بررسی جدیدترین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ بخش صنعت و معدن نشان می‌دهد که در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل (فروردین‌ماه سال ۱۴۰۲) شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی (بررسی وضعیت ۳۲۲ شرکت صنعتی بورسی) کاهش ۱.۳ درصدی و شاخص فروش افزایش ۱.۵ درصدی را تجربه کرده است.
شاخص تولید و فروش در فروردین‌ماه ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۳.۶ و ۳۳.۹ درصدی مواجه شده است که مطابق انتظارات ناشی از کاهش فعالیت‌های بخش صنعت در تعطیلات فروردین‌ماه است.
همچنین، طبق روال دوره‌ای در فروردین‌ماه اکثر رشته فعالیت‌های بخش صنعت با کاهش شاخص روبرو بوده‌اند.
در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش ۲۳.۸ درصدی و شاخص فروش افزایش ۹.۳ درصدی داشته است.
همچنین، شاخص تولید و فروش رشته فعالیت شیمیایی به‌جز دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴.۲ و ۵.۷ درصدی داشته است.
در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی افزایش ۱.۴ درصدی داشته و همچنین رشد نقطه‌به‌نقطه با افزایش ۰.۳ واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به ۱۸.۴ درصد رسیده است.
میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل بدون تغییر بوده و میزان ۲۰.۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
طی فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشته فعالیت‌های سایر کانی غیرفلزی، لاستیک و پلاستیک و تجهیزات برقی بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت‌ها خودرو و قطعات، محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات و دارو بیشترین سهم را در کاهش تولید داشته‌اند.
همچنین رشته فعالیت‌های تجهیزات برقی، لاستیک و پلاستیک و شیمیایی (به‌جز دارو) بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیت‌های محصولات فلزی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات، سایر کانی غیرفلزی و غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند.
جزئیات تولید و فروش صنایع
دراین‌بین بررسی جزئیات آمار مذکور حکایت از نوسانی بودن رشد صنایع دارد؛ بر همین مبنا به‌عنوان اولین صنعت سراغ صنعت خودروسازی کشور رفته‌ایم.
آمار در این خصوص بیانگر آن است که در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۲۳.۸ درصدی و شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۹.۳ درصدی داشته است. در این حوزه نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید تمام زیربخش‌ها کاهش یافته و تنها شاخص فروش زیر بخش «خودرو سنگین» افزایش یافته است.
همچنین صنعت بعدی که مورد بررسی قرار گرفته بخش مربوط به تولید رشته فعالیت شیمیایی به‌جز دارو است؛ بر همین مبنا در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی به‌جز، دارو بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴.۲ درصدی و شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۵.۷ درصدی داشته است. در این بخش نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش شاخص فروش تحت تأثیر افزایش فروش زیر بخش «پلاستیک و لاستیک مصنوعی» و «سایر» رشد مثبتی داشته است.
بررسی وضعیت تولید رشته فعالیت فلزات پایه هم نشان می‌دهد که در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳، شاخص تولید رشته فعالیت فلزات پایه بر مبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۲.۹ درصدی و شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴.۷ درصدی داشته است. در این بخش نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید زیر بخش «پروفیل» و «سایر» کاهش یافته و در مقابل شاخص فروش زیر بخش ورق» و سایر افزایش یافته است.
همچنین در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر بر مبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴.۶ درصدی و شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۵.۷ درصدی داشته است. در این بخش نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیر بخش روغنی‌ها افزایش یافته است.
بررسی بخش دارو هم بیانگر آن است که در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید رشته فعالیت دارو بر مبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۱۰.۸ درصدی و شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۳.۳ درصدی داشته است. در این حوزه هم نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش شاخص تولید و فروش زیر بخش قرص و کپسول منجر به کاهش شاخص تولید و فروش شده است.
افزایش ۱.۴ درصدی قیمت‌ها
در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی افزایش ۱.۴ درصدی داشته همچنین رشد نقطه‌به‌نقطه با افزایش ۳ واحد درصدی نسبت به ماه قبل به ۱۸.۴ درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به ماه قبل بدون تغییر بوده و میزان ۲۰.۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
بررسی شاخص قیمت رشته فعالیت‌های بورسی نشان می‌دهد در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ رشته فعالیت‌های فلزات پایه» و «غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر» بالاترین نرخ رشد ماهیانه و رشته فعالیت‌های «خودرو و قطعات» و «سایر کانی غیرفلزی» بالاترین نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه را تجربه کرده‌اند.
رشته فعالیت دارو در فروردین‌ماه نرخ رشد ماهیانه مثبت ۲ درصدی داشته است. گفتنی است، رشد نقطه‌به‌نقطه رشته فعالیت دارو نسبت به ماه پیش افزایش یافته و به ۲۰ درصد رسیده و میانگین سالیانه قیمت نیز ۲۸ درصد افزایش یافته است.
یکی از رشته فعالیت‌های دیگری که در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۱ مشمول حذف ارز ترجیحی، شد رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر بود بررسی روند قیمت‌ها در این رشته فعالیت هم بعد از گذشت چند ماه از اعمال این سیاست جالب‌توجه است؛ بر این اساس با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌جز قند و شکر، رشد ماهانه شاخص قیمت این رشته فعالیت در اردیبهشت و خردادماه سال ۱۴۰۱ به حدود ۴۵ و ۵۰ درصد رسید، اما در ماه‌های بعدی از تخلیه اثر این شوک به‌شدت کاهش یافت همچنین پس از افزایش در ماه‌های اخیر در فروردین‌ماه رشد ماهیانه ۳.۴ درصدی داشته است.
از طرفی رشد نقطه‌به‌نقطه شاخص قیمت در این رشته فعالیت در فروردین‌ماه به ۱۰.۸ درصد رسیده است. گفتنی است میانگین سالانه قیمت در این رشته فعالیت از فروردین‌ماه نزولی بوده و به ۱۳.۲ درصد رسیده است.
افزایش ۱۷.۸ درصدی تولید معدنی‌ها
همچنین بررسی شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی نشان می‌دهد که در فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۱۷.۸ درصدی و شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۷.۵ درصدی مواجه شده است.
در این بخش نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش شاخص تولید زیر بخش‌های «کنسانتره» و «گندله» منجر به افزایش شاخص تولید و کاهش شاخص فروش زیر بخش کنسانتره» و سایر باعث کاهش شاخص فروش شده است.
درمجموع برآورد این گزارش نشان می‌دهد طی فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۱.۳ درصدی و شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۱.۵ درصدی مواجه شده است.
شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۸.۴ درصد افزایش و نسبت به ماه قبل ۱.۴ درصد افزایش یافته است.
