به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «علیرضا سیاسی راد»، مدرس اتاق بازرگانی ایران در این کارگاه آموزشی اظهار کرد: اصناف و اقشار مختلف، رویکرد و نگرش متفاوتی نسبت به موضوعات و مسائل جامعه دارند. موضوع اصلی و حیاتی در لابی‌گری نیز توجه به نظرات گوناگون و متفاوت اقشار مختلف است.
وی در خصوص معیار ارزیابی موفقیت تشکلها و اثرگذاری این امر در لابی‌گری آنها گفت: میزان رضایت اعضا از تشکل، تعداد و میزان مشارکت اعضا، نفوذ و تاثیرگذاری بر محیط و نهادهای دولتی، پایداری مالی، قدرت چانه‌زنی، ارزیابی اهداف و ماموریت‌های تشکل و… از جمله معیارهای ارزیابی تشکل‌های موفق است.
سیاسی راد با اشاره به اینکه هر یک از اعضاء تشکلها دارای یک شرکت و سازمان هستند، خاطرنشان کرد: شرکت‌ها در بازار رقیب یکدیگر بوده و ممکن است اعضاء تشکل به دلیل رقابت با یکدیگر، دارای تضاد منافع باشند. بر همین اساس، معمولا سطح رقابت در میان اعضا تشکل زیاد است؛ اما موضوع اساسی در تشکلها، همکاری اعضا، ساماندهی ارتباط میان آنان و تلاش برای ساماندهی کسب‌وکارهاست.
مدرس اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر لزوم توجه به بهره‌وری مناسب تشکلها به منظور نشان دادن کارایی آنها به اعضاء، گفت: اثرگذاری اقدامات تشکلها در بهبود محیط کسب‌وکار، برای اعضاء تشکل از اهمیت والایی برخوردار است و نشانه‌ای از بهره‌وری مطلوب آن تشکل به شمار می‌رود.
ضرورت توجه به ارائه خدمات ارزشمند به اعضاء تشکل
سیاسی‌راد خاطرنشان کرد: در مجموع برای ارزیابی اهمیت یک تشکل اقتصادی، میزان رضایت اعضا از بهبود محیط کسب‌وکارشان به واسطه پیگیری‌های تشکل، پایداری مالی تشکل و میزان تحقق ماموریت‌های واگذار شده به آن، مورد بررسی قرار می‌گیرد. بایستی از نظر اعضاء تشکل، خدماتی که به آنان ارائه می‌شود، ارزشمند باشد.
وی با طرح این پرسش که آیا تمامی فعالیت‌ها، جلسات و مذاکرات تشکلها به خلق ارزش منجر می‌شود؟ افزود: مهم است که آیا این قبیل فعالیت‌ها به کاهش هزینه‌های بنگاه‌داری و افزایش درآمد اعضاء تشکل منجر شده است؟ گاها در انجمن‌ها و تشکلها، وعده بهبود فضای کسب‌وکار به اعضا داده می‌شود؛ اما تغییر قوانین برای بهبود محیط کسب‌وکار، وعده مناسبی نیست؛ زیرا هرگونه تغییر و دخل و تصرف در قانون توسط مجلس یا دولت انجام می‌شود. بنابراین، وعده‌هایی که مطرح می‌شود، بایستی منطبق بر واقعیت و میزان قدرت هر تشکل باشد تا از ایجاد شکاف بین خواسته اعضا از تشکل و آنچه رخ داده است، پرهیز گردد.
تشکلها با لابی‌گری سیاست‌گذار را متقاعد می‌کنند
سیاسی‌راد با تاکید بر اینکه تشکلها باید با لابی‌گری، سیاست‌گذار را متقاعد به اقدام در مسیر اهداف مدنظر خود در راستای بهبود محیط کسب و کار کنند، تصریح کرد: براساس تجارب گذشته، قوانین بهبود محیط کسب‌وکار در ایران موفق نبوده است و این وظیفه تشکل‌هاست که از طریق ارتباط با قانونگذاران و مجریان قانون در زمینه اصلاح یا اجرای قانون اثرگذار باشند.
وی با اشاره به اهمیت برخورداری از استراتژی کلان به منظور لابی‌گری تشکلها، بیان کرد: موضوعات مشترکی میان حاکمیت و فعالان اقتصادی وجود دارد که به رسمیت شناختن مسائل مشترک از سوی دولت، اهمیت زیادی برای فعالان اقتصادی دارد. لابی‌گری تشکلها در این زمینه کمک شایانی به فعالان اقتصادی می‌کند.
مدرس اتاق بازرگانی ایران استراتژی‌های کاربردی در حوزه پیگیری مطالبات از سوی تشکلها را چنین تشریح کرد: بعضا پیگیری و اعمال فشار و مطالبه‌گری در این حوزه موثر واقع می‌افتد. معنای این موضوع گسترده است اما اهرم فشار و میزان آن در تناسب با مولفه‌هایی همچون زمان و شرایط است. انتقادهای عمومی، کمپین‌های تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی، نامه نگاری و حتی تجمع از ابزارهای این استراتژی است. در کنار آن، ابزار دیگری با عنوان «همکاری» وجود دارد که آن را هم باید مدنظر داشت.
نگاهی به استراتژی همکاری در لابی‌گری تشکلی
سیاسی راد در خصوص مشارکت در سیاست‌گذاری یا همکاری در این حوزه، به عنوان یکی از استراتژی‌های حوزه لابی‌گری اظهار کرد: استراتژی‌های همکاری با جلب توجه افکار عمومی یا بدون جلب توجه افکار عمومی پیگیری می‌گردد. این استراتژی در قالب مذاکرات آرام، ملاقات با مقامات دولتی، تقسیم اطلاعات و موضع‌گیری‌های غیر علنی اجرایی می‌شود.
این مدرس اتاق بازرگانی ایران افزود: تداوم مذاکره، ملاقات با مقامات دولتی، موضع‌گیری‌های علنی، اعلام مخالفت، مشارکت و حضور در کمیته‌های مشورتی دولت، ایجاد اتحاد با گروه‌های دیگر، مکاتبه با رسانه‌ها و مکاتبه با نمایندگان مجلس از راهکارهای استراتژی همکاری با جلب توجه افکار عمومی است.
سیاسی راد تاکید کرد: انسجام در تشکلها اهمیت زیادی در لابی‌گری‌ها دارد. لابی موفق و تاثیرگذار نیازمند محتوا یا اطلاعات با کیفیت، دسترسی به ارکان مدنظر و زمان مناسب لابی‌گری است. دسترسی به اطلاعات و فرآیندهای اطلاعات از موضوعات استراتژیک در این امر است. در راستای لابی‌گری موفق باید ارتباطی صحیح و حرفه‌ای بین تشکلها با اتاق بازرگانی شکل گیرد تا هم‌صدایی بین بخش خصوصی به وجود آید.
وی خاطرنشان کرد: از شروط ایفای نقش تشکلها در حوزه سیاست‌گذاری می‌توان به شناخت کافی از فرآیند سیاست‌گذاری عمومی، شناخت حرفه‌ای موضوعات، توان انتخاب صحیح موضوع، توان دسترسی به فرآیند، تحلیل تاثیر یک سیاست بر حوزه عمومی (دیگران)، تحلیل تاثیر یک سیاست بر اعضاء تشکل، توان تنظیم پیشنهاد سیاست بدیل، توان تنظیم پیشنهاد سیاست خلاقانه، توان تحلیل بازیگران، توسعه شبکه و روابط عمومی، دسترسی به موقع به اطلاعات، منابع کافی، مهارت‌های تکنیکی و توانایی جلب همکاری مشترک اعضا اشاره کرد. نقش لیدر و راهبری تشکل در این حوزه بسیار بااهمیت است. اگر لیدر نتواند ارتباط خوبی با مقامات دولتی برقرار کند، این مسئله منتج به نتایج لازم نمی‌شود.
سیاسی‌راد با بیان اینکه میزان تأثیرگذاری تشکلها در پیگیری مطالبات بخش خصوصی متفاوت است، عنوان کرد: بیان هر موضوعی در لابی‌گری تشکلی، مناسب نیست. موضوع باید قابل تغییر باشد. ضمن اینکه موضوعات بزرگ و دست‌نیافتنی باید کنار گذاشته شود؛ زیرا تغییرات و موفقیت‌های کوچک برای اعضا بااهمیت است.
مدرس اتاق بازرگانی ایران در تشریح استراتژی حمایت‌گری در لابی‌گری تشکلی نیز بیان کرد: شبکه‌سازی، ائتلاف، استفاده از رسانه، کمپین‌سازی و میانجی‌گری از روش‌های استراتژی حمایت‌گری است.
گفتنی است در بخشی از این کارگاه آموزشی، اعضای حاضر در جلسه، در خصوص موضوعاتی همچون اقتصاد سیاسی، نگاه فردی در جامعه ایرانی، تجارب لابی‌گری در تشکلها و… به بحث و تبادل نظر پرداختند.
