قدرت حضور در لحظه: راز کارآفرینان موفق

در این دنیای پر هیاهو، مهارتی هست که معمولا از آن غافل می‌‌‌شویم؛ مهارتی که می‌تواند همه چیز را تغییر دهد: توانایی «حضور کامل»، غرق شدن کامل در همین لحظه.حضور در لحظه فقط به معنای ذهن‌‌‌آگاهی (mindfulness) نیست، بلکه یک ابزار استراتژیک است که می‌تواند بر رهبری سازمان، معادلات تیمی و روابط با مشتری‌‌‌ها تاثیر مثبت بگذارد. همان‌طور که «اکهارت توله» در کتاب «قدرت حال» می‌‌‌گوید: «عمیقا درک کن تنها چیزی که واقعا در اختیار داری، همین لحظه حال است.» پذیرش این طرز فکر می‌تواند نحوه کار کردن، رهبری و ارتباطات شما با دیگران را به کلی متحول کند.

نگاه علمی به حضور در لحظه
تحقیقات علمی ثابت کرده‌‌‌اند که ماندن در لحظه، عملکرد شناختی را بهبود می‌‌‌بخشد. مطالعه‌‌‌ای از دانشگاه هاروارد نشان داده که ذهن ما تقریبا در ۴۷‌درصد اوقات، سرگردان و در حال پرسه‌‌‌زنی است و این باعث کاهش تمرکز و بهره‌‌‌وری می‌شود. اگر یاد بگیریم خودمان را در لحظه اکنون نگه داریم می‌توانیم تصمیمات بهتر بگیریم، روابطمان را تقویت کنیم و استرس خود را کاهش دهیم و این‌‌‌ها، لازمه‌‌‌های اصلی موفقیت بلندمدت در مسیر کارآفرینی هستند.

به‌‌‌علاوه، حضور در لحظه باعث پرورش هوش هیجانی می‌شود، ویژگی‌‌‌ای که به گفته کتاب «چرا EQ ممکن است از IQ مهم‌تر باشد؟» در ۹۰‌درصد مدیران رده‌‌‌بالا و ممتاز دیده می‌شود. مدیرانی که هوش هیجانی بالایی دارند توانایی بیشتری در مدیریت استرس دارند، بهتر می‌توانند به تیمشان انگیزه دهند و روابط عمیق-تری با مشتریان خود ایجاد می‌کنند.

مدیرانی که حضور در لحظه را تمرین می‌کنند تاثیر تحول‌‌‌آفرین و عمیقی بر سازمان خود می‌‌‌گذارند. من این را از نزدیک و به واسطه همکاری با کسب و کارها و بنگاه‌‌‌های اجتماعی دیده‌‌‌ام. رهبران سازمانی موثر، صرفا برای رفع تکلیف در جلسات حاضر نمی‌‌‌شوند. آنها واقعا در گفت‌‌‌وگوها شرکت می‌کنند، فعالانه گوش می-دهند، سوالات فکرشده و‌سنجیده می‌‌‌پرسند و توجه کامل خود را معطوف به جلسه می‌کنند. این رفتار باعث ایجاد فرهنگ احترام، اعتماد و همکاری می‌شود که به نوبه خود نوآوری و روحیه تیم را تقویت می‌کند.

یکی از نمونه‌‌‌های قدرتمند در این رابطه، «پال پولمن»، مدیرعامل سابق یونیلیور است. او به خاطر حضور کاملش در ارتباط با کارکنان، فارغ از جایگاه و سطح شغلشان، شهرت داشت. این توجه بی‌قید و شرط او، فضایی باز و خلاقانه ایجاد کرد که به کارکنان اجازه می‌‌‌داد ایده‌‌‌ها و پیشنهادهایشان را که با اهداف پایداری شرکت هم‌‌‌راستا بود، مطرح کنند و این در نهایت باعث رشد چشمگیر شرکت در دوران تصدی او شد.

حضور واقعی در کنار مشتریان
کارآفرین‌‌‌هایی که واقعا در کنار مشتری‌‌‌ها حضور کامل دارند و به آنها توجه می‌کنند روابطی پایدار و مبتنی بر اعتماد و وفاداری با آنها برقرار می‌کنند. این را بدانید که مشتری به خوبی متوجه می‌شود که واقعا به صحبت-هایش گوش می‌‌‌دهید یا نه. کارکنان بخش فروش که گفت‌‌‌وگوهای معنادار برقرار می‌کنند، با دقت به صحبت مشتری گوش می‌کنند و به هر فرد متناسب با نیازهایش توصیه ارائه می‌دهند، معمولا روابطی عمیق و ماندگار با مشتری برقرار می‌کنند.

مثال بارز این رویکرد، شرکت «واربی پارکر» است که به جای تکیه بر تاکتیک‌‌‌های تهاجمی فروش، کسب-وکارش را بر پایه «ایجاد تجربه استثنایی» برای مشتری بنا کرده است. کارکنان این شرکت آموزش دیده‌‌‌اند که در تعامل با هر مشتری، کاملا در لحظه حضور داشته باشند و این چیزی است که به وفاداری برند و حفظ مشتری‌‌‌ها منجر شده است.

حضور در لحظه در زندگی روزمره
حضور در لحظه، محدود به لحظات رهبری کردن سازمان یا تعاملات با مشتری‌‌‌ها نیست، بلکه تمرینی است که باید در روتین‌‌‌های روزانه زندگیتان جا بگیرد. چند تمرین وجود دارند که کمک می‌کنند در لحظه حضور داشته باشید:

۱- صبح‌‌‌های آگاهانه: روز خود را با تمرین‌‌‌های کوچک ذهن‌‌‌آگاهی، مثل تنفس عمیق، نوشتن رویدادها در دفترچه یادداشت یا مدیتیشن آغاز کنید. این تمرین‌‌‌های کوچک، ذهنتان را باز می‌کنند و فضای مثبتی فراهم می‌کنند تا بتوانید در ادامه روز، آگاهانه تصمیم‌گیری کنید.

۲- تمرکز روی هر کار در زمان انجامش: ممکن است «مولتی‌‌‌تسکینگ» یا انجام همزمان چند کار، کارآمد به نظر برسد. اما تحقیقات نشان داده که این کار می‌تواند بهره‌‌‌وریتان را تا ۴۰‌درصد کاهش دهد. به جای آن، تمرکز خود را روی انجام یک کار بگذارید تا نتایج بهتر بگیرید.

۳- تمرین گوش دادن فعال: وقتی با مشتری یا یکی از اعضای تیم در تعامل هستید، تمام توجه خود را به او بدهید. تماس چشمی برقرار کنید، سوالات فکرشده بپرسید و نکات کلیدی‌‌‌ که مطرح کرد را خلاصه و تکرار کنید تا بداند که واقعا به صحبت‌‌‌هایش گوش داده‌‌‌اید.

۴- ایجاد مناطق «تکنولوژی ممنوع»: زمان‌‌‌ها یا فضاهایی را مشخص کنید که در آنها استفاده از گوشی موبایل یا مانیتور یا هر صفحه نمایشی ممنوع باشد تا حواس‌‌‌پرتی‌‌‌ها به حداقل برسند. این کمک می‌کند بهتر روی کار خود تمرکز کنید، خلاقیت خود را شکوفا کنید و در کنار کسانی که دوستشان دارید، حضور واقعی داشته باشید.

۵- زمان استراحت برای حضور: درست همان‌طور که برای جلسات خود برنامه‌‌‌ریزی می‌‌‌کنید، لحظاتی را در طول روز به تامل و ذهن‌‌‌آگاهی اختصاص دهید. این زمان‌‌‌های استراحت کوتاه، تمرکزتان را تجدید می‌کنند و خستگی ذهنتان را کاهش می‌دهند تا بتوانید با ذهنی باز و پربازده، روز خود را ادامه دهید.

یکی از نکات کلیدی برای تقویت حضور، پذیرش تغییر است. دالایی لاما می‌‌‌گوید: «تنها چیزِ دائمی، ناپایداری است.» کارآفرینان با پذیرش این حقیقت، می‌توانند به جای مقاومت در برابر تغییر، آن را بپذیرند. این کمک می‌کند با آرامش و شفافیت، چالش‌‌‌ها را مدیریت کنند.

من در طول همکاری با رهبران سازمانی جوان و افراد تحول‌‌‌آفرین، دیده‌‌‌ام که پذیرش این طرز فکر به کارآفرینان کمک می‌کند به جای اینکه در اشتباهات گذشته گیر کنند یا با اضطراب آینده را پیش‌بینی کنند، در مواجهه با مشکلات، خونسردی خود را حفظ کنند و سازگار شوند.

توجیه «کسب و کاری» حضور در لحظه
حضور در لحظه فقط به نفع سلامت روان نیست بلکه یک مزیت رقابتی در کسب و کار نیز به شمار می‌رود. تحقیقات موسسه مکینزی حاکی از این است که مدیرانی که ذهن‌‌‌آگاهی را تمرین می‌کنند تمرکز و عملکرد شناختی بیشتری دارند (۲۰ درصد). همان‌طور که قبل‌‌‌تر اشاره شد، حضور در لحظه می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر، روابط عمیق‌‌‌تر و ایجاد فضایی برای ایده‌‌‌پردازی منجر شود که همه این‌‌‌ها لازمه‌‌‌های حیاتی رشد کسب-وکار هستند.

و در پایان، حضور فراتر از یک طرز فکر ساده است و می‌توان آن را یک ابزار حیاتی برای موفقیت در عرصه کارآفرینی دانست. کارآفرینانی که متعهد به شنیدن فعال، ذهن‌‌‌آگاهی، تعامل عمیق با تیم و مشتریان و پذیرفتن تغییر هستند، راه را برای موفقیت بیشتر، هدفمندی و رضایت‌‌‌بخشی هموار می‌کنند. اکهارت توله می‌‌‌گوید: «هر جا که هستی، کاملا آنجا باش.» کارآفرینانی که این اصل را پذیرفته‌‌‌اند خواهند فهمید که حضور، تنها یک ابزار کسب و کار نیست بلکه روزنه‌‌‌ای به یک سفر کارآفرینی معنادارتر، تاثیرگذارتر و رضایت‌‌‌بخش‌‌‌تر است.

منبع: Entrepreneur