اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بر مبنای رسالت اصلی خود و با توجه نقشی که در مقام مشاور قوای سه‌گانه ایفا می‌کند، تلاش نموده تا ضمن تاکید بر اهمیت تصمیم‌گیری‌های علمی در عرصه اقتصادی پیشنهادهای سازنده و کارآمدی را در موضوعات مختلف اقتصادی به ساختارهای تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز، ارائه نماید.
اما اتکای پارلمان بخش خصوصی به ویژه در استان خراسان رضوی در دوره نهم، برای ارائه تحلیل‌های کارآمد، طرح مطالبات جدی و بیان پیشنهادات موثر بر بازوان مشورتی خود یعنی کمیسیون‌های تخصصی است که ترکیبی از صاحبنظران و صاحب‌کسوتان هر حوزه تخصصی اقتصاد است.
کمیسیون‌های تخصصی نیز به نوبه خود در طول دوره فعالیت‌شان همواره تلاش کرده‌اند تا در مسیر توسعه قابلیت‌های خویش گام بردارند و با برنامه‌ریزی و سازماندهی مناسب، ضمن تلاش برای بهبود محیط کسب و کار و رفع موانع تولید، مرجعی برای طرح و تحلیل مسائل اقتصادی مرتبط با خود باشند.
اتاق بازرگانی خراسان رضوی، به منظور برنامه‌ریزی در جهت فعالیت کمیسیونها و مدیریت بهتر در این زمینه، اقدام به تشکیل شورایی تحت عنوان «شورای نظارت راهبردی کمیسیونها» نموده است. فرآیندی که به زعم اعضای هیات نمایندگان و روسای کمیسیون‌های اتاق، در پیشبرد اهداف پارلمان بخش خصوصی استان در این عرصه نقش قابل توجهی داشته است. این شورا در کنار دبیرخانه کمیسیون‌های تخصصی اتاق خراسان رضوی، در جهت ارتقای عملکرد این ساختارهای مشورتی، گام‌های بلندی برداشته و ثمرات ارزشمندی را حاصل آورده است.
در این مجال، نگاهی به عملکرد کمیسیون‌های تخصصی اتاق خراسان رضوی خواهیم داشت و اقدامات ساختارهای اجرایی و نظارتی مرتبط با آنها را به منظور ارتقای عملکرد کمیسیونها، تشریح خواهیم کرد.
نگاهی به شاخص‌ترین اقدامات صورت‌گرفته از سوی دبیرخانه هماهنگی کمیسیون‌های اتاق خراسان رضوی در دوره نهم
ایجاد شورای نظارت راهبردی کمیسیون‌های تخصصی
به موازات آغاز به کار کمیسیون‌های تخصصی اتاق مشهد، شورایی نظارتی شکل گرفت که هدف از ایجاد آن هم محک زدن اقدامات و توانمندی‌های این ساختارهای مشورتی بود و هم راهبردهای لازم را برای آنها تعیین و تبیین می‌کرد.
شورایی که عملکرد و پیگیری‌هایش به تقویت کیفیت و کمیت فعالیت کمیسیونها، منجر شد.
- برگزاری سلسله جلسات مشترک شورای راهبردی کمیسیونها با هیأت رئیسه هر کمیسیون
به منظور هم اندیشی و تبادل نظر در خصوص مسائل کمیسیونها، بررسی و تحلیل عملکرد، رفع مشکلات احتمالی و اخذ نظرات هیات رئیسه آنها؛ جلسات مشترکی، مستمرا میان اعضای شورای راهبردی و رئوس هر کمیسیون برگزار می‌شود. ماحصل آن تا به امروز، گشوده شدن بخشی از گره‌ها و پیگیری بعضی مشکلات است.
- تدوین ساختار ارزیابی عملکرد کمیسیونها در شورای راهبردی کمیسیونها، انجام ارزیابی و ارائه آن در شورای روسا
به منظور ارتقای عملکرد کمیسیون‌های اتاق مشهد، ساز و کاری تعریف شد که مسیر ارزیابی و امتیازدهی به آنها را میسر می‌نمود. وزن‌دهی به اقدامات مثبت و پیگیری‌های اثرگذار کمیسیونها، انگیزه اعضا را برای تلاش مجدانه‌‌تر و پیگیرانه‌تر، تقویت می‌کند.
آنچه که ماحصل این بررسی‌ها بوده، در شورای روسای کمیسیونها بررسی و به بحث گذاشته شده است تا نقایص طرح و اصلاح و ظرفیت‌های مثبت، مغتنم شمرده شوند.
- برنامه‌ریزی برای ایجاد تالار گفت‌وگوی کمیسیونها
به منظور توقیت مشارکت و بهره‌مندی از نظرات اعضا و فعالان اقتصادی پیرامون مسائل طرح شده در کمیسیون ها، با همکاری و مساعدت روابط عمومی اتاق مشهد، تالار گفتگوی ویژه‌ای برای اعضا ایجاد شد تا در آن اعضای هر کمیسیون، خارج از محدودیت‌های فیزیکی معمول، پیرامون موضوعات مرتبط با این حوزه، هم‌فکری و هم‌نظری داشته باشند. توامان در این تالار، بخشی نیز برای طرح موضوعات کلان پیش‌بینی شد که اعضای تمامی کمیسیون‌های تخصصی در آن توان مشارکت و ارائه دیدگاه را دارند.
- برگزاری جلسات شورای دبیران کمیسیونها به منظور ایجاد هماهنگی هرچه بیشتر در پیشبرد برنامه این ساختارهای تخصصی
برای هماهنگی و همگرایی بیشتر میان کمیسیون‌های تخصصی اتاق مشهد و پرهیز از فعالیت‌های جزیره‌ای، سلسله نشست‌های دبیران کمیسیونها نیز در این مدت برگزار شد که ماحصل آن، شکل‌گیری فرصت برگزاری نشست‌های مشترک میان چند کمیسیون بود تا اعضای آنها پیرامون موضوعات و دغدغه‌هایی که بعضا بین چند بخش مشترک هستند، گفت‌وگو نمایند.
- برگزاری جلسات شورای رؤسای کمیسیونها با هدف بهبود عملکرد کمیسیونها
گام دیگری که در راستای همکاری و همراهی بیشتر کمیسیونها برداشته شد، برگزاری جلسات مشترک در سطح روسا و هیات رئیسه کمیسیونها بود. اقدامی که بیان دغدغه‌های مشترک، انتقال تجارب و طرح پیشنهادات اصلاحی و ارتقابخشی روند مطالبه‌گری، منجر گردید.
- عارضه‌یابی عملکرد کمیسیونها و ارائه پیشنهادات
به منظور بهبود و اثربخشی هرچه بیشتر کمیسیونها و نقش‌آفرینی موثرتر آنها در موضوع بهبود فضای کسب و کار، برنامه عارضه یابی عملکرد آنها به مرحله اجرا درآمد. در این مسیر، تلاش شد تا عواملی که در روند فعالیت هر کمیسیون نقص یا ضعف ایجاد می‌کند، شناسایی و مرتفع شوند و توامان از ظرفیت پیشنهادات اعضا و البته شورای نظارت راهبردی کمیسیونها، برای رفع این عوارض و مشکلات، بهره گرفته شد.
- تعامل با دبیرخانه هماهنگی کمیسیون‌های اتاق ایران و سایر استان‌ها از طریق فضای مجازی
اتاق‌های بازرگانی در هر استان، صدای مطالبه‌گری بخش خصوصی در همان خطه هستند اما این یک حلقه از زنجیره‌ای بزرگ‌تر است. باور به این مهم باعث شده تا دبیرخانه و البته هر کدام از کمیسیون‌های تخصصی، در تعامل با کمیسیون‌های همگن خود در اتاق ایران قرار بگیرند و پاره‌ای مسائل را حتی با کمیسیون‌های تخصصی در اتاق‌های دیگر مطرح و تبادل تجربه نمایند. این روند حتی باعث شد تا بعضی موضوعاتی که در کمیسیون‌های تخصصی اتاق مشهد پیگیری می‌شد؛ در کمیسیون هم‌وزنش در پارلمان بخش خصوصی ایران مطرح شود و ماحصل آن طرح موضوع در سطح مراجع ملی و چاره‌جویی در نگاه کلان باشد.
- ارجاع نامه ها و گزارشات دريافتي از مراجع رسمي کشور و اتاق ايران در خصوص مسائل اقتصادی (با هدف اطلاع رساني) به کمیسیون های مرتبط و ثبت و بايگاني مکاتبات
بخشی از رسالت دبیرخانه کمیسیون‌های تخصصی اتاق مشهد، انتقال‌دهی اطلاعات و برقراری ارتباطات است. مدیریت ارجاع گزارشات یا درخواست ها از هر کمیسیون برای طرح دیدگاه‌های تخصصی، از این نقطه، راهبری می‌شود.
- ایجاد ساختاری به منظور هدفمند نمودن جلسات کمیسیونها (ایجاد فرم شماره 1 با هدف بیان ضرورت برگزاری جلسه و فرم شماره 2 به منظور پیگیری مصوبات و اقدامات انجام گرفته توسط هر کمیسیون)
در دوره جاری، برنامه برگزاری کمیسیونها (به ویژه با توجه به تلاقی این دوره با شیوع بیماری کرونا) ساز و کاری منظم پیدا کرد تا حضور اعضا نیز به همین روال تسهیل شده و مشارکت هم بهبود پیدا کند.
- هماهنگي در برگزاری جلسات کمیسیونها، تنظیم صورت‌جلسات کمیسیونها و اطلاع‌رسانی آنها
بخش مهمی از اقدامات و پیگیری‌ها و ثمررسانی‌های کمیسیون‌های تخصصی اتاق مشهد، در چهارچوب اطلاع‌رسانی و ثبت و مستندسازی جلسات آن و اطلاع‌رسانی شایسته از آن، منعکس شد. تلاشی که ماحصل آن، ارتقای انگیزه اعضای کمیسیون برای مشارکت بیشتر و موثرتر بود.
مروری بر مهم‌ترین برنامه‌ها و اهداف کمیسیون‌های تخصصی اتاق مشهد
انرژی:
- رسیدگی به مشکلات بنگاه‌های فعال در بخش‌های آب، انرژی و همچنین جست‌وجو و ارائه راهکارهای مناسب در جهت حل این مشکلات
- خلق بسترهای جدید در زمینه کسب‌وکارهای مربوط به آب و انرژی
- ارائه راهکارها در زمینه بهینه‌سازی مصرف
- بررسی توسعه صادرات آب، انرژی و صدور خدمات فنی و مهندسی در این دو حوزه
تجارت:
- مسئله‌یابی و عارضه‌یابی در حوزه تجارت خارجی ایران و استان خراسان رضوی
- شناسایی راهکارهای حل مسائل در این حوزه
- ارائه خدمات مشاوره‌ای و نیز، ترویج و اطلاع‌رسانی مباحث علمی و عملیاتی در عرصه تجارت خارجی
- هم‌افزایی و شبکه‌سازی بین تجار
حمل و نقل و ترانزیت:
- بررسی چالش‌ها و مشکلات و موانع در حوزه حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیت
- ارائه پیشنهادات در جهت روان‌سازی ترانزیت و حمل و نقل بین‌المللی
- ارائه پیشنهادات در موضوع نوسازی ناوگان حمل و نقل
خدمات فنی، مهندسی و عمران:
- تعیین شاخص‌ها و روش‌های شناسایی فعالان حوزه خدمات فنی، مهندسی
- ارائه برنامه عملیاتی تشکل‌های موجود در این حوزه
- بازنگری قوانین و دستورالعمل‌های حوزه فنی و مهندسی
سرمایه‌گذاری و بازار پول:
- کارشناسی در راستای بهبود حمایت‌های قانونی و افزایش امنیت سرمایه‌گذاری در استان
- کمک به افزایش سهم ابزارهای غیربانکی در تامین مالی طرح‌های استان
- فعالیت در جهت بهبود نحوه معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در استان
- کمک به توسعه زیرساخت‌های لازم و افزایش جذابیت‌های استان جهت سرمایه‌گذاری
صنعت:
- بررسی چالش‌ها و مشکلات روز صنعت و پیگیری مباحث در حوزه‌های تخصصی (صنایع مختلف)
- پایش مستمر (فصلی) وضعیت صنعت در حوزه‌های تخصصی (صنایع مختلف) و تهیه بولتن و گزارشات مرتبط
- ایجاد هم‌افزایی و مشارکت تشکل‌های تخصصی حوزه صنعت
- برگزاری نشست‌های تخصصی با صاحب نظران در خصوص مباحث روز صنعت و اقتصاد به منظور ارتقای دانش صنعتگران و امکان برنامه‌ریزی بهتر در حوزه‌های صنعتی
کشاورزی و آب:
- پیگیری مسائل و مشکلات فعالان اقتصادی و تشکل‌ها در حوزه‌های کشاورزی، آب، دام وطیور، صنایع غذایی، محیط زیست و…
- ساماندهی و توسعه زنجیره ارزش و بازار محصولات اصلی اولویت‌دار استان (زعفران، گیاهان دارویی و …)
- کمک به ساماندهی و حمایت از تشکل‌های بخش کشاورزی با یاری گرفتن از اتاق ایران
- حمایت از استارت‌آپ‌ها، شتاب دهنده‌ها و فناوری‌های نوین در بخش کشاورزی
- کارشناسی در جهت کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌وری
گردشگری:
- ارائه نظرات مشورتی در مورد مسائل مرتبط با حوزه گردشگری به دستگاه‌های مرتبط
- بررسی وضعیت بازار هدف گردشگری در استان (بازاریابی، جذب و ورود گردشگران خارجی)
- تدوین برنامه اعزام و پذیرش هیئت‌های تجاری و بازاریابی کشورهای هدف گردشگری
- شناسایی و گردآوری آیین‌نامهها و قوانین حوزه گردشگری با هدف رفع ابهامات و توسعه بازار گردشگری
مالیات، کار و تامین اجتماعی
- تشکیل سه کارگروه با تخصص‌های کار، مالیات و تأمین اجتماعی
- دعوت از مدیران ذیربط استانی و ملی جهت تبادل نظر و انتقال مشکلات
- برگزاری جلسات آموزشی و توجیهی در موضوعات مرتبط با کمیسیون برای اعضا اتاق
مسئولیت‌های اجتماعی:
- توجه به محیط زیست و حفاظت از آن از طریق کمک به افزایش دانش عمومی در این زمینه
- ترویج فرهنگ صرفه‌جویی به ویژه در مصرف انرژی
- تلاش برای کاهش انوع ضایعات در تولید و مصرف
- بررسی موضوعات مربوط به خیریه‌ها و جوامع نیکوکاری
معدن و صنایع معدنی:
- بررسی چگونگی تقویت جایگاه پیمانکاری در فعالیت‌های معدنکاری استان
- تمرکز بر الزامات زیست محیطی و معدن کاری سبز و ایفای مسئولیت‌های اجتماعی در حوزه معادن
- پایش و بررسی جایگاه نهادهای ملی پشتیبان فعالیت‌های معدنکاری از جمله صندوق حمایت از معادن و صندوق ضمانت صادرات و نیز تشکل‌های معدنی، به منظور استفاده حداکثری از این ظرفیت‌های کشوری در اقتصاد معدنکاری و صنایع معدنی استان
در کتاب «اتاق نهم» به تفصیل به تشریح عملکرد بخش‌های مختلف اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی پرداخته‌ایم. یکی از بخش‌های مهم کتاب مذکور، مربوط به کمیسیون‌های اتاق می باشد.
لینک دریافت پی دی اف کتاب.
