به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «حسین محمدیان»، رئیس این کمیسیون در ابتدای جلسه به نشست اخیر اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران با حضور رئیس جمهور منتخب کشورمان اشاره و اظهار کرد: امیدواریم دولت چهاردهم در مسیر پیش‌رو و تصمیمات و اقداماتش در حوزه اقتصاد، همواره از مشورت‌ها و نظرات اتاق بازرگانی و فعالان این بخش استفاده کند.
وی افزود: در نشست مذکور، دغدغه‌ها و انتظارات فعالان اقتصادی از دولت مطرح گردید که از مهم‌ترین آنان می‌توان به رفع مشکلات بخش تولید، رفع موانع توسعه تجارت، پیوستن به FATF و دیگر انتظارات بخش خصوصی از کابینه دولت چهاردهم اشاره کرد. امیدواریم خروجی آن جلسه، منجر به رفع مشکلات فعلی و اقدامات موثر در عرصه اقتصاد باشد.
محمدیان خاطرنشان کرد: سیاست‌های کلی دولت‌های پیشین، پس از پایان هر دوره ریاست جمهوری تغییر کرد و عدم ثبات در سیاست‌ها مانع از توسعه صادرات و تجارت در کشور گردید.
وی بخش دیگر سخنانش را به ضرورت هم‌افزایی میان نمایندگان مجلس شورای اسلامی با بخش خصوصی در راستای توسعه صنعت و اقتصاد اختصاص داد و عنوان کرد: بر همین اساس و با این رویکرد، دفتر مجمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی استان در اتاق بازرگانی مشهد راه‌اندازی شد تا از این طریق، فرصت همکاری میان بخش خصوصی و نمایندگان مجلس افزایش پیدا کند.
محمدیان تاکید کرد: خراسان رضوی از اغلب شاخص‌های اقتصادی کشور، با وجود ظرفیت‌های بسیاری که در این خطه وجود دارد، باز مانده و امیدواریم با آغاز به کار دولت چهاردهم و توأمان سیاست‌گذاری‌های صحیح و مناسب از سوی مجلس، فرصت لازم برای جبران این عقب‌ماندگی‌ها فراهم گردد.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد در ادامه سخنانش به اهمیت توسعه مراودات تجاری با ترکمنستان و ضرورت تدبیراندیشی مناسب در این زمینه اشاره کرد و گفت: به رغم برخی اقدامات صورت گرفته برای توسعه مراودات با ترکمنستان (از جمله اعزام هیات تجاری از ایران به این کشور)، آنطور که باید شاهد توسعه تجارت با این کشور نبوده‌ایم. امیدواریم با برنامه‌ریزی و هدفگذاری مناسب و رایزنی‌های صحیح به ویژه از طریق اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکمنستان در مشهد، بخشی از مشکلات و موانع حوزه صادرات با این کشور مرتفع گردد.
وی خاطرنشان کرد: بایستی مدل مناسبی برای حوزه تجارت کشورمان، بر اساس اولویت‌ها و ظرفیت‌های موجود دسته‌بندی و ترسیم گردد؛ نخستین گام در توسعه تجارت، پذیرش FATF است. مادامی‌که مراودات بانکی میان ایران با کشورهای هدف اصلاح نگردد، تجارت توسعه نخواهد یافت؛ چراکه به واسطه تحریم‌های مجود علیه کشورمان، امکان برندسازی در کشور هدف وجود ندارد.
محمدیان با انتقاد از چندنرخی بودن ارز در بازار، تاکید کرد: با تک نرخی‌شدن ارز و استفاده از ظرفیت تجاری ایران، شرایط برای رفع عقب‌ماندگی‌های کشور فراهم خواهد شد.
لزوم نقش پذیری بخش خصوصی ایران در تجارت با ترکمنستان
در ادامه، «محمدحسین روشنک»، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشهد خاطرنشان کرد: متاسفانه بخش خصوصی، از فرصت کافی برای برقراری ارتباط با ترکمنستان برخوردار نبوده و اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکمنستان نیز به واسطه محدودیت‌های موجود، در رفع موانع توسعه تجارت میان دو کشور گام برنداشته است.
وی با اشاره به ضرورت تهاتر مطالبات ترکمنستان از ایران، بابت صادرات گاز و برق به ایران با کالاهای ایرانی بیان کرد: مناسب است پیگیری مطالبات ترکمنستان توسط صادرکنندگان بخش خصوصی ایران محقق شود؛ اما متاسفانه تاکنون اقدام جدی برای این امر صورت نگرفته است.
عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی مشهد بیان کرد: طرح و بررسی چالش‌های صادرات به ترکمنستان در کمیسیون توسعه صادرات اتاق مشهد، باید منجر به ارائه پیشنهاداتی در حوزه تهاتر مطالبات میان ترکمنستان و ایران شود.
روشنک افزود: بدنه دولت و دستگاه‌های اجرایی باید به وظایف خود طبق روال معمول عمل نمایند و پایان کار دولت سیزدهم را به مثابه پایان وظایف خود ندانند و از هرگونه کارشکنی پرهیز کنند. آقای پزشکیان، رئیس جمهور منتخب تمامی گروه‌ها و اقوام ایران است.
وی با انتقاد از ورود فعالان اقتصادی در مناصب دولتی، عنوان کرد: درصورتی که فعال اقتصادی تمایل به ورود به بدنه دولت دارد، باید فعالیت اقتصادی خود را به طور کامل و با تعهد ویژه کنار بگذارد تا از بروز هرگونه رانت، فساد و تخلف جلوگیری گردد.
دشواری اخذ ویزای تجار، از چالش‌های جدی در توسعه تجارت ایران با ترکمنستان است
«مرتضی آقامیرزاده»، نایب رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد نیز در ادامه این نشست تاکید کرد: ترکمنستان با تراکم نسبی جمعیت بالا، فرصت مطلوبی برای سرمایه‌گذاری و صادرات به شمار می‌رود؛ اما متاسفانه حجم صادرات ایران به ترکمنستان بسیار ناچیز است.
وی با بیان اینکه ترکیه بزرگ‌ترین رقیب ایران در بازار ترکمنستان است، افزود: حمل‌ونقل و ترانزیت ترکیه به ترکمنستان از طریق جاده سنتو، مرز باجگیران و خانگیران صورت می‌گیرد و این کشور از این طریق اقدام به ارسال محصولات صادراتی خود به ترکمنستان می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: بزرگ‌ترین چالش تجار ایرانی برای تجارت در ترکمنستان، دشواری در اخذ ویزاست. درصورتی که محلی به عنوان اتاق vip در بازارچه مرزی ایران و ترکمنستان برای فعالان اقتصادی مستقر گردد، به مرکزی برای پیگیری رفع مشکلات تجار ایرانی تبدیل خواهد شد.
تشریح علل چالش‌های صادراتی میان ایران و ترکمنستان
سپس«مهلا بهرام‌زاده»، دبیر کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد با تاکید بر چالش‌های صادراتی میان ایران و ترکمنستان، بیان کرد: چالش‌های موجود در زمینه صدور ویزا برای تجار ایرانی، نبود زیرساخت‌های مناسب برای مبادلات مالی، نبود دیپلماسی فعال و عدم دعوت از تجار ایرانی در نمایشگاه‌های بین‌المللی ترکمنستان، اختلال در عبور و مرور واگن‌های صادراتی و… از جمله چالش‌های صادراتی میان ایران و ترکمنستان است.
وی بخش دیگر سخنانش را به روند صادرات به ترکمنستان اختصاص داد و عنوان کرد: بررسی آمار صادراتی در ده ساله اخیر نشان از روند کاهشی صادرات استان به این کشور از سال 1393 به بعد داشته است. آمارها حاکیست از سال 1399 شاهد رشد تدریجی صادرات به این کشور بودهایم اما وضعیت صادرات استان همچنان به شرایط قبل بازنگشته است که در این خصوص نیاز به تحلیل وضعیت و چاره اندیشی مناسب داریم.
بهرام‌زاده با اشاره به اینکه طی این سالها افغانستان اولین شریک تجاری ایران استان خراسان رضوی در صادرات بوده است، بیان کرد: ترکمنستان در طی این دوره عمدتا دومین شریک تجاری هدف صادرات استان بوده و گروههای کالایی محصولات نباتی، مواد پلاستیکی، فلزات معمولی، مواد نساجی و … به ترتیب عمدهترین صادرات استان به ترکمنستان را شامل میشود. این در حالی است که از سایر استانهای کشور عمدتا گروه کالایی فلزات معمولی به ترکمنستان صادر میشود.
ضرورت اصلاح روابط تجاری ایران با دیگر کشورها
سپس «فاطمه جمیلی»، رئیس کمیسیون برند و تولید بدون کارخانه اتاق بازرگانی مشهد عنوان کرد: متاسفانه هم اکنون به دلیل تحریم‌های موجود، دلالان و برخی تجار خارجی اقدام به خرید کالاهای ایرانی از درب کارخانه می‌کنند. این امر سبب می‌گردد که فروش کالا به این افراد، فروش داخلی محسوب شود و در آمار صادرات لحاظ نگردد؛ لذا بهبود روابط تجاری ایران با کشورهای همسایه و دیگر کشورها، امری بسیار حائز اهمیت برای آینده اقتصاد کشورمان است.
در ادامه این جلسه، «حسین محمدزاده» نماینده درگز در مجلس شورای اسلامی، خاطرنشان کرد: شهرستان سرخس، به دلیل همجواری با ترکمنستان محل خوبی برای توسعه صادرات خراسان رضوی است و باید از ظرفیت‌های موجود در این منطقه برای بهبود اقتصاد استان استفاده کرد.
وی افزود: ترکمنستان به دلیل شرایط جغرافیایی و اقلیمی، امکان استفاده از بازارهای جهانی را ندارد. شرایط برای توسعه تجارت ایران با ترکمنستان فراهم است؛ اما باید زمینه‌سازی لازم صورت گیرد.
محمدزاده با بیان اینکه باتوجه به تغییرات در گمرک و پایانه‌های مرزی، امکان توسعه صادرات وجود دارد، تصریح کرد: با رفع موانع موجود در مسیرهای تجارت با کشورهای همسایه، می‌توان شاهد تسهیل شرایط در این حوزه بود.
«حسن بشرویه»، معاون دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی نیز در بخشی از این نشست، پیشنهاد برنامه‌ریزی برای اعزام هیات تجاری از ایران به ترکمنستان و عقد تفاهم‌نامه برای توسعه صادرات میان دو کشور را مطرح نمود.
«هادی نبی‌زاده»، عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد نیز اظهار کرد: پس از تغییرات حکومتی در ترکمنستان، ایران روابط تجاری مطلوبی با این کشور آغاز کرد؛ اما متاسفانه این امر تداوم پیدا نکرد. متاسفانه دولت پیگیری لازم بری رفع موانع و مشکلات حوزه تجارت را نداشته است. در صورتی که سفیر ایران در ترکمنستان حمایت مناسبی از تجار ایرانی داشته باشد، شاهد بهبود عملکرد این افراد در بازار کشور همسایه خواهیم بود.
دیپلماسی نامناسب اقتصادی ترکمنستان، موجب ضعف در تعاملات تجاری‌اش با ایران شده است
در ادامه، «سعید ملک‌الساداتی»، استاد دانشگاه فردوسی و عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد به ایراد سخن پرداخت. او گفت: درآمد سرانه کشور ترکمنستان بیش از دیگر کشورهای CIS است؛ اما به دلیل دیپلماسی اقتصادی نامطلوب این کشور، روابط تجاری ایران با ترکمنستان توسعه پیدا نکرده است؛ به طوری که فضای کسب‌وکار در ترکمنستان برای تجار ایرانی بسیار ضعیف است.
«حسین ره‌باریان»، عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی مشهد نیز تاکید کرد: ترکمنستان، کشوری ملاحظه‌کار در مواجهه با جامعه بین‌المللی است. همچنین این کشور، نسبت به کشورهای تحریم شده به شکل محافظه‌کارانه عمل می‌کند.
وی افزود: تهاتر کالاهای ایرانی با گاز و توانیر ترکمنستان یکی از راهکارهای پیشنهادی برای توسعه تجارت ایران و ترکمنستان است. از سویی، درصورتی که ایران FATF را بپذیرد، ۹۰ درصد از مشکلات تجاری رفع خواهد شد.
سپس «شیرآقا حبیبی»، تاجر افغانستانی مستقر در خراسان رضوی با تاکید بر استفاده از ظرفیت تجار افغان در توسعه تجارت با کشور ترکمنستان، عنوان کرد: برخی از کالاهای ایرانی از طریق کشور افغانستان به ترکمنستان ارسال می‌شوند. کشور ترکیه در بازارهای ترکمنستان به خوبی ورود پیدا کرده؛ اما جای محصولاتی شامل شوینده‌های بهداشتی، لوازم خانگی و خدمات فنی و مهندسی و… ایران در بازارهای ترکمنستان خالی است.
در ادامه «سید محمد دانش»، عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی مشترک ایران و تاجیکستان بیان کرد: تحریم‌های ظالمانه علیه ایران سبب کاهش تجارت با کشورهای همسایه به خصوص ترکمنستان شده است؛ لذا اصلاح دیپلماسی سیاسی و اقتصادی ایران، یکی از اولویت‌های توسعه صادرات کشورمان است.
