به گزارش روابط عمومی اتاق مشهد، «محمدرضا توکلی زاده» در نخستین نشست کمیسیون انرژی اتاق خراسان رضوی اظهار داشت: به رغم اینکه ایران، دومین دارنده منابع گازی دنیا و به استناد گزارش اخیر اوپک، سومین مالک بزرگ منابع نفتی جهان است اما متاسفانه در حال حاضر با کمبود انرژی چه در حوزه برق و چه سوخت فسیلی مواجه هستیم. یکی از علل اصلی بروز این محدودیتها و کمبودها آن است که از گذشته، بخش زیادی از تامین انرژی در کشور ما متکی به انرژی فسیلی بوده و در بخش پالایش و استخراج این انرژی، به تکنولوژی‌های خارج از ایران به ویژه واردات از کشورهای اروپایی و امریکایی متکی بوده‌ایم و با توجه به تشدید شرایط تحریمی در سنوات گذشته، در دسترسی به این امکانات به محدودیت دچار شده و مسیر توسعه در این عرصه‌ها، کُند بوده و تناسبی با شرایط موجود نداشته است.
وی خاطرنشان کرد: وضعیت کنونی انرژی در کشورمان و بحرانی که صنایع با آن دست به گریبان هستند، لزوم سوق یافتن به سوی استفاده از انرژی خورشیدی و بادی و زمینه‌سازی در این زمینه را به خوبی نمایان می‌کند. امروزه کشورهایی همچون عربستان در سطح وسیعی و در حد هزاران مگاوات، به سمت استفاده از انرژی خورشیدی برای تولید برق گام برداشته و زیرساخت‌های لازم برای تحقق این مهم را فراهم نموده‌اند. تغییر رویکرد کشورها در بهره‌گیری از منابع انرژی چه با هدف حفظ محیط زیست و چه به منظور رهایی از منابع گران این حوزه، تلنگری برای ما نیز هست تا در رویه‌های خود تحولی را رقم بزنیم.
توکلی زاده از لزوم توجه به مقوله انرژی‌های تجدیدپذیر، ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های استان در این عرصه و الزامات و اقتضائات تولید برق از منابع این بخش سخن گفت و تاکید کرد: مطالبه‌گری و اقدامات کارشناسی در این حوزه می‌تواند در طی دوره جاری، محور اصلی فعالیت کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی باشد.
وی خاطر نشان کرد: اگر گرایش و فعالیت‌ها و هدف‌گذاری‌های این کمیسیون در جهت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر قرار بگیرد، قطعا عملکرد این کمیسیون برای اقتصاد و محیط زیست استان مفید خواهد بود؛ چرا که این نوع از انرژی پاک و فاقد آلایندگی بوده و به نفع محیط زیست است و توامان استفاده از آن در درازمدت، صرفه اقتصادی بیشتری در پی دارد.
رئیس اتاق مشهد، اعضای این کمیسیون را خطاب قرار داد و تاکید کرد: قطعا اگر یکی از محورهای اقدام در این ساختار تخصصی-مشورتی، موضوع انرژی‌های تجدیدپذیر و حمایت از توسعه زیرساخت‌ها در این بخش تعریف شود، توجه نهادهای متولی نیز به ضرورت این مهم جلب خواهد شد و می‌توانیم در ادامه، بخشی از راهبردهای جذب سرمایه در خراسان رضوی را در این حوزه تعریف و هدایت نماییم تا برای آینده استانمان، ظرفیت‌های ارزشمندی به لحاظ تامین انرژی از محل تجدیدپذیرها، فراهم آید.
لزوم توجه به توسعه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر
«نسرین یوسفی عارفی»، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی گفت: یکی از اهداف کمیسیون انرژی، توسعه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر است و به این منظور، در ساختار کمیسیون یک کارگروه تخصصی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر در نظر گرفته‌ایم که راهکارهای لازم در این زمینه در سطح استان را بررسی کند.
وی اظهار کرد: در سال‌های اخیر، واحدهای صنعتی با مشکلات ناشی از کمبود انرژی و قطعی برق و گاز مواجه شده‌اند و امیدواریم با همکاری افراد و انجمن‌هایی که در این کمیسیون حضور دارند، بتوانیم به عنوان بازوی مشورتی اتاق بازرگانی و از طریق انعکاس مباحث کمیسیون به شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، راهکارهایی برای حل این مشکلات ارائه کرده و در این زمینه به صنایع کمک کنیم.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد افزود: امیدواریم کمیسیون انرژی بتواند با کارشناسی‌های لازم و مطالبه‌گری از مسئولان، بخشی از موانعی که در مسیر توسعه تولید انرژی به ویژه انرژی‌های تجدیدپذیر در سطح استان و کشور وجود دارد را برطرف کند.
وی خاطرنشان کرد: شاید هیچوقت گمان نمی‌کردیم کشورمان با وجود برخورداری از منابع عظیم نفتی و گازی، روزی در حوزه انرژی دچار مشکل و چالش شود؛ اما به دلیل عدم برنامه‌ریزی صحیح، امروز کمبود انرژی به یکی از معضلات بخش صنعت و حتی بخش‌های خانگی و تجاری تبدیل شده است. در کمیسیون انرژی تلاش ما بر این است که با حضور نمایندگانی از انجمن‌های مرتبط با حوزه انرژی، برق گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر در پی تبیین راهکارهایی در راستای بهبود وضعیت بخش خصوصی در حوزه انرژی باشیم.
انتخابی جز حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر نداریم
«حسن سویزی»، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی نیز در سخنانی با بیان اینکه انتخابی جز حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر نداریم، گفت: گرایش به سمت این موضوع یک ضرورت است و باید هدف‌گذاری کنیم که بتوانیم در سطح استان در مسیر توسعه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کنیم.
حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، علاوه بر ضرورت، یک مسئولیت اجتماعی برای صنایع است
«فیروز ابراهیمی»، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست با اشاره به مزیت‌های استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای صنایع، گفت: بر اساس قانون، صنایعی که در هر ساعت فعالیت، بیش از یک مگاوات مصرف برق دارند، ملزم شده‌اند سالانه یک درصد از برق خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کرده و طی 5 سال آن را تا 5 درصد افزایش دهند. این برق تولیدی به برق شبکه ملی وصل شده و دولت این برق را کیلوواتی ۱۶۵۰ تومان از تولیدکنندگان خریداری می‌کند. همچنین، در شرایط پیک مصرف برق، این واحدها از قطع برق مستثنی می‌شوند. بر همین اساس، گرایش صنایع به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، از یک سو الزام و از سوی دیگر یک مسئولیت اجتماعی است.
ابراهیمی با اشاره به اینکه صنایع استان در بحث زیرساخت‌ها به شدت دچار مشکل هستند، گفت: در حال حاضر 6000 واحد صنعتی جواز تأسیس داشته و از این میان، حدود 1300 واحد آمادگی آغاز به کار دارند. در این شرایط، علاوه بر اینکه با کمبود انرژی مواجه هستیم با کمبود زمین و سایر زیرساخت‌ها برای استقرار واحدهای تولیدی جدید نیز مواجه هستیم. البته برای شهرک صنعتی تازه تاسیس شماره 5 مشهد حدود 40 مگاوات تامین برق صورت گرفته است.
وی با بیان اینکه برای تولید هر کیلووات برق خورشیدی بین 3 تا 5 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری لازم است، بیان کرد: بخش خصوصی این کار را انجام می‌دهد تا بگوید در این خصوص پای کار است؛ اما با وجود همراهی در این زمینه، شرکت برق اعلام می‌کند توان این را ندارد که به صورت هوشمند برق واحد تولیدی را قطع نماید. سوال این است که بخش خصوصی تا چه زمانی باید تاوان هوشمند نبودن برخی حوزه‌ها را بدهد.
شِمایی کلی از اهداف و برنامه‌های پیش‌بینی شده در کمیسیون انرژی
«عماد رجحانی»، دبیر کمیسیون انرژی اتاق خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست به تشریح اهداف کلی و برنامه‌های کمیسیون انرژی در سه حوزه تولید، توزیع و مصرف برق اشاره کرد و گفت: از جمله اهداف کلی کمیسیون در بخش تولید می‌توان به بررسی راه‌های گسترش تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، واکاوی فرصت‌های افزایش بهره‌وری تولید و همچنین، بررسی راهکارهای جذب سرمایه در این حوزه اشاره کرد. بررسی امکان کاهش اتلاف انرژی نیز هدف اصلی کمیسیون در حوزه توزیع است و در حوزه مصرف، بر بررسی راهکارها و مدل‌های بهینه‌سازی مصرف متمرکز خواهیم بود.
رحجانی با اشاره به دستورکار این نشست، تصریح کرد: انجمن سازندگان و تامين‌كنندگان كالا و خدمات انرژی‌های تجديدپذير (ساتکا) طی مکاتبه‌ای با اتاق بازرگانی استان، خواهان عدم قطع برق در زمان اوج مصرف برای واحدهایی شد که نیروگاه خورشیدی در آنها احداث شده است. بر این اساس در این جلسه به بررسی راهکارهای اجرای این درخواست خواهیم پرداخت.
«شهریار صابر»، عضو هیات مدیره انجمن سازندگان و تامين‌كنندگان كالا و خدمات انرژی‌های تجديدپذير (ساتکا) نیز، در ادامه به توضیح جزئیات این درخواست پرداخت و گفت: از سال 1394 قانون خرید تضمینی برق تجدیدپذیر تولید شده توسط بخش خصوصی اجرایی شد و در حال حاضر تمام نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر احداث شده در صنایع، متصل به شبکه هستند که بر اساس استاندارهای ایمنی، در هنگام قطع برق شبکه، این نیروگاه‌ها نیز باید خاموش گردیده و از شبکه قطع شوند. در واقع، در هنگام قطع برق صنایع به علت ناترازی انرژی، به جای اینکه برق واحدهای صنعتی به صورت جداگانه قطع شود برق کلیه واحدها به صورت سراسری قطع می‌گردد. در این میان، واحدی که در حوزه تولید انرژی تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کرده از دو سو دچار ضرر می‌شود. از یک سو، برق واحد صنعتی قطع می‌شود و از سوی دیگر، برق تولیدی این واحدها که در شرایط اوج مصرف می‌تواند به کمک شبکه تامین برق کشور بیاید نیز از مدار خارج شده و تولید برق کشور هم کاهش می‌یابد.
وی با بیان اینکه نیروگاه‌های تجدیدپذیر زیادی در صنایع استان با ظرفیت‌های گوناگون از 20 تا 200 کیلووات در ساعت احداث شده‌اند، تصریح کرد: بر این اساس حدود دو سال است که با شرکت توزیع نیروی برق مشهد وارد مذاکره شدیم که در صورت امکان هم به جهت انگیزشی و هم استفاده از ظرفیت این نیروگاه‌ها در زمان اوج مصرف، برق واحدهای دارای نیروگاه‌های تجدیدپذیر قطع نشود.
صابر افزود: بدین منظور به نصب تجهیزات کنترلی بر روی پست برق و کنتورهای واحدهای صنعتی نیاز است که شرکت توزیع برق بتواند در آن واحد، برق هر واحدی که می‌خواهد را قطع کند و برق سایرین وصل باشد.
«سعید شریعتی زاده»، عضو هیات مدیره انجمن سازندگان و تامين‌كنندگان كالا و خدمات انرژی‌های تجديدپذير (ساتکا) نیز در این نشست با تأکید بر اینکه ظرفیت‌های زیادی در زمینه ایجاد نیروگاه‌های تجدیدپذیر در ایران وجود دارد، اظهار کرد: اگر قوانین موجود به صورت کامل اجرایی شده و برق واحدهای دارای نیروگاه انرژی تجدیدپذیر قطع نشود، می‌توان ظرفیت بسیاری در این حوزه ایجاد کرد.
خروج نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر از مدار، با قطع برق صنایع دارای این نیروگاه‌ها
«محمدصالح ذبیحی»، عضو هیات رئیسه کمیته پیمانکاران انجمن ساتکا نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه دولت تولید 4000 مگاوات برق تجدیدپذیر را در برنامه دارد، بیان کرد: بخشی از آن از طریق قانون جهش تولید دانش‌بنیان و به واسطه تاسیس نیروگاه برق تجدیدپذیر توسط صنایع و بخش دیگری از طریق ظرفیت‌های قانونی در خصوص خرید تضمینی برق تجدیدپذیر تامین خواهد شد. اما با قطع برق صنایعی که دارای نیروگاه برق تجدیدپذیر هستند، نیروگاه‌های آنان نیز از مدار خارج شده و نمی‌توانند برق تولید کنند و به شبکه توزیع بفروشند. در این شرایط اگر تجهیزات لازم تهیه و نصب شود به‌گونه‌ای که بتوانیم برق صنایع را به صورت گزینشی قطع کنیم، سایر صنایع نیز به منظور پیشگیری از قطع برق در زمان اوج مصرف، به سمت احداث نیروگاه خورشیدی تشویق می‌شوند.
«احسان سدیری»، کارشناس ناظر نیروگاه‌های خورشیدی شرکت توزیع برق مشهد نیز، با بیان اینکه راهکار این امر نصب تجهیزات سخت‌افزاری است؛ اما این موضوع از چالش‌های شرکت توزیع برق می‌باشد، اظهار کرد: ما در مرحله اول بحث رویت‌پذیری شبکه را انجام دادیم و در حال حاضر 10 هزار واحد صنعتی در مشهد دارای کنتور هوشمند بوده و امکان رویت کنتور آنها برای شرکت توزیع برق فراهم است.
وی ادامه داد: موضوع درخواست انجمن ساتکا، در حوزه کنترل‌پذیری قرار می‌گیرد که در حال اجراست؛ اما فقط در مراحل مختلفی اجرا می‌شود. باید توجه کرد که انجام درخواست ساتکا، هزینه مالی دربر دارد و نمی‌توان از مشترکی که برق آن قطع می‌شود، تقاضای پرداخت هزینه هم کرد. در صورت تامین اعتبار، می‌توان با اولویت عدم قطع برق یک یا دو فیدری که در آنها برق بیشتری از حوزه تجدیدپذیر تامین می‌شود، این کار را به صورت آزمایشی انجام داد.
دستورات قطع شبکه برق، ملی است و نمی‌توان به صورت استانی تصمیم گرفت
«معصومه مرادی»، مدیر دفتر مدیریت مصرف و کنترل پیک بار شرکت توزیع برق مشهد نیز در ادامه با تأکید بر اینکه بیش از دو سال است درگیر این موضوع هستیم اما تاکنون حتی نتوانسته‌ایم بر روی یک فیدر مشترکان این کار را انجام دهیم، گفت: این موضوع طرح بسیار خوبی است؛ اما در عمل با چالش‌های بسیار زیادی رو به‌روست. نکته اول اینکه دستورات مبنی بر قطع شبکه به صورت ملی و از طریق وزارتخانه ابلاغ می‌شود و در صورت اجرای طرح ساتکا، باید از قطع برق یک فیدر 6 مگاواتی را برای اینکه یک مشترک در آن دارای یک نیروگاه تجدیدپذیر 100 کیلوواتی است، پرهیز نمود که این موضوع اجرا شدنی نیست. پیشنهاد ما این است که این اقدام بر روی فیدرهایی که حداقل 40 درصد بار مصرفی آن توسط نیروگاه‌های تجدیدپذیر صنایع تامین می‌شود، اجرایی گردد. در این صورت این امکان وجود دارد که در هنگام اوج مصرف برق آن فیدر قطع نشود.
مرادی افزود: پیشنهاد دیگر در این زمینه، ایجاد یک نیروگاه تجدیدپذیر توسط کل یک شهرک صنعتی در خارج از فضای صنایع است که بتواند حداقل 10 درصد برق مصرفی آن شهرک را تامین کند.
پیشنهاد احداث شهرک‌های برق خورشیدی در استان
«سعید سالمی»، عضو هیئت مدیره سندیکای برق ایران نیز با اشاره به ناترازی انرژی و مشکلات صنایع در این زمینه و همچنین راهکارهای آن، گفت: در حال حاضر بخش خصوصی بیشترین آسیب را از ناترای انرژی متحمل می‌شود. به منظور رفع این معضل دو روش پیشنهاد شده است. یک راهکار، احداث شهرک‌های برق خورشیدی است که می‌تواند به حل این مسئله کمک کند و مشکلات را کاهش دهد. راهکار دوم، احداث میکروگریدهاست. با احداث میکروگریدها ظرفیتی برای کنترل شبکه ایجاد می‌شود و این کار باید توسط بخش خصوصی انجام گردد و لازم است فرصت این کار فراهم شود. شرکت‌های مختلفی هستند که این کار را می‌کنند و در این زمینه بسیار راغب هستند و فقط باید زیرساخت‌های اینکار فراهم شود.
در پایان این نشست، یوسفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد در جمع‌بندی این دستورکار، گفت: لازم است طی هفته آینده جلسه‌ای تخصصی توسط نماینده کمیسیون با حضور انجمن ساتکا، شرکت توزیع و نماینده صنایع برگزار گردد و برنامه‌ای برای نحوه پیشبرد این موضوع تهیه شود تا این مسئله را به شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی ارائه گردد.
