بررسی وضعیت اشتغال خراسان رضوی در تابستان امسال

به گزارش خراسان رضوی، مرکز آمار کشور روز گذشته چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار تابستان 1401 را منتشر کرد که بر اساس آن نرخ بیکاری کل کشور در تابستان امسال به 8.9 درصد رسیده و نسبت به تابستان سال گذشته کاهش 0.8 درصدی را نشان می‌دهد.

این داده‌ها نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در استان خراسان رضوی نیز در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته بهبود یافته و از نرخ بیکاری 7.5 درصد در تابستان 1400 به 7.2 درصد در تابستان امسال تنزل پیداکرده است. اما این آمار زمانی قابل‌توجه است که شاخص‌های دیگر را نیز بررسی کنیم. از جمله این شاخص‌ها نرخ مشارکت است. نرخ مشارکت اقتصادی از نسبت جمعیت فعال (شاغل و بیکار) به‌کل جمعیت در سن کار گفته می‌شود که به‌نوعی نرخ مشارکت اقتصادی بیانگر نسبت افراد جویای کار به‌کل جمعیت در سن کار است. بنا بر اذعان رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان با تغییر یک‌درصدی در این نسبت حداقل 50 هزار نفر به جمعیت جویای کار استان اضافه یا از آن کم می شود.

گزارش مرکز آمار کشور نشان می‌دهد که نرخ مشارکت در استان خراسان رضوی در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته از 40.3 درصد به 42.4 درصد افزایش پیداکرده است. این یعنی حداقل 100 هزار نفر به جمعیت جویای شغل استان در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته افزوده شده است. این افزایش را می‌توان از دو منظر تحلیل کرد؛ ابتدا این که می‌توان دلیل افزایش 100 هزار نفری تعداد افراد جویای کار در استان را کسانی در نظر گرفت که به هر دلیلی از تابستان سال گذشته تاکنون بیکار شده اند و اکنون به دنبال شغل هستند. دوم این که علت این افزایش را می‌توان افرادی در نظر گرفت که به هر دلیلی تا تابستان سال گذشته چندان انگیزه‌ای برای یافتن شغل نداشته و در تابستان امسال به دنبال شغل بوده‌اند که با توجه به این که طی دو سال گذشته به دلیل وقوع بحران کرونا در کشور و تعطیل شدن بخش‌های زیادی از فعالیت‌های اقتصادی به خصوص در حوزه خدمات که نقش عمده‌ای در تولید اشتغال در استان داشته‌اند، می توان این تحلیل را نزدیک‌تر به واقعیت دانست زیرا با توجه به فروکش کردن بحران کرونا از ابتدای امسال بخش‌هایی از فعالیت‌های اقتصادی خدماتی استان خراسان رضوی مجدد فعال‌شده و به‌تبع آن تعداد افراد بیشتری مجدد به حوزه شغلی خود بازگشته‌اند یا امیدوار شده‌اند که بتوانند شغل پیدا کنند و جویای شغل شده‌اند که شاهد این مدعا را می‌توان در رونق گرفتن مجدد فعالیت‌های وابسته به ورود زائران و گردشگران به استان جست وجو کرد.

نسبت اشتغال، شاخصی است که از نسبت تعداد افراد شاغل بالای 15 سال به‌کل افراد بالای 15 سال در سن کار به دست می‌آید. داده‌های مرکز آمار کشور نشان می‌دهد که نسبت اشتغال در استان در تابستان امسال به 39.3 درصد رسیده در حالی که این نسبت در تابستان سال گذشته 37.3 درصد بوده است. یعنی به میزان افزایش درصد نرخ مشارکت شاهد افزایش نسبت اشتغال در استان در تابستان امسال بودیم. این گزاره یعنی تعداد شاغلان استان در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته 2 درصد افزایش پیدا کرده است. بنابراین افزایش نرخ مشارکت در استان را می‌توان مثبت تحلیل کرد. اگر همزمان با افزایش نرخ مشارکت شاهد کاهش نسبت اشتغال در استان بودیم، می توانستیم بگوییم که شاهد افزایش 100 هزار نفری به جمعیت بیکار استان هستیم، اما با توجه به افزایش نسبت اشتغال در تابستان امسال می‌توان گفت که افزایش نرخ مشارکت یعنی افزایش تعداد افراد شاغل در استان.

علاوه بر این، نرخ مشارکت استان در بهار امسال نیز نسبت به بهار سال گذشته افزایش داشته اما نرخ بیکاری استان در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته بیشتر شده که همزمان با آن نسبت اشتغال نیز در این مدت افزایش پیداکرده بود. این تغییرات در بهار امسال با توجه به افزایش نرخ بیکاری بیانگر آن است که افزایش تعداد افراد جویای کار در بهار امسال یعنی افزایش تعداد بیکاران ولی در تابستان امسال با توجه به افزایش نرخ مشارکت و نسبت اشتغال به یک میزان و همزمان کاهش نرخ بیکاری مشخص می شود که تعداد بیکاران استان در تابستان امسال کاهش پیداکرده است.

در خور ذکر است، نرخ مشارکت در استان در سال‌های 98 و 99 به دلیل اجرایی شدن برخی برنامه‌های اشتغال‌زایی دولت مانند مثلث توسعه اقتصادی در روستاها باعث شده بود نرخ مشارکت در استان مثلاً در پاییز 99 به 47 درصد هم برسد که به همان میزان نسبت اشتغال استان در فصل پاییز 99 به 44 درصد و نرخ بیکاری به 5.1 درصد رسیده بود.