ترکیه با 86 میلیون جمعیت و تولید ناخالص داخلی بیش از یک تریلیون دلار به لطف اصلاحات ساختاری اقتصادی در سالهای اخیر به یکی از کشورهای پیشرو در منطقه در عرصههای صنعتی، فناوری، خودرو، نساجی، لوازم خانگی، مواد غذایی و خدمات تبدیل شده است. شرکت های بزرگ، نقشی تعیین کننده در مسیر توسعه اقتصادی و دسترسی آن به بازارهای جهانی دارند. این شرکت ها با هدف توسعه بازارها و دسترسی به مشتریان جدید، دستیابی به مواد خام و تولید کالا با هزینه پایین تر و تقویت برندهای خود، سرمایه گذاریهای خود را در سراسر جهان سرعت بخشیده و به بازیگران مهمی در بسیاری از مناطق جهان تبدیل شده اند.
بر اساس دادههای وزارت بازرگانی ترکیه ، تا پایان سال 2022، 2 هزار و 33 سرمایهگذاری در133 کشور توسط اشخاص حقیقی و حقوقی مقیم ترکیه به ارزش 50.8 میلیارد دلار صورت گرفته است و در پایان سال 2023 به مرز 54 میلیارد دلار رسیده است.
از اینرو در این گزارش سعی میشود به صورت اختصار، دلایل موفقیت شرکت های ترکی در عرصه بین المللی بررسی شود.
الف. اصلاحات و ابتکارات دولتی:
دولت ترکیه برای تشویق رشد و شکوفایی بخش خصوصی و شرکت های داخلی، سیاست ها و ابتکارات مختلفی را در سالهای اخیر اجرا کرده است که برخی از آنها عبارتند از:
1.اصلاحات ساختاری: انجام اصلاحات ساختاری و تقلیل نقش دولت به نظارت و رهبری، باعث تقویت روند خصوصی سازی در این کشور شده و زمینه لازم را برای شکل گیری و تقویت شرکت های بزرگ خصوصی فراهم کرده است. در واقع، اصلاحات ساختاری و حمایت دولت و رشد اقتصادی قابل توجه ، بستر، منابع و اعتماد به نفس لازم را برای شرکتهای ترکیه ای جهت توسعه بینالمللی فراهم کرده است.
2.اصلاحات حقوقی و مقرراتی: دولت ترکیه اصلاحات حقوقی را برای بهبود فضای کسب و کار انجام داده است. این شامل ساده سازی رویههای دیوان سالاری، کاهش بوروکراسی و افزایش شفافیت در معاملات تجاری است.
3.توسعه زیرساخت ها: دولت در سالهای اخیر سرمایه گذاری زیادی در توسعه زیرساخت ها از جمله شبکههای حمل و نقل، زیرساخت های انرژی و مخابرات انجام داده است. بهبود زیرساخت برای کارکرد مؤثر مشاغل و تسهیل رشد اقتصادی ضروری است. البته موقعیت راهبردی این کشور نیز به عنوان پلی بین اروپا، آسیا و خاورمیانه ، دسترسی آسان شرکت های این کشور را به بازارهای متنوع بین المللی فراهم کرده است.
4.دسترسی به منابع مالی: دولت برای بهبود دسترسی مشاغل، به ویژه شرکت های کوچک و متوسط (SME)، به منابع مالی، سیاست هایی را اجرا کرده است. این شامل ابتکاراتی مانند طرح های تضمین اعتبار، صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر و حمایت از مؤسسات مالی خرد است.
5.تخفیف های سرمایه گذاری: دولت ترکیه برای تحرک فعالیت اقتصادی، طیف وسیعی از مشوق های سرمایه گذاری را برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی ارائه می دهد. این مشوق ها ممکن است شامل معافیت های مالیاتی، یارانهها، کاهش حقوق گمرکی و کمک های بلاعوض برای صنایع یا مناطق خاص باشد.
6.ترویج نوآوری و کارآفرینی: دولت ترکیه از طریق روش های مختلف از جمله تامین مالی فعالیت های تحقیق و توسعه، حمایت از پارک های فناوری و مراکز رشد، و ارائه برنامههای آموزشی و راهنمایی برای کارآفرینان مشتاق، به ترویج نوآوری و کارآفرینی پرداخته است.
7.ترویج تجارت و سرمایه گذاری: دولت ترکیه تجارت و سرمایه گذاری را هم در سطح داخلی و هم در سطح بین المللی به طور فعال ترویج میکند. این شامل شرکت در نمایشگاههای تجاری، سازماندهی هیئت های تجاری و مذاکره در مورد توافقنامههای تجاری برای تسهیل دسترسی به بازار برای شرکت های ترکیه ای میشود.
8.مشارکت های بخش عمومی و خصوصی: دولت ترکیه به طور فزاینده ای برای تامین مالی و توسعه پروژههای زیربنایی بزرگ به مشارکت های بخش عمومی و خصوصی(PPP) روی آورده است. این همکاری به استفاده از تخصص و سرمایه بخش خصوصی و در عین حال به اشتراک گذاشتن ریسک ها و مسئولیت ها کمک کند.
به طور خلاصه دولت ترکیه با اجرای این اقدامات، محیطی مناسبی را برای رشد بخش خصوصی و توسعه اقتصادی این کشور فراهم کرده است.
ب. رویکرد و ابتکارات بخش خصوصی:
به نظر محققانی مانند ایلکه بیگان(Ilke Bigan)، سمیح دکان(Semih Decan) و بنگی کورکماز(Bengi Korkmaz) ، سه ویژگی کلیدی: روحیه کارآفرینی و طرز فکرمالکیت، تصمیمگیری سریع برای استفاده از فرصتهای توسعه و توانایی مدیریت پیچیدگی خاص بازار، باعث موفقیت شرکتهای ترکیه ای در بازارهای داخلی و خارجی این کشور شده است.
1.راهبرد مناسب و اهمیت آموزش: بر اساس گزارش اتحادیه اتاق ها و بورس های کالای ترکیه (UCCET) در خصوص گزارش مربوط به انتخاب 100 شرکت برتر ترکی که سریعترین رشد را داشته اند، دلیل موفقیت آنها داشتن استراتژیهای مدون، تمرکز بر نوآوری و کیفیت محصولات، استفاده مناسب از فناوریهای دیجیتالی و اهمیت دادن به آموزش کارمندان است که آن را هزینه در نظر نمیگیرند.
2.روحیه کارآفرینی: به نظر این محققین، روحیه کارآفرینی اغلب ریشه در نحوه مدیریت رهبران شرکت ها و توانائی آنها در ایجاد محیط و روابطی است که باعث توسعه بینش و اشتیاق کارکنان میشود. ترکیه دارای فرهنگ کارآفرینی پویایی است که در آن بسیاری از استارتآپهای نوآورانه و کسبوکارهای کوچک به دنبال فرصتهایی در خارج از کشور هستند.
3.تصمیمگیری سریع: چابکی و ساختار مدیریتی به شرکتها اجازه میدهد تا از فرصت های جدید در بازارهای نوظهور جهانی به سرعت استفاده کنند.
4.مدیریت پیچیدگی: نیز شامل انطباق با بازارهای محلی و تقویت قابلیت های رقابتی شرکت ها با تمرکز بر نوآوری و استفاده از فناوریهای پیشرفته است. این سه محقق به شرکت های ترکیه ای توصیه میکنند که بر روی فرهنگ سازمانی و مدیریت عملکرد، قابلیت های دیجیتالی و قدرت تفکر و نوآوری برای درک بهتر نیازهای مشتریان خود سرمایه گذاری نمایند.
5.سرمایهگذاری در فناوریهای جدید: به گزارش سایت ufukavrupa، دلیل موفقیت شرکت های ترکی مانند فورد اتوسان(Ford Otosan) و شرکت صنایع دفاعی اسلسان (ASELSAN)، سرمایهگذاری در فناوریهای جدید و افزایش توان رقابتی در بازارهای جهانی است.
6.رقابتپذیری در کیفیت و قیمت: شرکتهای ترکیهای اغلب محصولاتی با کیفیت بالا و قیمتهای رقابتی ارائه میدهند که باعث جذابیت آنها برای مصرفکنندگان در مناطق مختلف میشود.
7.نوآوری و انعطافپذیری: شرکتهای ترکیهای به منظور پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر بازارهای جهانی از خود نوآوری و انعطافپذیری زیادی نشان دادهاند. بازارهای مختلف ممکن است به راهبردهای متفاوتی نیاز داشته باشند و بر همین اساس خود را سازگار میکنند.
8.شبکهسازی: ایجاد شبکههای قوی و مشارکت برای شرکتهای ترکیهای که در خارج از کشور فعالیت میکنند، بسیار مهم است. آنها برای ایجاد روابط بلندمدت با مشتریان، تامینکنندگان و سایر ذینفعان، سرمایهگذاری لازم را از نظر زمانی و منابع انجام می دهند که نشاندهنده ارزش اعتماد و احترام متقابل است.
9.حساسیت فرهنگی: شرکتهای ترکیهای اهمیت توجه به تفاوتهای فرهنگی در تعاملات تجاری را درک میکنند و برای احترام و سازگاری با آداب و رسوم محلی کشورهای هدف تلاش میکنند.
10.تحقیقات بازار: شرکتهای ترکیهای قبل از ورود به بازارهای جدید، تحقیقات جامع بازار را برای درک تقاضای محلی، رقابت و الزامات قانونی انجام میدهند.
11.مسئولیت اجتماعی شرکتها: بسیاری از شرکتهای ترکیهای بر ابتکارات اجتماعی(CSR) به عنوان بخشی از تلاشهای خود برای برقراری روابط تأکید میکنند و به جوامعی که در آن فعالیت میکنند کمک میکنند تا شهرت و قدرت نرم خود را ارتقا ببخشند.
به طور خلاصه، شرکتهای ترکیهای علیرغم چالشهایی نظیر: نوسانات اقتصادی جهانی و رقابت های بینالمللی، به لطف ترکیبی از مزیتهای راهبردی، اصلاحات ساختاری و حمایت های دولتی، ثبات سیاسی و رشد اقتصادی، رویکرد متفکرانه، محصولات باکیفیت، انعطافپذیری و اتخاذ راهبردهای مؤثر در برقراری روابط، توانسته اند موقعیتهای بهتری را در عرصه منطقه ای و بین المللی کسب کنند و نقش مؤثری در تقویت اقتصاد ترکیه و افزایش حضور این کشور در بازارهای تجاری در مناطق مختلف آسیا، اروپا و آفریقا به دست آورند.