیتالی نسبت به گذشته بهبود یافته و به مرور زمان در این زمینه موفقیت حاصل می‌شود.
«سهیل پروازی» دبیر کمیسیون کسب‌وکارهای دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق مشهد نیز در بخشی از این نشست، در خصوص اقدامات این کمیسیون طی ماه گذشته گفت: همکاری در برگزاری 2 رویداد بزرگ در حوزه صنعت و نوآوری با عناوین فبین فود و نوآوری در صنعت نسل چهار و همچنین، تشکیل دو کمیته توسعه تولید نوآورانه و دانش‌بنیان و کمیته سرمایه انسانی از تلاش‌های این کمیسیون طی ماه گذشته بود.
وی در پایان بر طرح موضوعات و پیگیری تخصصی آنها در قالب کمیته ها تاکید و ابراز کرد: به زودی در قالب چند طرح پژوهشی به بررسی دقیق محیط کسبوکار حوزه دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال خواهیم پرداخت تا به صورت دقیق‌تر در کمیسیون به مسائل دارای اولویت بپردازیم.
