به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی خراسان رضوی، «فرهاد سحرخیز»، رئیس این کمیسیون اظهار کرد: از چند سال گذشته پیش بینی می شد روش های تامین مالی سنتی دیگر قادر به پاسخگویی نیاز صنایع نخواهند بود از این رو باید از فرصت هایی نظیر بازار سرمایه نهایت استفاده را در این زمینه برد.
او خاطرنشان کرد: برای کمیسیون ماموریت های مختلفی تعریف کردیم که بخش زیادی از این ماموریت ها مربوط به توانمندسازی فعالان اقتصادی در شناخت راه‌های تامین مالی است. در این میان آشنایی آنان با ابزارهای جدید تامین مالی یکی از این اهداف است.
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی خراسان رضوی افزود: ما بخش خصوصی استان را به استفاده از ابزارهای جدید تامین مالی تشویق می‌کنیم تا واحد صنعتی بیشتر از ظرفیت بازار سرمایه منتفع شود. بر این اساس، همایشی را در مشهد با همکاری اداره کل امور اقتصادی و دارایی و استانداری در مردادماه سال جاری برگزار کردیم و میزبان ارکان بازار سرمایه بودیم که پیرو آن تفاهم نامه ای به امضا رسید که یکی از بندهای آن ایجاد دفتر خدمات سرمایه‌گذاری و تامین مالی در اتاق بود. این دفتر به طور رسمی حدود 15 روز پیش افتتاح گردید. در این دفتر به دنبال ایجاد فضایی برای استفاده از ظرفیت های بازار سرمایه هستیم.
عدم استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه به معنای فرصت‌سوزی در مسیر توسعه است
در بخش دیگری از نشست، «علی محمد شریعتی مقدم»، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق بازرگانی خراسان رضوی اظهار کرد: با توجه به اینکه برخی از شرکت‌ها در عرصه‌های بین‌المللی فعال هستند، عدم استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه از سوی آنان به مثابه فرصت‌سوزی است. لذا باید از بازار سیال سرمایه به نحو احسن در مسیر ایجاد ارزش افزوده استفاده کرد؛ به طور مثال، ایجاد ارزش افزوده در حوزه گیاهان دارویی مانند زعفران موجب پایداری سرمایه‌گذاری بنا به ظرفیت بالای تجارت این محصول می‌شود و نباید از این مهم غافل شد.
وی یادآور شد: جذب سرمایه از طریق بازارهای سرمایه در حوزه دانش‌بنیان فرصت بی‌نظیری است، لذا باید رویکرد کارآفرین در این خصوص مدنظر قرار بگیرد. متاسفانه گاهی جذب سرمایه در این حوزه به قدری دشوار است که بعضا سرمایه‌گذار از ادامه مسیر بازمی ماند و باید برای این حوزه تدبیری اندیشید.
شریعتی مقدم تصریح کرد: نباید به سرمایه‌گذاری در حوزه دانش‌بنیان صرفا رویکرد سودآوری داشت؛ بلکه باید به دید مسئولیت نگریست تا با سرعت بهتری بتوان در مدت زمان محدود به نتیجه رسید.
وی یادآور شد: کمیسیون‌های کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال و سرمایه‌گذاری باید تلاش خود را در راستای شناسایی راه‌های جذب سرمایه به حوزه دانش‌بنیان و راهکاراندیشی برای تسهیل این امر به کار بگیرند. بخشی از این مساله به حوزه آموزش و فرهنگسازی و بخش دیگر آن به حوزه عملیاتی باز می‌گردد. باید در این حوزه ها برنامه ریزی و اقدامات اثرگذاری شکل بگیرد.
ظرفیت بازار سرمایه برای تامین مالی شرکت‌های SME
«کیهان کاوسی»، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان و برنامه‌های راهبردی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز تصریح کرد: ما در کمیسیون اقتصاد کلان اتاق در سال جاری به دنبال راهکاریابی جهت افزایش تولید ناخالص داخلی استان و بالتبع آن افزایش سهم استان در GDP کشور هستیم. در این راستا بر مقوله رشد سرمایه‌گذاری تمرکز کرده و اهدافی را در این حوزه مشخص کردیم. در این رابطه رشد امنیت سرمایه‌گذاری، توسعه پلتفرم های سرمایه‌گذاری و کیفیت سرمایه‌گذاری سه هدف اصلی است که در کانون توجه قرار دادیم.
وی با بیان اینکه در حوزه توسعه پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری به شناخت ابزارهای بازار سرمایه مشتاق هستیم، خاطرنشان کرد: نسبت مصارف به منابع بانکی در استان خراسان رضوی حدود 71 درصد است از این رو باید ظرفیت‌های جدیدی برای جذب سرمایه شناسایی کنیم.
کاوسی عنوان کرد: استان خراسان رضوی حدود 6 هزار واحد صنعتی را در خود جای داده که عمدتا کوچک و متوسط هستند و بخش عمده آن در صنعت غذا و دارو فعالیت دارند. طی دهه‌های گذشته تعدد SME ها به رشد اشتغال کمک کرده اما از سوی دیگر به دلیل کوچک مقیاس بودن این واحدها، بر حوزه های فناوری تمرکز چندانی نشده؛ لذا این صنایع از رقبای بین المللی عقب افتاده‌اند. این مساله باعث شده صنایع کوچک و متوسط دچار مشکل شده و یا در معرض چالش قرار بگیرند که باید برای این حوزه تدبیری اندیشید و از ظرفیت‌های مختلف از جمله بازار سرمایه برای تامین مالی آنان استفاده نمود.
تامین مالی سرمایه‌ای از خدمات صندوق‌های بورسی است
در بخش دیگری از نشست، «میثم فدایی»، مدیرعامل پیشین فرابورس ایران با اشاره به محدودیت‌های تامین مالی از طریق بانک اظهار کرد: تامین مالی سرمایه‌ای از خدمات صندوق‌های بورسی است که از طریق ارائه خدمات به شرکت‌های سهامی عام صورت می گیرد. بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند از این پتانسیل برای تامین سرمایه مورد نیاز خود، با رعایت سازوکار لازم، بهره‌مند گردند.
فدایی عنوان کرد: شرکت‌های تامین سرمایه، توان پذیرش شرکت‌ها را در فرابورس دارند و ارزش‌گذاری شرکت‌های سهامی عام و شرکت‌های سهامی خاص از جمله خدمات برخی از آن‌هاست.
در ادامه، «سید محمدعلی عبادی»، مدیرعامل یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری با بیان اینکه سرمایه‌گذاری بذری، سرمایه‌گذاری خطرپذیر، سرمایه‌گذاری سهام خصوصی و فراصندوق از جمله انواع سرمایه‌گذاری نوآورانه است، افزود: در سرمایه‌گذاری خطرپذیر با شرکت‌هایی مواجه هستیم که تولید و تا حدی فروش محصول و خدمات دارد؛ اما هنوز به سودآوری نرسیده است. در واقع هنوز هزینه های آن شرکت از درآمدهایش بیشتر است. در مقابل، در سرمایه‌گذاری سهام خصوصی، شما با یک شرکت مطلوب مواجه هستید که هم فروش و هم سود داشته و برای توسعه نیاز به تامین مالی دارد.
وی با اشاره به اینکه امروز از سمت اقتصاد بانک پایه به سمت اقتصاد بازار پایه و بازارهای تامین مالی سرمایه حرکت می‌کنیم، عنوان کرد: شرکت‌های SME توان ارائه تضامین بانکی ندارند لذا عمدتا نمی‌توانند از حوزه بانکی تامین مالی کنند.
عبادی تصریح کرد: شرکت‌های بزرگ نیز برای رشدشان از این ابزار استفاده می‌کنند؛ چرا که برای حفظ جریان سودآوری و رشدشان ملزم هستند تا به لایه های جدید کسب‌وکار بپردازند. به بیان دیگر، رویکرد نوآوری باز حاکی از آن است که شرکت‌های بزرگ نباید نوآوری را محدود به مرزهای سازمان خود بدانند؛ بلکه باید از ظرفیت های برون سازمانی استفاده کنند.
او تصریح کرد: تعامل بین صنایع کوچک و متوسط و صنایع بزرگ از طریق نهادهای تخصصی تامین مالی حاصل می‌شود. شتاب‌دهنده‌ها یکی از این ابزارها هستند که بر مبنای آن می‌توان یک شرکت بزرگ را برای بهره برداری از شرکت‌های کوچک مجهز کرد. وی یادآور شد: برخی از شرکت‌های SME بر اساس فناوری‌های روز دنیا پیش نرفتند به طوری که بهای تمام شده تولیداتشان افزایش یافته و کیفیتشان افول کرده است؛ این مساله سبب شده این صنایع به تدریج از رقابت خارج شوند. بعضا این گروه شرکت‌ها در یک حوزه خاص فعال هستند، لذا توصیه می‌شود این شرکت‌ها یک صندوق مشترک در بحث تامین سرمایه ایجاد کنند که نمونه‌هایی در این حوزه با تجارب موفق وجود دارند. در حقیقت سرمایه‌گذاری در این حوزه از جنس جسورانه و ماجراجویی است.
عبادی خاطرنشان کرد: در اکوسیستم سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور مشکل تامین مالی وجود ندارد؛ اما طرح باید از بلوغ کافی برخوردار باشد و صاحب ایده بتواند به سوالات ما پاسخ دهد و با ادبیات سرمایه‌گذاری آشنا باشد.
وی در بخش دیگری از سخنانش به پتانسیل‌های موجود در حوزه گیاهان دارویی در کشور تصریح کرد: مطالعات حاکی از آن است در کشور ما تعداد گونه های گیاهی از اتحادیه اروپا بیشتر است. لذا سرمایه‌گذاری در این حوزه بسیار جذاب است. به رغم پتانسیل بالا در این حوزه متاسفانه در کشور ما شرکت‌هایی موفقی در این زمینه وجود ندارند که این مساله نیازمند آسیب شناسی است. او خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاری در این حوزه صرفا نباید کلان باشد به نظر می رسد بازیگران صنعت باید به این حوزه ورود پیدا کنند البته ورود به این حوزه نیازمند به کارگیری مشاور سرمایه‌گذاری است تا انتقال دانش در این عرصه صورت بگیرد. وی یادآور شد: مدل های موفق سرمایه‌گذاری مرهون توجه به 3 رکن فناوری، بازار، تامین مالی و سرمایه‌گذاری است. البته سرمایه‌گذار باید به حوزه سرمایه‌گذاری خطرپذیر کاملا آشنا باشد. اگر شرکت‌های فعال در حوزه گیاهان دارویی به این سه رکن مجهز باشند بسیار موفق عمل خواهند کرد.
خراسان رضوی در حوزه اقتصاد دیجیتال نسبت به سایر استان‌ها پیشرو است
در بخش دیگری از نشست، «حمیدرضا نائینی»، مدیرعامل یک هلدینگ خدماتی در حوزه انفورماتیک نیز ابراز کرد: در تمام دنیا 20 الی 25 درصد از سهم اقتصاد مربوط به حوزه اقتصاد دیجیتال است اما این سهم در کشور ما حدود 7 الی 8 درصد است با این حال در برنامه هفتم توسعه هدفگذاری شده این سهم افزایش یابد.
نائینی یادآور شد: خراسان رضوی در حوزه اقتصاد دیجیتال نسبت به سایر استان‌ها پیشرو است چنان که به نظر می رسد میانگین سهم اقتصاد دیجیتال در خراسان رضوی از میانگین کشوری بالاتر است. خوشبختانه شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌های موفقی در مشهد شکل گرفته است.
در بخش دیگری از نشست، «سعید نعمتی»، مدیرعامل یکی از کارگزاری‌های بیمه اظهار کرد: در حال حاضر یک هزار شهرک و نواحی صنعتی در کشور وجود دارد که بیش از 50 هزار واحد صنعتی در این شهرک‌ها مستقر هستند. 185 خوشه کسب‌وکار داریم که 132 خوشه قابلیت سرمایه‌گذاری دارند و 15 هزار ذی نفع را پوشش می‌دهند.
نعمتی ادامه داد: بسیاری از این واحدهای صنعتی در شهرک‌ها مستقر هستند که ابعادشان بسیار کوچک است و از خدمات بیمه‌ای نمی‌توانند استفاده کنند. البته بخشی از این واحدها به این بازارها ورود پیدا کرده‌اند و از آگاهی لازم نیز برخوردار بودند؛ اما به رغم آن که بخش عمده‌ای از این واحدها طرح‌ها و ایده‌های خوبی داشتند، از آن جا که صنایع متکی به فرد بوده و علم و آگاهی چندانی نسبت به مسائل بیمه‌ای نداشتند، تبدیل به واحدها راکد و نیمه راکد شدند.
