به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «محمدرضا توکلی‌زاده» به پتانسیل بازار ترکمنستان برای کالاهای ایرانی اشاره کرد و اظهار داشت: این کشور فرصت‌های اقتصادی پُرشماری برای تجار ایرانی دارد که البته بخشی از این پتانسیل همچنان فعلیت نیافته و لذا ضرورت دارد تا با شناخت دقیق موقعیت‌های موجود در ترکمنستان، نسبت به بهره‌گیری از تمامی فرصت‌ها در بازار این کشور، برای توانمند‌سازی بخش خصوصی استان گام برداریم.
وی همچنین، به قراردادهای اخیر روسای جمهور ایران و ترکمنستان در زمینه اجرای پروژه‌های عمرانی در ترکمنستان اشاره و اذعان کرد: قراردادهایی نظیر احداث جاده 240 کیلومتری و خط انتقال نیرو از جمله فرصت‌هایی هستند که باید از سوی شرکت‌های ایرانی، با کیفیت هرچه تمام‌تر اجرا شوند تا به نوعی از اعتبار نام ایران در این عرصه دفاع صورت بگیرد و در ادامه، شاهد بهبود هر چه بیشتر روابط اقتصادی و تجاری دو کشور باشیم.
رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در موضوع نقش‌آفرینی بخش خصوصی در پروژه‌های مشترک بین دو کشور، ضرورت دارد تا فهرست پروژه‌ها در اختیار اتاق‌های بازرگانی قرار گرفته و لااقل نیمی از طرح‌ها توسط شرکت‌های توانمند بخش خصوصی خاصه در استان‌ها اجرایی شوند. از طرف دیگر، جایگاه خراسان رضوی نیز به عنوان استانی که هم‌مرز کشور ترکمنستان است، باید مورد توجه متولیان امر قرار بگیرد. حضور موثر و تجارب شرکت‌های خراسانی در بازار این کشور نیز مزید بر علت است.
موقعیت ویژه خراسان رضوی برای ارتباط با ترکمنستان
در ادامه این نشست، «علی مجتبی روزبهانی»، سفیر ایران در ترکمنستان نیز اظهار کرد: اسناد پروژه جاده 240 کیلومتری که قرار است توسط شرکت‌های ایرانی در ترکمنستان احداث گردد، در اختیار هیات دولت این کشور قرار گرفته و منتظر تایید نهایی از سوی آن‌ها هستیم. از سوی دیگر، به این توافق رسیدیم تا یک فاز دیگر از ساخت جاده نیز به شرکت‌های ایران اختصاص یابد. ضمن اینکه در صورت مرتفع شدن بحث بدهی گازی ایران به ترکمنستان، تجارت بین دو کشور رشد بسیار بیشتری خواهد داشت.
وی نقبی به پیشینه ارتباط بین ایران و ترکمنستان زد و تاکید کرد: در سال‌های نخست استقلال ترکمنستان، این کشور ارتباط بسیار نزدیک و مطلوبی با ایران داشت و حتی در زمان قحطی در این کشور، ایران کمک‌های چشمگیری به کشور و مردم ترکمنستان داشت. در ادامه، روابط اقتصادی مطلوبی بین دو طرف ایجاد شد؛ اما با شکل‌گیری برخی رویکردهای اشتباه و کیفیت ناکافی برخی کالاها و خدمات صادراتی به این کشور، فرصت طلایی بازار ترکمنستان تا حدی از دست رفت.
روزبهانی ادامه داد: چین و ترکیه از جمله کشورهایی هستند که در حال حاضر از فرصت‌های موجود در بازار ترکمنستان به خوبی استفاده می‌کنند و موقعیت‌های از دست رفته ایران را در اختیار خود گرفته‌اند. با این حال بعد از جنگ اوکراین، دوباره موقعیت‌ها و روابط ایران با ترکمنستان در حال گسترش است و باید قدر این فرصت را بدانیم.
وی با تاکید بر اینکه خراسان رضوی جایگاه بسیار قوی و ویژ‌ه‌ای در حوزه تعامل تجاری با ترکمنستان دارد، تصریح کرد: روس‌ها در حال حاضر در تلاش هستند از کریدور شرقی استفاده کنند تا کالاها با قطار از طریق قزاقستان به ترکمنستان و در نهایت از شرق به ایران وارد شود که قاعدتاً حجم بالایی خواهد داشت. چین نیز به دنبال استفاده از این ظرفیت است.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه دشواری‌های ارتباط با ترکمنستان در سال‌های اخیر، محدودیت‌ها و فرصت‌هایی در پی داشته است، گفت: به دلیل سختگیریهای ترکمنستان، از تعداد پاکستانی‌های فعال در این کشور کم شده و ترکیه نیز با همین شرایط روبه‌رو شده است. ما باید بررسی کنیم که در این دوران چه فرصت‌هایی پیش رو داریم و در بحث ترانزیت حداکثر استفاده از موقعیت به ویژه در بحث ترانزیت ریلی را داشته باشیم.
سفیر ایران در ترکمنستان با بیان اینکه شرکت‌ها و بخش خصوصی باید نگاه طولانی مدت برای حضور در ترکمنستان داشته باشند، خاطرنشان کرد: توافق شده است که نمایشگاه‌های استانی متقابل بین دو کشور برگزار شود که خراسان رضوی می‌تواند اولین نمایشگاه را به طور مثال با مرو طراحی و اجرا کند. در این نمایشگاه‌ها تجار می‌توانند با بازار هدف خود ارتباط نزدیکی بگیرند و با آن آشنا شوند. در سفارت ایران نیز هرآنچه که از دستمان برآید انجام خواهیم داد و از تجار حمایت می‌کنیم. همگی به دنبال این هستیم که از اعتبار ایران دفاع کنیم.
دشواری‌های اخذ ویزا و محدودیت‌های حمل‌ونقلی در تجارت با ترکمنستان
«مجید محمدنژاد» رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان نیز در این جلسه، یکی از مشکلات تجار ایرانی برای فعالیت در ترکمنستان را، شرایط بسیار سخت اخذ ویزا برای سفر به این کشور دانست و تصریح کرد: در سه چهار ماه اخیر، شرایط برای اخذ ویزا مهیا شده است؛ اما هنوز هم محدودیت‌هایی در این عرصه وجود دارد به گونه‌ای که تقریبا از بین هر 5 درخواست با یک درخواست ویزا موافقت می‌شود. لذا از سفارت و دولت تقاضا داریم راهکاری برای این مشکل اندیشیده شود و حداقل اتاق بازرگانی و اتاق مشترک، بتوانند اعضای خود را تایید کنند تا دولت ترکمنستان نگرانی برای تردد آن‌ها نداشته باشد.
وی با تاکید بر ضرورت رفع محدودیت شعاع کیلومتری برای تردد تجار گفت: در حال حاضر با ویزا فقط در عشق‌آباد می‌توان تردد کرد در حالی که فعالان اقتصادی نیاز دارند تا برای پیدا کردن بازار هدف در استان‌ها و شهرهای دیگر این کشور حضور یابند.
محمدنژاد افزود: اگر ویزای ترانزیتی صادر شود تا تجار به اوراسیا نیز دسترسی داشته باشند، می‌توانند در زمان‌های کمتری برنامه‌های اقتصادی خود را دنبال کنند.
رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان افزود: در هفدهمین اجلاس کمیسیون مشترک ایران و ترکمنستان، دو دولت در دو مسئله به توافق رسیدند؛ نخست، بحث احداث جاده در ترکمنستان از سوی ایران بود و دوم، خط انتقال برق به ترکمنستان. اجرای این دو پروژه با توجه به حجم قابل توجه سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده در آن‌ها، گام بزرگی در ارتباطات و تعاملات دو طرف محسوب می‌شود.
محمدنژاد با تاکید بر ضرورت تعامل بیشتر دولت با بخش خصوصی به منظور توسعه تعاملات با ترکمنستان گفت: بخش خصوصی باید در روابط اقتصادی بین کشورها، در کنار دولت حضور داشته باشد و دولت می‌تواند بین بخش خصوصی و بازارهای هدف در کشور مقابل ارتباط خوبی برقرار کند.
وی با اشاره به توافقی که برای معرفی رایزن اقتصادی بازرگانی ایران در ترکمنستان صورت گرفته است، تاکید کرد: درخواست ما این است که برای انتخاب رایزن از بخش خصوصی نیز نظرخواهی شود. از سوی دیگر، فراخوانی برای حضور در پروژه‌های مشترک دو کشور اعلام گردد تا شرکت‌های معتبر با کارنامه مشخص و سابقه فعالیت در این کشور و حیطه، بتوانند به آن ورود کنند. سفارت ایران در ترکمنستان تاکنون از هیچ کمک و حمایتی دریغ نکرده است و از این بابت فعالین اقتصادی قدردان این موضوع هستند.
