ضرورت انسجام در مدیریت گردشگری و تسهیل مبادلات ارزی در مشهد

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، مژگان ثابت‌تیموری، رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع‌دستی اتاق مشهد در ابتدای جلسه با اشاره به حضور سه تن از رؤسای اتاق‌های مشترک ایران با افغانستان، ترکمنستان و تاجیکستان در جمع مدعوین همایش اظهار کرد: این همایش با توجه به محورهای مورد بحث و حضور سفرا و نمایندگان ایران در کشورهای هدف، پتانسیل استفاده از ظرفیت و تجربیات آن‌ها برای تقویت مباحث و برنامه‌ریزی‌ها را خواهد داشت.

تاکید بر ضرورت خروجی‌محور بودن مباحث

رضا رمضانی، مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی نیز با اشاره به تجربه ناموفق نخستین نشست دیپلماسی اقتصادی استانی در فارس، بر لزوم دستیابی به خروجی‌های مشخص در دومین نشست که به میزبانی خراسان رضوی برگزار شد، تأکید کرد.

وی گفت: وزارت امور خارجه برگزاری سلسله نشست‌های منطقه‌ای دیپلماسی اقتصادی را در دستور کار دارد و در پنل‌های این نشست، موضوعاتی چون تجارت ریالی با افغانستان، واردات کالاهای اساسی از پاکستان، فعال‌سازی بانک‌های ایرانی در کشورهای هدف و تقویت نقش سفارتخانه‌ها و رایزنان اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت.

رمضانی با تأکید بر ضرورت مدیریت دقیق زمان نشست‌ها افزود: چالش‌ها باید در قالب پنج تا شش محور اصلی جمع‌بندی و برای هر موضوع، سه بخش شامل چالش، پیشنهاد و تصمیم نهایی تنظیم شود تا خروجی‌ها قابلیت پیگیری داشته باشند.

وی با اشاره به نقش محوری بخش خصوصی در اقتصاد استان، بر لزوم تمرکز پنل گردشگری بر موضوعات کلیدی چون توریسم سلامت، پروازهای مستقیم و مشکلات بلیت‌فروشی شد و افزود: هدف اصلی، فعال‌سازی ظرفیت دیپلماسی اقتصادی ایران و بهره‌گیری مؤثر از شبکه سفارتخانه‌ها و بانک‌های ایرانی برای توسعه تجارت منطقه‌ای است.

ضرورت مدیریت یکپارچه گردشگری و بهره‌گیری از ظرفیت کشورهای منطقه

تیمور علی‌عسکری، معاون فرهنگی، زیارت و گردشگری استانداری خراسان رضوی، بر ضرورت تمرکز بر کشورهای منطقه به‌عنوان مقاصد هدف گردشگری تأکید کرد و با اشاره به دیدار استاندار خراسان رضوی با مقام‌های ترکمنستان، گفت: یکی از انتقادهای آنان، برخوردهای سلیقه‌ای در گردشگری سلامت بود و تأکید داشتند بیمارستان‌های شاخص مانند رضوی به‌صورت رسمی معرفی شوند.

عسکری افزود: نبود مدیریت واحد در گردشگری سلامت باعث مشکلاتی برای بیماران خارجی شده است و پیشنهاد می‌شود وزارت خارجه، دانشگاه علوم پزشکی و نهادهای مرتبط در این حوزه همکاری نزدیک‌تری داشته باشند.

او همچنین به ظرفیت‌های فرهنگی مشترک با ترکیه اشاره کرد و از تمایل سرمایه‌گذاران ترک برای همکاری فرهنگی و مذهبی خبر داد.

به گفته وی، گردشگری مذهبی و تاریخی خراسان، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد و باید با شناخت بازارهای هدف و برنامه‌ریزی علمی از این فرصت‌ها بهره گرفت.

عسکری تاکید کرد: دولت باید نقش تسهیل‌گر داشته باشد تا بخش خصوصی محور توسعه گردشگری شود.

وی اجلاس منطقه‌ای دیپلماسی استانی را فرصتی برای تقویت ارتباط با کشورهای منطقه مانند ترکیه، ترکمنستان و قبرس شمالی دانست و گفت: نیمی از گردشگران خارجی با هدف زیارت به مشهد می‌آیند، اما ظرفیت گردشگری فرهنگی و تاریخی نیز باید فعال شود.

او در پایان خواستار گردآوری داده‌های دقیق درباره مناطق آزاد، مرزها، فرصت‌های ترانزیتی و همکاری‌های اقتصادی برای استفاده در تصمیم‌سازی‌های آتی شد.

لزوم انسجام در برنامه‌های گردشگری و تسهیل مبادلات ارزی گردشگران خارجی

سید جواد موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی بر ضرورت تدوین برنامه‌های عملیاتی در حوزه گردشگری تاکید کرد.

وی از رشد ۲۴ درصدی ورود گردشگران خارجی در سال جاری خبر داد و افزود: آمارها نشان می‌دهد ورودی گردشگران از یک‌میلیون و ۶۵۴ هزار نفر در سال گذشته به بیش از دو‌میلیون و ۴۴۴ هزار نفر رسیده است.

موسوی با اشاره به مشکلات ارزی آژانس‌های گردشگری گفت: باید امکان مبادله رسمی ارز برای تاسیسات گردشگری فراهم شود تا گردشگران ناچار به مراجعه به دلالان نباشند.

او از طراحی سامانه‌ای در حوزه گردشگری سلامت خبر داد و افزود: لازم است خدمات زیارتی و درمانی به‌صورت نظام‌مند و پایدار ادامه یابد.

وی همچنین بر تسهیل سفر اتباع کشورهای منطقه از جمله تاجیکستان و عربستان بدون نیاز به روادید و توسعه پروازهای مستقیم به مشهد تاکید کرد.

او با بیان اینکه بسیاری از بازارهای گردشگری از واسطه‌گری آسیب دیده‌اند، گفت: باید منافع گردشگری به فعالان واقعی استان بازگردد. در حوزه زیورآلات و صنایع فرهنگی نیز، کشورهایی چون ترکیه، روسیه، هند و افغانستان باید به‌صورت هدفمند در دستور کار قرار گیرند.

وی، فعال‌سازی تبادلات ارزی در فرودگاه و همکاری بانک‌ها را لازمه رونق پایدار گردشگری استان دانست.

لزوم طرح شفاف مشکلات گردشگری و تسهیل دریافت ارز در مراکز درمانی

مصطفی حسینی پور، معاون نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال شرق کشور نیز، در سخنانی با تاکید بر ضرورت طرح شفاف مشکلات فعالان حوزه گردشگری، گفت: بسیاری از گردشگران خارجی از مسیرهای غیررسمی وارد کشور می‌شوند و به همین دلیل در سامانه‌های آماری ثبت نمی‌گردند. برای ارائه آمار دقیق ورود گردشگران، نیاز است اطلاعات گذرنامه‌ها بررسی شود.

وی با اشاره به چالش دریافت ارز در حوزه گردشگری سلامت اظهار کرد: مراکز درمانی که به بیماران خارجی خدمات می‌دهند، مجاز به دریافت دلار نیستند، در حالی‌که برای تهیه تجهیزات پزشکی نیاز به پرداخت ارزی دارند. در این زمینه مکاتبه‌ای با بانک مرکزی صورت گرفته و پیشنهاد شده است که بیمارستان‌ها بتوانند ارز را به‌صورت رسمی دریافت کنند تا از معاملات غیررسمی جلوگیری شود.

حسینی پور افزود: سامانه گردشگری سلامت در مشهد فعال است و هدف وزارت خارجه، حمایت و تسهیل فعالیت‌ها در این بخش است.

وی گفت: کشورهای هدف گردشگری به پیشنهاد استانداری‌ها مشخص می‌شوند و ترکیه یکی از مقاصد در دست بررسی است. وزارت امور خارجه تصمیم‌گیر نهایی نیست؛ بلکه نقش تسهیلگر در برقراری ارتباط میان استان‌ها و کشورها را دارد.

به گفته او، خراسان رضوی به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و فرهنگی، ظرفیت ویژه‌ای در توسعه گردشگری دارد و حضور مقامات ملی در نشست‌های این استان فرصتی برای طرح مستقیم دغدغه‌هاست.

حسینی پور بر هم‌افزایی نهادهای استانی تاکید کرد و گفت: باید از رقابت ناسالم پرهیز شود تا مشهد بتواند جایگاه خود را به‌عنوان نماد دیپلماسی شهری کشور حفظ کند.

به گفته او، اگر در سطح استان هماهنگی وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت که در سطح ملی مشکلات حل شود.

حسینی پور در پایان تاکید کرد: مباحث مطرح‌شده در این نشست باید در بیانیه نهایی درج شود تا در سطح ملی پیگیری گردد و ظرفیت‌های گردشگری، به‌ویژه در حوزه سلامت، بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

خراسان رضوی با وجود ظرفیت‌های بی‌نظیر فرهنگی هنوز کرسی بین‌المللی ندارد

محمد رکنی، معاون گردشگری خراسان رضوی نیز با ابراز تاسف از نبود کرسی بین‌المللی برای این استان، گفت: خراسان رضوی با این حجم از ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و گردشگری باید در سطح جهانی اثرگذارتر عمل کند.

وی تاکید کرد: استان ما از میراث غنی و اشتراکات فرهنگی گسترده‌ای با کشورهای همسایه به‌ویژه افغانستان و پاکستان برخوردار است؛ اما از این فرصت‌ها به‌درستی استفاده نشده است. در حالی‌که برخی کشورها با امکانات بسیار کمتر توانسته‌اند گردشگری و توسعه روستایی خود را گسترش دهند، خراسان رضوی هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را در عرصه بین‌المللی تثبیت کند.

رکنی افزود: بهره‌گیری از ظرفیت سفرا و نمایندگان ایران در دیگر کشورها برای معرفی توانمندی‌های استان، اقدامی کم‌هزینه اما با بازده فرهنگی و اقتصادی بالا است.

او گفت: گرفتن کرسی در مجامع جهانی نیازمند هزینه‌های کلان نیست، بلکه به پیگیری، هماهنگی و هم‌افزایی دستگاه‌ها بستگی دارد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: با وجود پیش‌کسوتان و نخبگان فراوان در حوزه میراث فرهنگی، هنوز جایگاه بین‌المللی ثابتی برای خراسان رضوی ایجاد نشده است و این در حالی است که استان‌هایی مانند کرمان و یزد توانسته‌اند در عرصه جهانی نقش‌آفرینی کنند.

سلامت و زیارت؛ محورهای کلیدی دیپلماسی گردشگری در خراسان رضوی

امید خدادادی، دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع‌دستی اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز اهداف و محورهای کلیدی پنل تخصصی دیپلماسی گردشگری سلامت و زیارت را تشریح کرد.

وی سه هدف محوری را پایه حرکت پنل اعلام کرد: اختیار و تصمیم‌گیری در حوزه گردشگری، حمایت از شرکت‌های منطقه‌ای و استانی، و بهره‌گیری هوشمندانه از ظرفیت‌های گردشگری کشور.

خدادادی محور اصلی برنامه را توسعه گردشگری زیارت با تمرکز بر مشهد به ‌عنوان قطب معنوی کشور معرفی کرد و به چالش‌هایی از جمله کمبود خدمات مناسب برای زائران، ضعف بازاریابی بین‌المللی، نبود محتوای چندزبانه و ناهماهنگی میان دستگاه‌های مختلف اشاره نمود.

از پیشنهادات کلیدی وی می‌توان به توسعه برند مشهد در رسانه‌های بین‌المللی، فعال‌سازی ظرفیت کشورهای همسایه، راه‌اندازی سامانه یکپارچه گردشگری سلامت، و حمایت از انجمن‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی اشاره کرد.

وی همچنین بر تقویت زنجیره ارزش گردشگری در بازار داخلی و بین‌المللی تاکید کرد و راهکارهایی چون استانداردسازی اقامتگاه‌ها، نظام آموزش تخصصی، تشکیل صندوق‌های حمایتی هنرمندان، برگزاری نمایشگاه‌های صنایع‌دستی و بوم‌گردی، و تامین مواد اولیه محلی را مطرح نمود.

خدادادی در حوزه دیجیتال نیز، به ضعف در دروازه دیجیتال کشور، کمبود نیروی متخصص و نبود پلتفرم جامع گردشگری اشاره کرد و پیشنهاد ایجاد پورتال شرق ایران، مرکز گردشگری هوشمند مشهد و استفاده از هوش مصنوعی و واقعیت مجازی را ارائه کرد.

وی بر استفاده از ظرفیت سفارتخانه‌ها، برگزاری جشنواره‌های مشترک با کشورهای همسایه، تدوین شاخص‌های ارزیابی فرهنگی و اقتصادی، و احیای مسیرهای فرهنگی مانند جاده معرفت نیشابور تاکید کرد.

خدادادی گفت: حضور فعال نمایندگان دولت و بخش خصوصی داخلی و خارجی نویدبخش تحولات مثبت در توسعه پایدار گردشگری استان و کشور است و پیش‌نویس امروز مبنای برنامه‌های آینده خواهد بود.