بازار 220 میلیون نفری پاکستان در همسایگی ایران، ظرفیت‌ها و امکانات بسیاری برای جذب کالاها و خدمات صادراتی و تامین اقلام موردنیاز ایران دارد و می‌تواند به افزایش سطح مبادلات کشور کمک کند.
به دنبال اعمال تحریم‌ها علیه ایران و از بین رفتن امکان تبادلات مالی با کشورهای دیگر تا حدودی شرایط برای تجارت و سرمایه‌گذاری ایرانیان سخت شد، با این وجود دولت ایران سعی دارد به کمک راهکارهایی مانند تهاتر و استفاده از پول ملی دو کشور، زمینه را برای حفظ و توسعه سطح مبادلات فراهم کند.
در این راستا اعزام و پذیرش هیات‌های تجاری و برگزاری نشست‌های رودررو بسیار مهم و تعیین‌کننده هستند. بدین‌ترتیب هیاتی متشکل از 23 تاجر در بخش‌های کشاورزی، مواد غذایی، تجهیزات و صنایع، محصولات شیمیایی، منسوجات و پتروشیمی به همراه 4 نماینده مجلس به سرپرستی رئیس اتاق ایران عازم کشور پاکستان شدند تا از نزدیک با همتایان خود در این کشور آشنا شده و روند مذاکرات را طی کنند.
حضور در فدراسیون اتاق‌های پاکستان، مجلس ایالت سند، اتاق کراچی، سرکنسولگری ایران در کراچی، سازمان سرمایه‌گذاری، سازمان توسعه تجارت، اداره حمل‌ونقل اتاق بازرگانی بین‌المللی، مرکز ملی لجستیک و حمل‌ونقل ملی پاکستان (NLC)، اتحادیه صنایع، شهرک صنعتی کراچی، بازدید از کارخانجات در کنار امضای دو تفاهم‌نامه بین اتاق ایران و فدراسیون اتاق‌های پاکستان و یک تفاهم‌نامه بین روسای اتاق های کراچی و اصفهان، مجموعه اقداماتی بود که در طول این سفر انجام شد.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران به همراه عرفان اقبال شیخ، همتای پاکستانی خود در رابطه با تشکیل شورای مشترک بازرگانی ایران و پاکستان به تفاهم رسیدند تا به کمک آن شاهد افزایش سطح همکاری و روابط بین بخش‌های خصوصی دو کشور در سال 2023 به میزان 5 میلیارد دلار باشند. در کنار آن حل اختلافات بین تجار و سرمایه‌گذاران ایرانی و پاکستانی مورد توجه قرار گرفت که در این بخش نیز روسای دو اتاق روش داوری را برگزیدند و برای استفاده از آن تفاهم‌نامه‌ای برای حل‌وفصل اختلافات تجاری امضا کردند.
حضور هیات ایرانی در فدراسیون اتاق‌های پاکستان و اتاق کراچی فرصتی فراهم کرد تا تجار و بازرگانان ایرانی با یکدیگر آشنا شده و مذاکرات رودررویی انجام دهند. در عین حال شرایطی ایجاد شد تا هریک از اعضای این هیات با همکاری و پیگیری‌های کنسول‌گری ایران در کراچی و رایزن بازرگانی ایران، بازدیدی از چند کارخانه داشته باشند.
تاکید بر اصلاح ارزش‌های تعیین شده برای کالاهای ایرانی در گمرکات پاکستان
آنچه در این بین از سوی تجار ایرانی مورد تاکید قرار گرفت، تجدیدنظر درباره تعرفه‌های وارداتی کالاهای ایرانی و ارزش‌گذاری آنها در گمرکات پاکستان بود. متاسفانه در حال حاضر برخی رقبای اصلی ایران در بازار پاکستان به دلیل پایین بودن و واقعی بودن ارزش‌های تعیین شده کالاهای آنها در گمرکات این کشور، از نظر قیمت، شرایط بهتری در پاکستان دارند. فراهم شدن شرایطی برای اصلاح ارزش‌گذاری کالاهای ایرانی در گمرکات این کشور مطابق با واقعیات بازار خواسته‌ای بود که از طرف تجار ایرانی در نشست با رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و رئیس سازمان توسعه تجارت پاکستان مطرح شد.
البته با توجه به اظهارات رئیس اتاق ایران مبنی بر نهایی شدن موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و پاکستان در آینده نزدیک این امیدواری وجود دارد که به زودی شاهد حل چالش‌های تعرفه‌ای بین دو کشور باشیم.
بررسی راه‌های استفاده از مکانیزم تهاتر موضوع مهم دیگری بود که اعضای این هیات طی نشست‌های خود به ویژه در دیدار با مدیران بانک مرکزی این کشور دنبال کردند. در این نشست شافعی با ارشد محمود باتی، مدیر اجرایی تصمیم‌سازی مقررات بانکی بانک مرکزی پاکستان وارد مذاکره شد و در نهایت دو طرف به این توافق رسیدند که کمیته ۱۰ نفره‌ای تشکیل شود و در چارچوب آن درباره روش‌های اجرای مکانیسم تهاتر بین دو کشور تصمیم‌گیری شود. البته باید توجه داشت که پیش از این اتاق زاهدان و کویته به عنوان هماهنگ‌کنندگان استفاده از مکانیزم تهاتر از سوی دو طرف تعیین شده بودند و حال قرار شد در این کمیته نیز نمایندگان دو اتاق حضور داشته باشند.
در این سفر حسین رئیسی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، مهدی طغیانی، عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس، جعفر قادری، نایب‌رئیس کمیسیون جهش و رونق تولید و اصغر سلیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با حضور محمدرضا رمضانی، معاون پارلمانی اتاق ایران، هیات را همراهی می‌کردند و طی ملاقات خود با نایب‌رئیس مجلس ایالت سند پاکستان و دیگر مقامات بخش خصوصی این کشور، ضمن آشنایی با مقررات تجاری جاری در پاکستان درباره همکاری همه‌جانبه در حوزه قانونی به منظور تسهیل تجارت بین دو کشور، مذاکره کردند.
رایزنی با مراکز اصلی و بازیگران در حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت با توجه به سطح گسترده همکاری ایران و پاکستان در این بخش و تلاش برای بالا بردن میزان استفاده و بسترسازی در این کشور در حوزه کارنه‌تیر به عنوان راهکار تسهیل ترانزیت، با توجه به حضور بهنام فرامرزیان، مدیر حمل‌ونقل بین‌المللی، کارنه‌تیر و آ.ت.آ در هیات اعزامی اتاق ایران، پیگیری شد. در این بخش توافق شد، دو طرف در خصوص پیگیری ایجاد زیرساخت های مورد نیاز جهت تقویت و گسترش همکاری های ترانزیتی، کارنه تیر و کریدور ا.ت.ا اقدام کنند.
در این رابطه بخش کارنه‌تیر اتاق ایران برای تشکیل دوره‌های آموزشی برای علاقه‌مندان در این کشور در حوزه حمل‌ونقل و کارنه‌تیر به دلیل اهمیت و اثرگذاری بالای آن در امر تجارت، اعلام آمادگی کرد.
در نهایت هیات تجاری اتاق ایران با حضور عبدالحکیم ریگی و علی یگانه‌فرد، روسای اتاق های زاهدان و زنجان به همراه حسن نوریان، سرکنسول ایران در کراچی در کارخانه نساجی و انجمن صنایع این شهر حضور یافته و در دیدار با اعضای هیات رئیسه انجمن، چالش‌های اصلی در روابط تجاری با یکدیگر را تشریح کردند.
در این بین یگانه‌فرد آشنایی کم تجار و سرمایه‌گذاران نسبت به و قوانین جاری دو کشور را یک چالش جدی عنوان کرد که باید به کمک اعزام و پذیرش هیات‌ها برطرف شود. او همچنین تجارت را یک مسیر دو طرفه خواند که در چارچوب واردات و صادرات، توامان با هم معنا پیدا می‌کند و در این راستا تاکید کرد که این هیات تجاری بدون شک فقط متمرکز بر صادرات به پاکستان نبوده و بر روی واردات از این کشور نیز برنامه‌ریزی خواهد کرد.
توجه به این نکته برای سرمایه‌گذاران ایرانی علاقه‌مند به بازار پاکستان ضروری است که طبق اعلام طرف پاکستانی، در شهر کراچی 5 منطقه آزاد تجاری وجود دارد که تاسیس شرکت در این مناطق همراه با معافیت 10 ساله از پرداخت مالیات و امکان واردات ماشین‌آلات خط تولید معاف از پرداخت عوارض ورودی است.
