به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «محمد علایی» رئیس این کمیسیون با تاکید بر اینکه ما با بخش‌های دولتی در استان در راستای ارائه راه‌حل برای مشکلاتی که در حوزه کمبود آب با آنها مواجه هستیم وارد گفت‌وگو شده‌ایم، اظهار کرد: بخش آب و محیط زیست در ایران با چالشهای زیادی روبه‌رو است که حل آنها نیازمند این است تا این موضوعات مساله همه مردم باشد و همه نسبت به آن با جدیت عمل کنند.
وی با تاکید بر اینکه ما زمانی یک مساله را از آن خود می‌دانیم که آن مساله بر مناسبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خانواده تاثیر بگذارد، ادامه داد: موضوعاتی مانند آب و محیط زیست از همین جنس هستند. باید در نظر داشت توسعه بدون توجه به محیط زیست به جای پیشرفت باعث تخریب می‌شود و یکی از مهمترین عوامل زیست محیطی آب است که متاسفانه ما در کشورمان چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن، برنامه‌ریزی بلندمدتی برای مدیریت تهدیدهای مربوط به آب نداشته‌ایم.
رئیس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق مشهد با اشاره به اینکه حل مساله آب در استان ما دارای چند بخش است، بیان کرد: مشکلات زیادی در بخش‌های قانونی، آیین‌نامه‌ای، دستورالعملی و اجرایی وجود دارد که برای رفع مشکلات در سطوح مختلف اقداماتی را ترتیب خواهیم داد. در همین راستا در سطح اجرایی، به دنبال برگزاری جلسات مشترک با شرکت آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی هستیم.
علایی، تامین حجمی آب را یکی از مهمترین مسائل در مدیریت آب دانست و افزود: در استان خراسان رضوی بیشترین تعداد کنتور حجمی را داریم و مواجهه با این موضوع به اطلاعات شفاف و همچنین، ممانعت از آب فروشی بیش از میزان پروانه مجاز توسط شرکت‌های آب منطقه‌ای نیاز دارد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در زمینه تغذیه دشت‌ها نیز ضرورت دارد تا وزارت نیرو متناسب با تغییرات اقلیمی، تاکتیک‌های اجرایی‌اش را اصلاح کند.
رئیس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق مشهد با بیان اینکه برخی اشکالات و اصلاح رویه‌ها از سوی مدیران و تصمیم‌گیران پذیرفته شده اما نسبت به اجرای آن اقدامی صورت نمی‌گیرد، بیان کرد: حلقه گمشده مدیریت ما در مساله آب، اعتماد است و ضروری است تا اعتماد تشکل‌های کشاورزی را به دست آوریم.
علایی اظهار کرد: برای حل مشکلات آب و محیط زیست باید ظرفیت‌های قانونی، اجرایی و بخشنامه‌ای را بررسی و مذاکره با دستگاه‌های اجرایی را آغاز کنیم.
وی با تاکید بر اینکه باید کمیسیون‌های متناظر با موضوع آب و محیط زیست در اتاق‌های ایران با یکدیگر به هماهنگی و هم‌صدایی برسند، ادامه داد: اگر ما بتوانیم حرف واحدی بزنیم و مطالبات یکدست و مشخصی را ارائه کنیم، اتاق ایران نیز می‌تواند از مسیر دولت و مجلس گام‌های موثری برای رفع مشکلات مربوط به حوزه مدیریت چالشهای آب در کشور بردارد.
رئیس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق خراسان رضوی عنوان کرد: ما باید در حوزه آب و محیط زیست کمیسیونی پیشران در میان اتاق‌های کشور باشیم و بدین جهت ضرورت دارد تا دیدگاه‌های متعادلی داشته باشیم.
ضرورت استفاده از تجربیات دیگر کشورها در حل بحران آبی
«محمدعلی قنادزاده»، نایب رئیس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق مشهد در ادامه این جلسه ضمن تشریح چالشهای آبی استان و اشاره به طرح انتقال آب از دریای عمان بیان کرد: با توجه به روند اجرایی که این طرح طی می‌کند، شاید تا 3 سال دیگر آب وارد استان شود، آبی هم که از طریق اجرای این طرح در اختیار خراسان رضوی قرار می‌گیرد باید در بخش صنعت مصرف شود بنابراین ضرورت دارد تا برای مدیریت مصرف آب در 3 سال آینده از هم‌اکنون برنامه‌ریزی کنیم.
قنادزاده با تاکید بر اینکه بحران آب فقط مربوط به کشور ما نیست، افزود: در حال حاضر در تمام دنیا بحث کمبود آب مطرح است و ایتالیا یکی از پربحران‌ترین کشورهای اروپا در حوزه کمبود آب است، بنابراین این موضوع، بحرانی عمومی است و برای مدیریت آن باید از تجربیات سایر کشورها هم استفاده کنیم.
باید مدیریت کلان منابع آب را در دستور کار قرار دهیم
در ادامه این نشست «محمدرضا علوی‌مقدم»، رئیس پژوهشکده محیط‌های خشک دانشگاه آزاد مشهد با تشریح یک سیمای عمومی از وضعیت آب در کشور اظهار کرد: براساس گزارش سازمان ملل، ایران از میان 15 کشوری که بیشترین برداشت آب از منابع زیرزمینی را دارند، رتبه پنجم را داراست.
این استاد دانشگاه ادامه داد: نتیجه برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی این است که در مساله فرونشست زمین تمرکز نقاط را در ایران می‌بینیم و این یک تهدید جدی برای ما محسوب می‌شود.
وی با اشاره به مصرف بالای آب کشور در حوزه کشاورزی، درخصوص راندمان مصرف اقتصادی آب در این بخش بیان کرد: بر اساس ترازنامه اقتصادی کشور در سال 94، سهم آب مصرفی در حوزه کشاورزی 91 درصد بوده، در حالی که میزان اشتغال ایجاد شده در این بخش 19 درصد بوده است.
علوی‌مقدم با بیان اینکه اگر بحران آب در کشور به خوبی مدیریت نشود، ممکن است در شرق ایران بحران تخلیه سرزمینی رخ بدهد، افزود: مسئولان باید درنظر داشته باشند که اگر شرایط فعلی را به خوبی مدیریت نکنند باید برای مدیریت بحران‌هایی که در پی استمرار این وضعیت به وجود خواهد آمد، خود را آماده کنند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در مدیریت منابع آب در دنیا دو نگره مدیریت عرضه و نگره مدیریت تقاضا وجود دارد، بیان کرد: همان طور که در اقتصاد مدیریت خرد و کلان داریم باید همین رویکرد را در مورد مدیریت منابع آب نیز داشته باشیم و باید تاکید کنم ما در بخش مدیریت کلان آب اشکالات زیادی داریم و اگر در آینده تغییری در معیشت‌های پرآب طلب به کم آب‌طلب صورت نگیرد با تهدیدات جدی مواجه خواهیم شد.
وی عنوان کرد: گذار از شرایط ناپایداری شدید منابع آب در ایران به شرایط پایدار تنها با مدیریت خرد امکان پذیر نیست و باید مدیریت کلان منابع آب را در دستور کار قرار دهیم.
این استاد دانشگاه همچنین هشدار داد: مهاجرت اقلیمی یکی از دلایل تاثیرگذار در خروج جوانان از کشور است که برای عبور از این بحران باید اعتماد داخلی افزایش پیدا کند.
«حمیدرضا رضوی خبیر»، مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی نیز در بخش پایانی این نشست اظهار داشت: آنچه در برنامه هفتم شاهد هستیم تمرکز بیش از پیش مدیریت و مسئولیت در حوزه آب در وزارت نیرو است. با این روند عملا مالکیت خصوصی آب بیش از پیش با تهدید مواجه می‌شود.
وی با بیان اینکه بهبود شرایط آبی تنها از طریق بهبود بهره‌وری امکان پذیر است، افزود:. بهره‌وری خود نیاز به جذب سرمایه در فضای امن دارد. تهدید مالکیت خصوصی آب باعث ناامن شدن فضای سرمایه‌گذاری و فرار سرمایه موجود خواهد شد. برای حل بحران آب نباید کشاورزی را تعطیل کنیم. بلکه باید در کنار تطبیق کشت با اقلیم، با سرمایه‌گذاری حساب شده به سمت کشاورزی نوین و بهره‌ور پیش برویم.
