شهرام عیدی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: با توجه به انجام کارهای پژوهشی متعدد در سال گذشته شاهد رشد فعالیت‌های پژوهشی در مرکز مطالعات و پژوهش‌های اتاق خراسان رضوی هستیم.

وی با اشاره به اهمیت انجام فعالیت‌های پژوهشی و مطالعات در حوزه مسائل اقتصادی در بخش‌های صنعت، معدن، کشاورزی، خدمات، بازرگانی، حمل‌ونقل، گردشگری و… افزود: هدف از انجام فعالیت‌های مطالعاتی و پژوهشی در اتاق بازرگانی مشهد ارائه نظرات کارشناسی و کمک به رشد و توسعه اقتصادی استان است.

مدیر مرکز مطالعات و پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی ضمن اعلام اینکه در سال جاری انجام ۴ طرح پژوهشی در حوزه سرمایه‌گذاری، توسعه صادرات، بهبود عملکرد در زنجیره تولید پسته و برون‌رفت از چالش‌های واردات در خراسان رضوی برون‌سپاری شده است، اضافه کرد: انجام این مطالعات و اقدامات پژوهشی می‌تواند در صورت همراهی قوای سه گانه نتایج مطلوبی را در توسعه اقتصادی پدید آورد.

مزیت‌های نسبی استان خراسان رضوی کدامند؟

عیدی‌زاده در خصوص مهم‌ترین پتانسیل و ظرفیت‌های استان در راستای دستیابی به توسعه اقتصادی عنوان کرد: بخش صنعت در خراسان رضوی شامل صنایع معدنی، تولید و ساختمان است و این استان رتبه اول در صنایع غذایی و آشامیدنی، رتبه دوم در صنایع حوزه ماشین‌آلات و وسایل نقلیه و رتبه سوم در تولید پوشاک را داشته و دومین استان فعال در زمینه قطعه‌سازی است.

وی ادامه داد: در بخش کشاورزی نیز در تولیــد زعفــران، محصــولات باغــی بــه ترتیــب شــامل پســته، بــادام دیم، انگــور آبی، ســیب، بــادام آبــی، انــار، انگور دیم، آلو، گردو، گیلاس و زردآلو، توت درختی و زرشک و تولیــد محصــولات زراعــی نظیــر گندم، جــو، پنبه، خربــزه، یونجــه، ذرت علوفــه‌ای، چغندرقنــد، هندوانه، گوجه فرنگــی و نخــود و زغفــران و برنــج و زیــره ســبز و ســیاه و تولیــد گیاهــان دارویــی و صنعتــی بــا توجــه بــه تنــوع گیاهــان دارویــی دارای مزیت نسبی است. همچنین استان در حوزه دامــداری و دامپــروری و پــرورش دام ســبک، در پــرورش زنبــور عســل و تولیــد عســل، در پــرورش کــرم ابریشــم و در پرورش طیور مزیــت نســبی دارد.

مدیر مرکز مطالعات و پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی عنوان کرد: وجــود حــرم مطهــر حضــرت امــام رضــا (ع) بــه عنــوان آرامگاه هشــتمین امام شــیعیان در شــهر مقدس مشــهد، آرامگاه مشاهیری چون فردوسی، خیام و عطار، وجود موزه بزرگ خراسان به عنوان بزرگترین موزه کشور و برخورداری از ۱۰ درصد موزه‌های کشور همراه با بیش از ۲۳ منطقه نمونه گردشگری در سطح بین‌المللی، ملی، استانی و محلی نشانه‌ای دیگر از وجود جاذبه‌های فراوان گردشگری و قابلیت‌های سرمایه‌گذاری در این استان است.

عیدی‌زاده با بیان اینکه استان در بخش خدمات نیز دارای مزایای نسبی پرشماری است، گفت: محور عمده کسب‌وکارها در بخش خدمات، گردشگری بوده و عمده خدمات در زمینه سفر، اقامت، پذیرایی و تولید سوغات حول محور گردشگری بسط و توسعه یافته‌اند. همچنین خراسان رضوی به عنوان قطب دانشگاهی کشور با در اختیار داشتن ۷۷ دانشگاه و مرکز آموزش عالی مطرح است.

وی با بیان اینکه طبق مطالعات انجام‌شده بیش از ۵۰ درصد از کل ظرفیت اقامتی کشور در شهر مشهد فعال است و سالانه حدود ۳۰ میلیون زائر ایرانی و قریب به ۵ میلیون زائر خارجی به این شهر سفر می‌کنند، خاطرنشان کرد: قرار گرفتن خراسان رضوی در مسیر کریدور بین‌المللی جاده‌ای تراسیکا، جاده جهانی ابریشم و محور ترانزیت شرق چابهار (خلیج فارس) به دوغارون (مرز افغانستان) و موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد (در مرکز اتصال خاورمیانه، آسیا و اروپا و مسیر جاده ابریشم) و همجواری با دو کشور افغانستان و ترکمنستان (دروازه ورودی به کشورهای آسیای میانه) و بهره‌مندی از بازار گسترده در داخل و خارج ( به خصوص در کشورهای همسایه) و سهم بالای گردشگری موجب شده تا مشاغل مرتبط مانند خدمات پذیرایی مجتمع‌های تفریحی، تولید سوغات، حمل‌ونقل گردشگران و … نقش مهمی در اشتغال استان ایفا کند.

مدیر مرکز مطالعات و پژوهش‌های اتاق بازرگانی استان یادآور شد: خراسان رضوی رتبه نخست جابجایی مسافران ریلی و جاده‌ای کشور را دارا است و وجود مراکز تجاری، وجود بازارچه‌های مرزی متعدد باجگیران، دوغارون و… و وجــود منطقــه ویــژه اقتصــادی ســرخس از مزایای نســبی استان به شمار می‌رود و بخش خدمات بزرگترین بخش اقتصادی استان از نظر ارزش افزوده و اشتغال است.

عیدی‌زاده ادامه داد: وجــود جاذبه‌های طبیعــی، وجود مراکز آموزشی فنی‌وحرفه‌ای، مزیت نسبی در ویژگی خاص ژئوپلیتیکی با وجود مرز مشترک این استان با کشور ترکمنستان و افغانستان، اتصــال راه آهــن مشــهد – بجنــورد – گــرگان بــه عشــق آبــاد و تاجیکســتان، وجود ۵ گمرک فعال در استان برای انجام فعالیت‌های تجــاری، شــامل گمــرک مشــهد، گمــرک باجگیــران، گمــرک لطــف آبــاد، گمــرک ســرخس و گمــرک دوغــارون و بهره مندی از دو فرودگاه در استان (فرودگاه بین‌الملی مشهد و فرودگاه سبزوار) از جمله مزایای نسبی خراسان رضوی در بخش خدمات محسوب می‌شود.

مشکلات اقتصادی خراسان رضوی چیست؟

وی در رابطه با برخی از مهم‌ترین مسائل و مشکلات اقتصادی خراسان رضوی در حوزه صنعت، معدن، تجارت و کشاورزی گفت: نسبت تسهیلات به سپرده‌های خراسان رضوی ۷۱.۹۹ درصد است، درحالی‌که در بسیاری از استان‌ها این نسبت بیش از ۸۵ درصد است.

مدیر مرکز مطالعات و پژوهش‌های اتاق بازرگانی استان گفت: با توجه به مطالعات و کارهای پژوهشی انجام‌شده در حوزه‌های صنعت، معدن، تجارت و کشاورزی و… مهم‌ترین چالش‌های پیش روی استان احصا شده است.

عیدی‌زاده ادامه داد: در خراسان رضوی واحدهای اقتصادی متعددی همچون واحدهای فولادی، معدنی و … وجود دارند که محل فعالیت آن‌ها در استان است، اما گردش مالی و حساب‌های بانکی آن‌ها در سایر استان‌ها است درواقع محل فعالیت آن‌ها در خراسان رضوی است اما از این محل هیچ عایدی نصیب استان نمی‌شود.

وی خاطرنشان کرد: یکی از علل مهم بالا بودن رقم تسهیلات و سپرده‌ها در استان تهران، استقرار دفاتر مرکزی بسیاری از شرکت‌ها و واحدهای تولیدی سایر استان‌ها در این استان بوده و عمده فعالیت‌های بانکی آن‌ها از طریق شعب بانک‌ها و مؤسسات اعتباری استان تهران انجام می‌شود که تجمیع حساب‌ها در مرکز موجب کاهش ظرفیت‌های بانکی در استان‌ها شده و امکان ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان و صنعت‌گران به‌شدت کاهش می‌یابد.

مدیر مرکز مطالعات و پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی یادآور شد: کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی، بازگشت ارز صادراتی با نرخ دولتی یا نیمایی، فقدان استراتژی توسعه صنعتی، مشکلات بانکی در تهیه ضمانت‌نامه‌های بانکی و شرایط دشوار اخذ تضمین، بازگشت ارز حاصل از صادرات ریالی به کشورهای عراق و افغانستان و تورم‌های دورقمی مزمن و فزاینده از دیگر مشکلات فعالان اقتصادی به شمار می‌رود.

عیدی‌زاده ضمن تأکید بر تفویض اختیارات کافی به استان‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری، عنوان کرد: تشکیل صندوق عدالت و پیشرفت و توسعه استان با رویکرد تأمین منابع مالی ناشی از فعالیت‌های اقتصادی و بانکی شرکت‌های بزرگ، جذب مالیات و عوارض مربوطه برای تأمین منابع مورد نیاز طرح‌های نیازمند مالی در سایر بخش‌های استان برای نیل به توسعه متوازن ضروری است.