موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی وزارت صمت به تازگی پژوهش کوتاهی در باب ضرورت صدور مجوزهای صنعتی مبتنی بر آمایش سرزمینی کشور منتشر کرده و در این گزارش وضعیت طرح ها و واحدهای صنعتی استان های مختلف کشور را بر اساس آخرین داده ها در پایان 1401 منتشر کرده است. در این نوشتار در تلاش هستیم وضعیت واحدهای صنعتی خراسان رضوی را رصد کنیم تا مشخص شود صنعت استان تا چه میزان منطبق بر آمایش سرزمینی عمل کرده است. گزارش این پژوهشکده نشان می دهد بیش از 50 هزار ( 53524) طرح نیمه تمام صنعتی در کشور وجود دارد که بیش از 48 هزار و 590 مورد آن زیر 60 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و حدود 5 هزار طرح پیشرفت فیزیکی بالای 60 درصد دارند.
اما مسئله بسیار حائز اهمیت آن است که این مطالعات نشان می دهد حدود 4200 طرح در کل کشور وجود دارد که دارای پیشرفت فیزیکی بالای 60 درصد هستند اما این طرح ها با آمایش سرزمینی استان ها مطابقت ندارند. این یعنی اگر طرح به سرانجام هم برسد به دلیل انطباق نداشتن با ظرفیت ها و نیازهای استان های محل راه اندازی به طرح های راکد یا زیر ظرفیت فعالیت اضافه خواهند شد.
استان دوم در طرح های زیر 60 درصد پیشرفت
اما وضعیت استان خراسان رضوی در طرح های صنعتی تا پایان 1401 چگونه است؟
این داده ها نشان می دهد متأسفانه استان خراسان رضوی بعد از یزد دومین استان به لحاظ طرح های صنعتی با پیشرفت فیزیکی زیر 60 درصد در کشور است در حالی که استان هایی مانند تهران و اصفهان و دیگر استان های صنعتی کشور وضعیت بهتری دارند.این داده ها نشان می دهد در استان خراسان رضوی در تا پایان سال 1401 حداقل 3 هزار و 713 طرح صنعتی نیمه تمام وجود دارد که بارها مسئولان استان بر نیاز چند ده هزارمیلیاردی برای به سرانجام رساندن آن ها اشاره کرده اند و دولت نیز رسماً اعلام کرد تا زمانی که طرح های موجود به سرانجام نرسند کلنگ زنی طرح جدید ممنوع است. آن چه مهم است که از میان 3713 طرح نیمه تمام استان حدود 94 درصد طرح ها دارای پیشرفت فیزیکی زیر 60 درصد هستند درحالی که در استان اصفهان این نسبت حدود 75درصد است بااین حال استان هایی هم وجود دارند که این نسبت حدود 96 درصد است.
213 طرح غیرآمایشی استان
اما آن چه قابل تأمل است طرح های صنعتی، غیرمنطبق با آمایش سرزمینی است. در استان خراسان رضوی تا پایان 1401 حداقل 213 طرح صنعتی وجود دارد که پیشرفت فیزیکی آن ها بیش از 60 درصد است و بدون شک این طرح ها جزو اولویت ها برای به بهره برداری رسیدن هستند اما باید به صراحت عنوان کرد این طرح ها با آمایش سرزمینی استان منطبق نیستند یعنی این طرح ها یا با مازاد بر ظرفیت استان در زمینه کاری خود قصد فعالیت دارند یا با توان محیطی استان منطبق نیستند لذا سرنوشت این طرح ها باوجود هزینه های گزاف برای به سرانجام رسیدن محکوم به راکد ماندن یا فعالیت با کمتر از ظرفیت 50 درصدی هستند که عملا سودی برای صنعت استان نخواهند داشت.
