به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی،«نسرین یوسفی عارفی»، رئیس این کمیسیون در ابتدای این نشست با بیان اینکه صنایع استان نیازمند اقدامات پیشرو در حوزه انرژی هستند، تاکید کرد: در مسیر هوشمندسازی صنایع و به‌کارگیری اینترنت اشیاء می‌توان از تجارب شرکت‌های موفق اجراکننده در این حوزه استفاده کرد. اغلب این شرکت‌ها نمونه‌های موفقی در سایر کشورها اجرا نموده و نتایج خوبی کسب کرده‌اند.
وی افزود: شرکت برق منطقه‌ای درحال اجرای پروژه‌ای با موضوع کنترل‌سازی انرژی است. شرکت گاز و شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی نیز پروژه‌های هوشمندسازی را آغاز کرده‌اند.
یوسفی عارفی بخش دیگر سخنانش را به تهیه برنامه مشترک بخش خصوصی و دولتی در حوزه انرژی با ویژگی جهش کمی و کیفی اختصاص داد و خاطرنشان کرد: این برنامه باید در جهت رفع ناترازی انرژی استان باشد. در این راستا؛ از اعضای کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد دعوت می‌شود که پیشنهادات خود در این زمینه را به کمیسیون ارائه کنند.
«علی شریعتی مقدم»، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق بازرگانی مشهد نیز با بیان اینکه اینترنت اشیاء در صنایع نسل چهارم استفاده شده و درحال گسترش است، ادامه داد: کشور چین، روش جدیدی در حوزه به‌کارگیری اینترنت اشیاء برای صنایع به کار گرفته که به آن همزاد دیجیتال کارخانه‌جات گفته می‌شود. همزاد دیجیتال کارخانه در صنایع فولاد این کشور مورد استفاده قرار گرفته است که در خراسان رضوی نیز می‌توان برای ساماندهی بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط از این روش استفاده کرد.
وی با تاکید بر اهمیت آگاه‌سازی فعالان اقتصادی استان نسبت به فناوری و موضوعات روز دنیا، عنوان کرد: با بهره‌گیری از همزاد دیجیتال در صنایع و کارخانه‌جات بهره‌وری افزایش، مالیات کاهش و در نتیجه بنگاه اقتصادی سودآوری بیشتری خواهد داشت.
شریعتی مقدم همچنین، پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک هوشمندسازی ذیل کمیسیون‌های صنعت، انرژی، کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال و کشاورزی اتاق مشهد را مطرح نمود.
یوسفی عارفی نیز در این بخش از نشست ضمن موافقت با این پیشنهاد اظهار داشت: با تشکیل کمیته مشترک هوشمندسازی میان کمیسیون‌های صنعت، کشاورزی، کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال، انرژی و…، موضوعات در این حوزه به صورت هدفمند بیان می‌شود تا منجر به نتیجه گردد.
شرح فعالیت‌های کمیسیون انرژی در اردیبهشت ماه سال جاری
سپس «شهریار زهدی»، دبیر کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی خراسان رضوی گزارشی از فعالیت‌های این کمیسیون در اردیبهشت ماه سال جاری ارائه و بیان کرد: در ابتدای اردیبهشت‌ماه، با پیگیری کمیسیون انرژی اتاق مشهد، شیوه‌نامه آزادسازی دیماند برق (محبوس شده در شرایط ضروری) تصویب و به دادگستری استان جهت بررسی و ابلاغ ارسال شد.
وی افزود: بسته پیشنهادی کمیسیون انرژی با نگاه رفع ناترازی انرژی، بهبود شرایط و رشد کمّی که پیش از این تدوین شده بود، در نشستی با سرپرست هماهنگی امور اقتصادی استانداری طرح گردید.
زهدی افزود: کمیته‌های بهره‌وری مصرف و انرژی‌های تجدیدپذیر ذیل کمیسیون در نشست اخیر خود به بررسی مشکلات کشاورزان در تامین انرژی چاه‌های کشاورزی پرداختند. همچنین، در کمیته بهره‌وری مصرف، مسئله حرکت ملی در مدیریت انرژی مطرح گردید.
وی بخش دیگر سخنانش را به برگزاری دوره آموزشی آشنایی با بازارهای کربن به همت کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد اختصاص داد و به بازارهای بین المللی فعال در بخش کاهش انتشار و تطبیق اقلیم اشاره کرد که در قالب هیچ نوع تحریمی قرار نمی‌گیرند و در صورت استفاده در بخش انرژی کشور از منظر تأمین سرمایه می توانند بسیار کمک کننده باشند. وی گفت: کمیسیون انرژی بنا دارد با تشکیل تیمی فنی به فعالان این حوزه به لحاظ ارائه مشاوره خدمت رسانی نماید.
زهدی اظهار کرد: کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد از طریق دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان و دبیرخانه بند ب ماده 12 قانون احکام دائمی توسعه، اجرای ماده 25 قانون بهبود مستمر فضای کسبوکار و آیین‌نامه مربوط به جبران خسارات وارده به واحدهای تولیدی ناشی از قطع خدمات را پیگیری خواهد نمود.
اینترنت اشیاء تا پایان سال 2027 بازار مالی 483 میلیارد دلاری خواهد داشت
زهدی در ادامه، با اشاره به نقش اینترنت اشیاء در کاهش مصرف انرژی، اظهار کرد: اینترنت اشیاء (I.O.T) مجموعه‌ای از اشیاء، سنسورها و تجهیزاتی است که به‌وسیله اتصال به یک شبکه مدیریت شده با یکدیگر، ارتباط برقرار می‌کند. این فناوری می‌تواند به مصرفکنندگان خدمات گوناگونی ارائه کند. اینترنت اشیاء ترکیبی از شبکه‌های فیزیکی است که با سیستم شبکه و نرم‌افزار به هم متصل و عملکرد انتقال داده را انجام می‌دهد تا بهترین بازدهی را ارائه دهد.
وی با اشاره به کاربرد نظارت و مدیریت از راه دور در استفاده از اینترنت اشیاء، گفت: شبکه تامین و نگهداری از انرژی همواره با مشکلات و چالش‌هایی روبروست که با استفاده از اینترنت اشیاء امکان نظارت و مدیریت از راه دور آن وجود دارد. اینترنت اشیاء، شبکه‌های بخش تولید انرژی و نیروگاه مصرف را به صورت هوشمند به یکدیگر مرتبط می‌کند و بالاترین کارایی را به شبکه ارائه می‌کند. مدیریت مصرف انرژی با استفاده از این فناوری امکان‌پذیر است. همچنین اینترنت اشیاء دارای قابلیت پیش‌بینی خطاهای سیستمی و چالش‌های محتمل، قبل از وقوع و ایجاد خسارت می‌باشد.
دبیر کمیسیون انرژی اتاق خراسان رضوی به بازار مالی 483 میلیارد دلاری اینترنت اشیاء تا سال 2027 اشاره و خاطرنشان کرد: به خصوص در بخش انرژی پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش سهم آسیا و اقیانوسیه از سهم حدود 35.2 میلیارد دلاری این بازار در سال آینده است. همچنین یکی دیگر از کاربردهای این تکنولوژی امنیت شبکه و تجهیزات است. این بازار در سال 2020 حدود 13.6 میلیارد دلار تراکنش مالی را تجربه کرد که تا سال 2028 این مقدار به چیزی حدود 27.6 میلیارد دلار برسد که با توجه به افزایش نیاز به حفظ امنیت شبکه زیرساخت‌ها این مسئله از اهمیت دوچندانی برخوردار است. علاوه بر این حوزه پیش بینی سلامت تجهیزات و تعمیر و نگهداری یکی دیگر از کاربردهای مهم این تکنولوژی می باشد که سهم رشد بسیار بالایی در بازار IOT دارد و شرکت‌های بزرگ دنیا در این زمینه ورود پیدا کردند. همچنین برخی از شرکت‌های موفق ایرانی نیز به زمینه تامین و نگهداری شبکه از طریق اینترنت اشیاء ورود نمودند.
وی با اشاره به اینکه با استفاده و بهره‌گیری از اینترنت اشیاء امکان ایجاد و مدیریت نیروگاه‌های مجازی برق وجود دارد، عنوان کرد: هدف کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد، از طرح این موضوع ایجاد انگیزه به جهت استفاده از این بازار در صنایع است.
او در خصوص اجلاس جهانی انرژی آینده ۲۰۲۴ نیز عنوان کرد: موضوع انرژی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشورهای پیشرفته دنیاست. سالانه اجلاس و کنفرانس‌های متعددی در حوزه بهره‌گیری انرژی‌های نوین در صنایع و فعالیت‌های اقتصادی در کشورهای جهان برگزار می‌شود؛ اما متاسفانه نمایندگان ایرانی در این اجلاس و کنفرانس‌ها حضور پر رنگی ندارند. بر این اساس، اتاق بازرگانی مشهد و کمیسیون انرژی نسبت به اطلاع‌رسانی برگزاری این قبیل برنامه‌ها به اعضای خود، بایستی اقدام نمایند.
بررسی نقش اینترنت اشیاء در کاهش مصرف انرژی
در ادامه «علی‌اکبر خزائی»، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در خصوص نقش اینترنت اشیاء در کاهش مصرف انرژی، گفت: اینترنت اشیاء، شبکه‌ای از دستگاه‌های متصل به هم است که فرآیندهای قابل سنجش و اندازه‌گیری را بهبود می‌بخشد. با استفاده از این فرآیندها، اشیاء از راه دور در زیرساخت‌های شبکه موجود حس شده و فرصت‌هایی برای ادغام دنیای فیزیکی و سیستم‌های مبتنی بر رایانه‌ها ایجاد می‌شود و در نتیجه با پایش و کنترل اشیاء، کارایی، دقت و سود اقتصادی بهبود پیدا می‌کند.
وی عنوان کرد: کاربرد IOT (اینترنت اشیاء) در صنعت به IIOT یا اینترنت اشياء صنعتی معروف است. اینترنت اشیاء صنعتی فناوری‌های کلان داده، یادگیری ماشین، داده‌های حسگر و ارتباطات را برای دستیابی به یک سیستم صنعتی هوشمند، ادغام می‌کند. اینترنت اشیاء صنعتی، شبکه‌ای از دستگاه‌هایی است که از طریق فناوری‌های ارتباطی به هم متصل می‌شوند. این دستگاه‌ها داده‌ها را تجزيه و تحليل، جمع‌آوری و تبادل اطلاعات می‌کنند تا دید عملیاتی کاملی را برای تصمیم گیری‌های عملیاتی سریع که می‌تواند کسبوکار را بهبود ببخشد، فراهم کند. اینترنت اشیاء صنعتی، باعث افزایش دید، افزایش کارایی عملیاتی، کاهش پیچیدگی‌ها و افزایش بهره‌وری در صنعت می‌شود. پلتفرم صنعتی IOT از فناوری حسگر مدرن برای معماری تجهیزات صنعتی مختلف با قابلیت‌های نظارت و نگهداری از راه دور استفاده می‌کند. این امر به افزايش بهره‌ورى، کیفیت و ایمنی و عمر ماشین کمک می‌کند.
خزائی بخش دیگر سخنانش را به انقلاب‌های صنعتی اختصاص داد و گفت: اینترنت اشیاءشامل سه بخش فیزیکی، سایبر و انسانی است. بخش سایبر به یادگیری ماشینی و حفظ ماندگاری داده مربوط است؛ در این بخش داده‌ها پردازش، ذخیره‌سازی و مدل‌سازی می‌شوند. در بخش انسانی اینترنت اشیاء، فعالیت‌هایی مانند تجسم داده تجزیه و تحلیل بصری، نظارت از راه دور زنده و… انجام می‌شود. این بخش بیشتر در حوزه تجزیه، تحلیل و ارائه اطلاعات است. در بخش فیزیکی این فناوری، داده‌ها از طریق دستگاه ضبط و به سایر بخش‌های شبکه ارسال می‌شود.
وی در خصوص کاربرد اینترنت اشیاء صنعتی در حوزه انرژی، اظهار کرد: یک سیستم مدیریت انرژی مبتنی بر اینترنت اشیاء، می‌تواند مصرف انرژی را در زمان واقعی نظارت کند و سطح آگاهی را در مورد عملکرد انرژی در هر سطحی از زنجیره تامین افزایش دهد. اینترنت اشیاء در بخش انرژی از استخراج سوخت، بهره‌برداری و نگهداری دارایی‌های تولیدکننده انرژی گرفته تا انتقال، توزیع و مدیریت مصرف صورت گیرد که می‌تواند نقش مهمی در کاهش تلفات انرژی ایفا کند.
خزائی تاکید کرد: اینترنت اشیاء در حوزه انرژی دارای کاربرد و ماموریت‌هایی است که از جمله آن می‌توان به مقررات و بازار، عرضه، شبکه‌های انتقال و توزیع انرژی و تقاضا اشاره کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در خصوص کارکرد مقررات و بازار اینترنت اشیاء در حوزه انرژی، گفت: کارکرد مقررات و بازار اینترنت اشیاء سبب فراهم‌سازی دسترسی به شبکه برای بسیاری از کاربران نهایی کوچک برای تجارت برق و انتخاب آزادانه تامین کننده می‌شود. همچنین، به شبکه کاهش بار در زمان اوج مصرف کمک کرده و تضمین‌کننده سودآوری برای مصرفکنندگان است. از دیگر ویژگی‌های کارکرد مقررات و بازار اینترنت اشیاء می‌توان به کاهش سلسله مراتب در زنجیره تامین انرژی، قدرت بازار و عرضه متمرکز، روان‌سازی بازار انرژی، کاهش قیمت‌ها برای مصرفکنندگان و ايجاد آگاهی در مورد مصرف انرژی و بهره‌وری، اشاره کرد.
وی در خصوص کارکرد شبکه انتقال و توزیع در اینترنت اشیاء، خطرنشان کرد: کارکرد شبکه انتقال و توزیع اینترنت اشیاء دارای سه بخش شبکه‌های هوشمند (Smart grids)، مدیریت شبکه و ریز شبکه‌هاست.
خزائی بخش دیگر سخنانش را به کارکرد تقاضا در اینترنت اشیاء اختصاص داد و بیان کرد: اینترنت اشیاء، تقاضا در زمان اوج مصرف که موجب ازدحام در شبکه می‌شود را کاهش می‌دهد.
چالش‌ها و ملاحظات امنیتی اینترنت اشیاء در صنایع
وی با اشاره به چالش‌ها و ملاحظات امنیتی اینترنت اشیاء در صنایع، تاکید کرد: به هم پیوستن اشیاء و افراد، مقیاس پذیری، ادغام اینترنت اشیاء با زیرسیستم‌ها، استانداردسازی و سازگاری بین دستگاه‌های مختلف اینترنت اشیاء، امنیت اینترنت اشیاء و حریم خصوصی کاربر از چالش‌ها و ملاحظاتی است که در استفاده از اینترنت اشیاء در صنایع باید در نظر گرفته شود.
سپس «مجید احمدی»، از فعالان اقتصادی استان در خصوص ویژگی‌های پلتفرم اینترنت اشیاء صنعتی گفت: دسترسی لحظه‌ای، ذخیره‌سازی، ابزارهای مختلف نمایشی، فیلترهای مختلف، آنالیز اطلاعات، داشبوردهای مختلف با تعریف سطح دسترسی، آلارم ایونت و خطاها، انواع گزارش‌های مدیریتی، اطلاع‌رسانی از بسترهای مختلف و… از ویژگی‌های پلتفرم اینترنت اشیاء است.
وی عنوان کرد: با نصب اینترنت اشیاء صنعتی در یکی از کارخانه‌های قند استان، صرفه جویی انرژی، کاهش هزینه‌ها، کاهش توقف‌ها و افزایش راندمان را شاهد بوده‌ایم.
«سورنا صراف زاده»، دبیر کمیسیون خدمات فنی، مهندسی، مشاوره‌ای و عمران اتاق خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست در خصوص پروتکل‌های شبکه مورد استفاده در اینترنت اشیاء، بیان کرد: برای اتصال، ارتباط و ارسال داده دستگاه‌های متصل شده در طول شبکه به خدمات ابری، پروتکل‌های متعددی وجود دارد. مفهوم پروتکل‌های جهانی اینترنت اشیاء با پروتکل‌های تعیین شده در مبحث 19 و 13 مقررات ملی ساختمان متفاوت است. در ایران، استانداردهای صحیحی تعیین نشده و باید پروتکل‌هایی برای این حوزه شناسایی و تعیین گردد. همچنین دستگاه و تجهیزات موجود در بازارهای ایرانی در حوزه اینترنت اشیاء صنعت ساختمان بسیار ابتدایی و ساده است و امکان هک این سیستم وجود دارد. با تعیین استانداردهای مناسب در این حوزه، مدیریت اطلاعات، تجزیه و تحلیل و پردازش به درستی صورت خواهد گرفت و استفاده بهتری از اینترنت اشیاء در صنعت ساختمان خواهد شد.
سپس «علی سپهر»، رئیس انجمن مراکز تحقیق و توسعه خانه صمت خراسان رضوی گزارشی از اجلاس جهانی انرژی آینده 2024 در ابوظبی را ارائه و عنوان کرد: اجلاس جهانی انرژی آینده 2024 با شعار انرژی برای رهبری در ابوظبی برگزار شد. محورهای اجلاس جهانی انرژی آینده 2024 شامل آب، زباله‌های اکو، خورشیدی، آب و هوا و محیط زیست، شهرهای هوشمند و انرژی پاک بود. این اجلاس جهانی اغلب در حوزه‌های انتقال انرژی، هوش مصنوعی و انرژی، شهرهای هوشمند و پایدار، اقتصاد هیدروژن و تغییر اقلیم فعالیت می‌کند.
وی با اشاره به عدم حضور فعالان اقتصادی ایرانی در اجلاس جهانی انرژی آینده 2024، خاطرنشان کرد: کشور امارات اهداف سختی در حوزه انرژی درنظر گرفته است تا پیشرو در حوزه انرژی پایدار باشد. کاهش 50 درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا پایان سال 2030 یکی از این اهداف است. همچنین، این کشور به عنوان مقر انرژی‌های تجدیدپذیر تعیین شده است.
