به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «غلامرضا نازپرور»، رئیس این کمیسیون در ابتدای جلسه، به برخی از مشکلات معدنکاران در حوزه دسترسی به تجهیزات و دانش روز و چالش‌های ناشی از دشواری واردات ماشینآلات و تجهیزات معدنی از جمله استعلامات متعدد و قوانین دست و پاگیر در این حیطه اشاره کرد.
نازپرور گفت: متاسفانه به واسطه قوانین و دستورالعمل‌های خلق الساعه و بعضا وجود ناهماهنگی بین دستگاه‌های دولتی، دسترسی به تجهیزات و دانش روز برای فعالان بخش معدن با چالش‌های عدیده‌ای همراه است و به همین دلیل امروز شاهد ضعف‌های بسیاری در عرصه فعالیت‌های معدنی از اکتشاف تا استخراج و فرآوری هستیم.
وی افزود: فعالان معدنی برای واردات ماشین آلات، با موضوعات مختلفی از جمله استعلامات متعدد و قوانین مختلف دست و پنجه نرم می‌کنند.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی مشهد با تاکید بر ضرورت تهیه فهرست (چک لیستی) از تجهیزات معدنی مورد نیاز استان گفت: با تدوین چنین فهرستی، معدن‌دار و بهره‌بردار معدنی جهت واردات دستگاه با مشکلات کمتری روبه‌رو خواهند شد. معتقدیم در سایه همکاری گمرک و کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی خراسان رضوی می‌توان این چک لیست را تهیه کرد. همچنین، پیشنهاد می‌کنیم دوره‌ای آموزشی با همراهی گمرک در خصوص واردات ماشینآلات معدنی برای معدنکاران استان برگزار شود.
وی افزود: 90 درصد معادن خراسان رضوی کوچک و متوسط مقیاس هستند و به ماشینآلات کوچک نیاز دارند؛ اما تولیدکننده‌های داخلی در این عرصه پاسخگوی این نیاز نیستند و ناگزیر به واردات این تجهیزات هستیم.
نازپرور در بخش دیگری از سخنانش به موضوع ظرفیت واحدهای معدنی استان برای فرآوری مواد خام معدنی افغانستان اشاره و اظهار کرد: بایستی از ظرفیت این واحدها در کنار منابع عظیمی که در افغانستان وجود دارد، در راستای رشد بخش معدن و ایجاد ارزش افزوده استفاده نماییم. سیاستگذاری در این عرصه بایستی به گونه‌ای باشد که از منابع عظیم همسایه شرقی کشورمان که دارای زبان و مشترکات دیگر با ماست، بیش از چینی‌ها یا ترک‌ها استفاده نماییم.
وی همچنین در خصوص تسهیل واردات گوهرسنگ‌ها از افغانستان و اقتضائات این حوزه تصریح کرد: در بحث واردات گوهرسنگ‌ها، در حال پیگیری به منظور فراهم سازی زمینه حضور کارشناس ارزیابی گوهرسنگ‌ها در استان هستیم. معتقدیم می‌توان در حوزه ارزیابی گوهرسنگ‌ها از ظرفیت بخش خصوصی و دانشگاه‌ها استفاده نمود.
به نام حمایت از تولید داخلی، امکان واردات برخی ماشینآلات معدنی وجود ندارد
در ادامه «عماد رجحانی»، دبیر کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی خراسان رضوی اظهار کرد: عمده معادن خراسان رضوی جزو معادن متوسط و کوچک مقیاس هستند که در تامین ماشینآلات و تجهیزات خود دچار مشکلند. بعضا شاهد این هستیم که قوانین موجود در این بخش مکرراً در حال تغییر است.
وی با بیان اینکه به نام حمایت از تولیدکنندگان داخلی تجهیزات، امکان واردات برخی ماشینآلات معدنی وجود ندارد، تصریح کرد: چنانچه تولید داخلی این توان را داشته باشد که با امکانات در دسترس دیگر رقابت کند، نیازی به این قبیل حمایت‌ها نیست؛ اما متاسفانه حتی ظرفیت اسمی تولید ماشین آلات نیاز به این تجهیزات را پاسخ نمی‌دهد و در نتیجه، پایه تولید مواد خام دچار چالش می‌شود.
هزینه بالای واردات ماشینآلات معدنی
سپس «محمد عارفی‌نسب»، از فعالان معدنی استان اظهار كرد: در خصوص واردات ماشینآلات معدنی، مشکلات و دردسر‌های زیادی وجود دارد. سازمان‌های مختلف دخیل در این امر، باعث طولانی شدن پروسه ترخیص ماشینآلات معدنی در گمرکات می‌شوند.
وی افزود: علی‌رغم اینکه به ما گفته شد جهت واردات یک ماشین معدنی، عوارض گمرکی نخواهیم داشت، از شروع تا پایان پروسه این دستگاه در گمرک حدود 2 میلیارد تومان از ما اخذ گردیده است.
لزوم تامین ماشینآلات لجستیکی و غیر استخراجی
همچنین «مهدی جلالی»، راهبر اقتصادی استان در بخش دیگری از این جلسه اظهار کرد: ماشین‌آلاتی که واردات آن‌ها تایید شده بعضا نیاز معادن را تامین نمی‌کنند و در راستای توسعه بخش معدن، بایستی ماشینآلات غیر استخراجی و لجستیک نیز تامین شود.
وی افزود: ضروری است فهرست جامعی از نیازهای بخش معدن در حوزه تجهیزات مهیا گردد تا با رعایت مندرجات آن، نسبت به خرید ماشینآلات اقدام گردد. در خصوص صادرات مواد معدنی هم، ظرفیت‌های گمرکی استان بایستی سنجیده و تبیین شود.
در بخشی دیگر از این جلسه «بهروز اسماعیلی»، نماینده انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اظهار کرد: صنایع معدنی در خصوص تعیین قیمت پایه صادراتي محصولات صنایع فولاد دچار چالش‌های زیادی بودند؛ این قیمت‌ها نوسانات زیادی داشت؛ اما گمرک همکاری خوبی داشت و این وظیفه حاکمیتی خود را به انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران واگذار کرد.
روش‌های ورود قطعی و موقت تجهیزات معدنی در گمرکات
در ادامه «جواد جعفری»، ناظر گمرکات خراسان رضوی به ایراد سخن پرداخت و با اشاره به دو نوع واردات در کشور تحت عناوین «قطعی» و «موقت» گفت: واردات موقت مربوط به برخی ابزار‌ها، کالاها و ماشینآلات است که این اقلام هم اکنون مشخص می‌باشد. در بحث ماشینآلات معدنی نیز، با توجه به بخشنامه‌های گمرک ایران، می‌توان هر دو نوع ترخیص قطعی و موقت را در دستور کار داشت.
وی افزود: ماشین آلات معدنی تا حداکثر پنج سال ساخت را می‌توان به عنوان ترخیص قطعی وارد کرد و بر اساس سال ساخت، برخی تخفیفات اعمال می‌شود.
ناظر گمرکات خراسان رضوی تصریح کرد: برخی ماشینآلات به روش ورود موقت وارد کشور می‌شوند که در این روش، محدودیت سال ساخت وجود ندارد و افراد دارای پروانه بهره‌برداری معادن می‌توانند از این روش استفاده کنند. این امر به مدت یک تا دو سال قابل تمدید است و پس از دو سال، در صورت وجود شرایط ترخیص قطعی از جمله زیر پنج سال ساخت بودن، می‌توان کالا را به صورت قطعی وارد کرد.
جعفری ادامه داد: در روش ورود موقت تجهیزات و ماشین آلات معدنی، معدنکاران درگیر بوروکراسی سازمان‌های مختلف نمی‌شوند. در بحث واردات با ترخیص قطعی نیز، در صورت مهیا بودن تمامی مجوز‌ها از ارگان‌هایی چون صمت و استاندارد و پرداخت حقوق گمرکی به صورت ضمانت یا نقد، ترخیص کالا و تشریفات گمرکی ظرف 24 ساعت صورت می‌‍‌گیرد.
ناظر گمرکات خراسان رضوی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان با قرارداد پیمانکاری، واردات موقت انجام داد، اظهار کرد: طبق دستورالعمل‌ها، واردات موقت تنها برای فرد دارای پروانه بهره‌برداری قابل انجام است.
«حسن ملائکه»، رئیس هیات مدیره انجمن شن و ماسه استان نیز در ادامه اظهار کرد: 30 تا 40 درصد معادن کشور شن و ماسه است؛ در خراسان رضوی روزانه حدود 300 هزار تن مواد خام و فرآوری شده باید حمل شود و سوال این است که آیا ماشینآلات حمل نیز مشمول معافیت‌های واردات معدنی هستند یا خیر.
ناظر گمرکات خراسان رضوی در پاسخ به این پرسش عنوان کرد: ثبت سفارش این نوع ماشینآلات جدا بوده و نمی‌توان از پروانه معادن در این خصوص استفاده کرد.
با ورود جلسه به دستور کار دوم، چگونگی و امکان واردات مواد معدنی و گوهر سنگ‌ها از افغانستان بررسی شد.
ظرفیت خراسان رضوی در فرآوری مواد معدنی افغانستان
«آریوبرزن مافی»، نایب رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی مشهد در این بخش از نشست اظهار کرد: متاسفانه در حوزه گوهرسنگ‌ها، با فقدان قانونی برای کمک به معدنکاران و بازرگانان روبه‌رو هستیم. این در حالی است که برخی مواد معدنی در افغانستان را می‌توان در ایران فرآوري کرده و سپس صادر نمود.
وی افزود: در حوزه سنگ‌های ساختمانی نیز ظرفیت واردات از افغانستان و ارسال به کشور ثالث یا فرآوری این محصول در استان وجود دارد.
واردات سنگ‌های ساختمانی ممنوع اما پردازش و صادرات آن آزاد است
«جواد جعفری»، ناظر گمرکات خراسان رضوی نیز در خصوص ظرفیت گمرکات استان در خصوص واردات گوهرسنگ‌ها از افغانستان اظهار کرد: تاکنون واردات گوهرسنگ‌ها از مبادی رسمی استان نبوده است. در این حوزه تجربه‌ای نداشته‌ایم اما می‌توانیم مسیر را هموار کنیم.
وی درباره واردات مواد معدنی از افغانستان نیز افزود: در خصوص واردات این مواد، فراوری آن‌ها و صادرات مواد اولیه منعی وجود ندارد؛ اما واردات سنگ‌های ساختمانی ممنوع است؛ البته واحدهای فرآوری می‌توانند با اخذ مجوز ورود موقت از گمرک ایران، این کالاها را وارد کرده و به منظور صادرات پردازش نمایند.
