به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «حسین محمدیان» رئیس این کمیسیون در ابتدای نشست در خصوص ضرورت توسعه صادرات غیرنفتی به عراق، اظهار کرد: ایران بیشترین مرز مشترک با کشور عراق را داراست و در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های مثبت و مفید متعددی در عراق صورت گرفته است. همچنین؛ مقصد بخش قابل توجهی از صادرات استان به عراق می‌باشد.
وی در ادامه سخنانش، به برخی مشکلات و چالش‌ها در حوزه صادرات به عراق اشاره و بیان کرد: باتوجه به حجم چشمگیر مراودات و توافقات مشترک میان سران ایران و عراق، انتظار نگاه ویژه صادراتی نیز وجود دارد. هم اکنون هزینه تمام شده یک محصول ایرانی در کشور عراق نسبت به دیگر محصولات این بازار، بیشتر است؛ زیرا کشورهای عربی دارای یک ارز مشترک و ترجیحی هستند که سبب کاهش هزینه صادرات آنان می‌شود؛ اما این موضوع درباره محصولات ایران در عراق صدق نمی‌کند. از سران کشور عراق درخواست در نظر گرفتن این ارز ترجیحی برای ایران را داریم تا هزینه صادرات به این کشور کاهش پیدا کند.
وی بخش دیگر سخنانش را به مشکلات نقل و انتقال پول میان ایران و عراق اختصاص داد و اشاره کرد: نقل و انتقال پول به کشور عراق و بالعکس به ایران از طریق صرافی صورت می‌گیرد؛ این روش انتقال پول، سبب افزایش 15 درصدی قیمت محصول صادراتی می‌شود. این مسئله بر روی محصول ایرانی در بازار هدف تاثیر منفی می‌گذارد. تنها راه برون رفت از این مشکل، پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی و فعالیت نمایندگی بانک جهانی در کشورمان است. حضور نمایندگی بانک جهانی در کشور سبب عدم تحمیل هزینه‌های هنگفت صادراتی به صادرکننده ایرانی می‌شود.
ارز مصرفی در مبادلات تجاری با عراق، ریال است
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق مشهد در خصوص تجارت ریالی ایران و عراق، عنوان کرد: ارز مصرفی در مبادلات تجارتی ایرانیان با کشور عراق، ریال است. مقام معظم رهبری نیز بر حذف دلار در معاملات تجاری با کشورهای هدف صادراتی همسایه تاکید کردند. کشورهای هدف صادراتی نیز با پرداخت ریالی موافقت نمودند؛ اما بانک مرکزی از صادرکننده رفع تعهد ارزی را مطالبه می‌کند.
محمدیان با اشاره به اینکه ورود ارز به کشور برای تمامی افراد با محدودیت همراه است، تاکید کرد: بانک مرکزی بر رفع تعهد ارزی در تجارت‌های ریالی تاکید می‌کند و صادرکنندگان به ناچار بخشی از سود صادرات خود را به منظور خرید ارز، به واسطه‌ها پرداخت می‌کنند. از سویی، به دلیل تعلیق بخش قابل توجهی از کارت‌های بازرگانی و اجبار بر رفع تعهد ارزی در معاملات ریالی، بخشی از صادرات کشور به شیوه قاچاق انجام می‌شود. باتوجه به سخت‌گیری‌های متعدد صورت گرفته، فضا برای ورود قاچاقچیان و دلال‌ها فراهم شده است.
وی ادامه داد: کشور عراق تمایل زیادی به سرمایه‌گذاری، صادرات و همکار‌ی‌های متعدد با ایران دارد. باتوجه به این امر از مسئولین درخواست تسهیل فرآیند صادرات به عراق را داریم.
محمدیان در ادامه تاکید کرد: دولت می‌بایست چشم‌انداز بلند مدتی برای صادرات به عراق با مشارکت بخش خصوصی تنظیم کند تا این بازار هدف صادراتی از دست نرود. همچنین، باید نظارت مناسبی در ارسال کالاهای باکیفیت به عراق صورت گیرد.
وی یکی از چالش‌های جدی کشور را مهاجرت جوانان دانست و تاکید کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر، موج مهاجرت افزایش پیدا کرده است. این موضوع بسیار نگران‌کننده است که بایستی اتاق فکری در این زمینه تشکیل شود. برخی واحدهای تولیدی و صنعتی با چالش کمبود نیروی انسانی مواجه هستند. نیروهای فنی متخصص به کشورهای اطراف مهاجرت می‌کنند و برای بازگشت جوانان مهاجر به کشور باید تمهیداتی اندیشیده شود.
استفاده از ریال در مبادلات تجاری با کشورهای همسایه، سبب افزایش ارزش پول ملی خواهد شد
سپس حجت الاسلام «سید مجتبی حسینی»، نماینده ولی فقیه در عراق گفت: با وجود اینکه صادرات به عراق، فرصتی مطلوب برای کشورمان است؛ در این حوزه مشکلات متعددی وجود دارد. در کشور عراق، تصمیم‌گیری به سادگی صورت نمی‌گیرد. هر بخش از این کشور ممکن است با بخش دیگر آن متفاوت باشد؛ به طور مثال، شرایط کردستان عراق با تمامی شهرها و مناطق دیگر آن متفاوت است.
حسینی با اشاره به ضرورت رفع موانع تولید در کشور، خاطرنشان کرد: رفع موانع تولید در کشور آسان نیست و با مشکلاتی همراه است؛ اما بایستی در راستای رفع این موانع بکوشیم؛ زیرا صادرات به بازارهای هدف جهانی باید به طور مستمر انجام شود. در صورتی که کالا برای مدتی محدود صادر نشود، بازار هدف محصول دیگری را جایگزین خواهد کرد.
وی در خصوص تجارت ریالی با عراق، بیان کرد: در مبادلات تجاری با کشورهای همسایه باید از ریال استفاده کرد. این امر سبب افزایش ارزش این واحد پولی خواهد شد.
حسینی بخش دیگر سخنانش را به ضرورت عقد تفاهم‌نامه مشترک میان ایران و عراق به منظور توسعه مبادلات دو طرف اختصاص داد و خاطرنشان کرد: برای افزایش مبادلات تجاری، بازرگانان عراق و ایران بایستی ارتباطات خود را گسترش دهند. همچنین اردوهای زیارتی و تجاری مشترک با حضور سران عشایر عراق، تجار و مقامات عراقی برگزار شود.
حسینی بخش دیگر سخنانش را به پیچیده و چندلایه‌ای بودن کشور عراق اختصاص داد و گفت: کیفیت برخی کالاهای صادراتی اندک است. با صادرات کالاهای باکیفیت ایرانی به عراق، اعتبار و حیثیت ایرانیان حفظ خواهد شد.
وی در خصوص مشکلات تولیدکنندگان در حوزه قیمت‌گذاری دستوری کالاها نیز بیان کرد: قیمت نهایی محصول تولیدی توسط تولیدکنندگان مشخص می‌شود و دولت باید از قیمت‌گذاری دستوری پرهیز کند.
صادرات 597 میلیون دلاری خراسان رضوی در پنج ماهه ابتدایی سال جاری
سپس «جواد جعفری»، ناظر گمرکات خراسان رضوی در خصوص میزان و حجم صادرات استان در پنج ماهه ابتدایی سال جاری، بیان کرد: خراسان رضوی در پنج ماهه ابتدایی سال جاری، 597 میلیون دلار صادرات غیر نفتی به وزن یک میلیون و 40 هزار تن داشته است. صادرات استان نسبت به دوره مشابه خود در سال گذشته، 32 درصد رشد کرده است. رشد صادرات کشور در پنج ماهه ابتدایی سال جاری نسبت به دوره مشابه خود، منفی هشت درصد بوده است.
وی افزود: میزان واقعی صادرات استان بیش از آمار و اعداد رسمی است؛ زیرا برخی از تجار کالا را به مرزهای دیگر نقاط کشور ارسال و از طریق گمرکات مرزی اقدام به صادرات می‌کنند.
جعفری با اشاره به اینکه صادرات استان کاملا غیر نفتی است، تاکید کرد: سهم عراق از صادرات استان در پنج ماهه ابتدایی سال جاری، 42 میلیون و 900 هزار دلار به وزن 85 هزار تن بوده و رتبه پنجم را در این زمینه دارا هستیم.
وی بخش دیگر سخنانش را به واردات استان در پنج ماهه ابتدایی سال جاری اختصاص داد و عنوان کرد: سهم کشور عراق از واردات خراسان رضوی، دو میلیون و 370 هزار دلار بوده و نسبت به دوره مشابه خود با 71 درصد رشد همراه بوده است. عراق در رتبه شانزدهم واردات استان ماست. مواد اولیه، ماشین‌آلات مورد نیاز واحدهای تولیدی و برخی کالاهای اساسی، از جمله اقلام وارداتی استان هستند.
آمریکا، ترکیه، چین و کره جنوبی از اصلی‌ترین رقبای ایران در بازار عراق هستند
در ادامه «کاظم شیردل»، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی اظهار کرد: زمینه‌های صادراتی خوبی در کشور عراق وجود دارد که بازرگانان ایرانی می‌توانند از این فرصت استفاده کنند. عراق برای تامین کالاهای غذایی، وابستگی شدیدی به ایران دارد که این امر می‌تواند یکی از زمینه‌های صادراتی بازرگانان ایرانی باشد. آمریکا، ترکیه، چین و کره جنوبی از اصلی‌ترین رقبای ایران در بازار عراق هستند و بازرگانان ما در رقابت با این کشورها بایستی محصولات با کیفیت ایرانی را به کشور عراق صادر کنند.
شیردل در خصوص صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق نیز عنوان کرد: بازه زمانی صادرات مواد غذایی آماده به کشور عراق محدود است. بر همین اساس، بایستی در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی، سرمایه‌گذاری و آموزش برنامه‌ریزی شود. در صورت صادرات خدمات فنی و مهندسی، سرمایه‌گذاری و آموزش، حجم صادرات به عراق افزایش پیدا می‌کند.
ضرورت معرفی زمینه‌های مشترک سرمایه‌گذاری ایران و عراق
«علی غفوری مقدم»، معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صمت خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست، با تاکید بر ضرورت تقویت تجارت با کشورهای همسایه، اظهار کرد: فضای مبادلات تجاری با کشور عراق باید گسترده شود. سرمایه‌گذاران عراقی در ایران حضور دارند؛ اما در حوزه خدمات گردشگری و هتل فعالیت می‌کنند. بایستی زمینه‌های مشترک سرمایه‌گذاری عراق در ایران و بالعکس معرفی شود و در این زمینه اقدامات موثری صورت گیرد.
غفوری مقدم با اشاره به اینکه صدور خدمات فنی و مهندسی یکی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشور عراق است، خاطرنشان کرد: زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق بسیار زیاد است. نیروهای متخصص ایرانی در کشور عراق فعالیت می‌کنند؛ اما حضور و فعالیت آنان اغلب هدفمند نیست و برخی شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی ایران، در کشور عراق به صورت غیررسمی فعالیت می‌کنند.
وی با بیان اینکه صندوق ضمانت صادرات ایران می‌تواند برای تسهیل صادرات به کشورهای همسایه و همجوار کمک شایانی انجام دهد، بیان کرد: از مقامات ایرانی مستقر در کشور عراق تقاضای همکاری بیشتری در جهت توسعه صادرات به این کشور داریم.
غفوری مقدم بخش دیگر سخنانش را به تعرفه‌های ترجیحی و تجارت آزاد با عراق اختصاص داد و خاطرنشان کرد: از کشور عراق درخواست می‌کنیم که تعرفه ترجیحی در تجارت با ایران همانند کشورهای عربی در نظر گیرد.
اختصاص تعرفه ترجیحی در تجارت یک امتیاز است
«مرتضی قندچی»، نایب رئیس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی مشهد نیز بیان کرد: اختصاص تعرفه ترجیحی در تجارت، امتیاز است. باتوجه به ارتباطات گسترده میان ایران و عراق، بخش خصوصی انتظار تعرفه‌گذاری عادلانه در صادرات به این کشور دارد.
قندچی در خصوص مشکلات متعدد صادرکنندگان ایرانی به عراق اظهار کرد: تجار ایرانی در صادرات به عراق با مشکلات متعددی مواجه هستند که از جمله آنان می‌توان به تعرفه‌گذاری ناعادلانه اشاره کرد. قوانین گمرکات مرزی عراق متفاوت است. شرایط متفاوتی در هر مرز حاکم است که این امر مشکلات متعددی ایجاد می‌کند؛ با این همه، معتقدیم موانع صادرات به عراق، حل شدنی است.
وی افزود: صادرکنندگان استان با ارسال مستقیم کالا به کشور عراق، سودی دریافت نمی‌کنند. به همین خاطر ابتدا محصولات را به مرز ارسال و سپس از طریق گمرکات مرزی صادر می‌نمایند.
قندچی با اشاره به اینکه یکی از کالاهای وارداتی از کشور عراق ضایعات کاغذ و کارتن است، خاطرنشان کرد: ضایعات کاغذ و کارتن از عراق وارد و برای بسته‌بندی در ایران استفاده می‌شود؛ اما برای واردات این کالا نیز مشکلات متعددی وجود دارد.
ایجاد میل و رغبت برای خرید کالای ایرانی در میان مردم عراق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است
در ادامه «علیرضا کیوانی»، مدیر انجمن دارندگان نشان استاندارد در استان، درباره رغبت و علاقه مردم عراق به محصولات ایرانی، گفت: ایجاد میل و رغبت به خرید کالای ایرانی در عراق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پیشنهاد می‌کنم که سازمان استاندارد ایران و عراق تفاهم‌نامه‌ای امضا کنند تا محصولات ایرانی پس از صادرات به این کشور، مستقیما به بازار ارسال شود. سازمان استاندارد ایران بایستی با کشورهای هدف صادراتی دیگر نیز چنین تفاهم‌نامه‌ای را امضا کند.
سپس «عباس غیب‌دوست»، عضو هیات مدیره انجمن مهندسان مشاور خراسان رضوی با اشاره به اینکه خراسان رضوی 250 شرکت مهندسین مشاور دارد، تاکید کرد: جایگاه خدمات فنی و مهندسی ایران در کشور عراق کجاست؟ مهندسین مشاور خراسانی در حوزه‌های زیرساختی تجربه و تبحر فراوانی دارند. از مقامات ایرانی مستقر در عراق انتظار داریم که به حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی و سرمایه‌گذاری در این زمینه، توجه ویژه‌ای کنند. در سال‌های اخیر؛ ایران در حوزه صدور نیروی فنی و مهندسی بسیار موفق‌تر از صدور خدمات فنی و مهندسی عمل کرده است.
در ادامه «مرتضی نظری»، مدیر اجرایی مرکز خدمات سرمایه گذاری خراسان رضوی به مطالعه سیر صعودی کشورهای پیشرفته در بازارسازی و ورود به بازار هدف اشاره و بیان کرد: بخش خصوصی و تشکل‌ها، بایستی سیر صعودی کشورهای توسعه یافته در بازارسازی و بازار هدف صادراتی را مطالعه کنند.
سپس «محمدرضا رحمانی»، یکی از فعالان اقتصادی استان در خصوص مشکلات ناشی از کپی رایت و جعل لگو محصولات تولیدی در حوزه صادرات، گفت: کپی‌کاری و جعل لگو یکی از دغدغه‌های تولیدکنندگان محصولات بدیع و نو است. کالا یا محصولی با مشکلات متعدد به بازار هدف صادر می‌شود و پس از چندسال مورد استقبال مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد؛ اما برخی از شرکت‌های تولیدی ضعیف پس از استقبال مصرف‌کننده از محصولات بدیع، مشابه آن کالا را تولید و با جعل اسم به بازار هدف صادراتی ارسال می‌کنند. لذا بایستی در خصوص حفظ حقوق مالکیت، فرهنگ‌سازی صورت گیرد.
صدور خدمات فنی و مهندسی، سرمایه در گردش و سرمایه‌گذاری را به همراه دارد
در ادامه «حمید بابازاده»، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی خراسان رضوی عنوان کرد: چرا صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق در سال‌های اخیر به‌شدت کاهش یافته است؟ آیا ترکیه خدمات فنی و مهندسی به این کشور صادر می‌کند؟ باتوجه به کاهش شدید صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال‌های اخیر، بایستی در این خصوص هم‌اندیشی صورت گیرد. صدور خدمات فنی و مهندسی، سرمایه در گردش و سرمایه‌گذاری را به همراه دارد.
سپس «محسن پورقاسمی»، دبیر اتحادیه صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی خراسان رضوی پیشنهاد کرد: شخصیت‌ها و سران مهم سیاسی و اقتصادی کشور عراق به صورت مکرر به مشهد سفر می‌کنند. از مقامات ایرانی مستقر در عراق درخواست می‌کنیم، این افراد را به اتاق بازرگانی و تشکل‌ها معرفی و ضمن آشنایی، با آنان دیدار کنند و موضوعات و مسائل را در میان گذارند. بخش خصوصی می‌تواند از این فرصت برای لابی‌گری و توسعه صادرات استان استفاده کند.
