برای روشن شدن موضوع، بد نیست مثالی بزنیم؛ در حوزه کشاورزی، معمولا فاصله چاه عمیق با مزرعه زیاد است؛ لذا وقتی موتور چاه عمیق را روشن می‌کنند، چند ساعت طول می‌کشد تا آب به مزرعه برسد، زمانی هم که موتور چاه عمیق خاموش می‌شود، مسلما کشاورزان به خوبی می‌دانند جریان آب چاه، چند ساعت بعد از خاموش شدن موتور چاه عمیق متوقف می‌شود.
همانگونه که ذکر شد، اگر آب را از چاه ببندید، سه تا چهار ساعت طول می‌کشد تا آبی که در مسیر جاری بوده است، تمام شود؛ حال چطور قیمت کالاهایی که ارز ترجیحی می گرفتند، یکباره و با حذف ارز ترجیحی، .در بازار افزایش یافت؟ این در حالی است که در اردیبهشت ماه اعلام شد انبار کالاهای اساسی مملو از کالاست. از طرفی، به یقین در همان روزها، کالاهایی روی آب و در مسیر ایران بوده‌اند و تا مدت چند ماه نیز، کالا در مسیر تولید تا بازار قرار داشته است.
لذا نباید مشخص شود کالاهایی که با ارز ۴۲۰۰تومانی وارد کشور شده بودند، هم اکنون کجا هستند و در چه وضعیتی قرار دارند؟
به طور معمول، شش یا هفت ماه زمان لازم است تا یک کالا از زمان ثبت سفارش تا ورود به کشور، به دست مصرف کننده نهایی برسد؛ این یعنی ثبت سفارش کالا برای واردات، یک یا دو بار در سال امکان پذیر است.
با عنایت به اینکه تخصیص ارز ۴۲۰۰تومانی برای واردات کالاهایی مانند روغن و نهاده‌های دامی در اردیبهشت ماه حذف شد؛ اگر همان زمان، آخرین ثبت سفارش با قیمت ارز جدید صورت گرفته باشد، با توجه به موجودی انبارها و محل‌های تولید و بازار، تأثیر ارز آزاد بر بازار کالاهای اساسی، باید دست کم هفت یا هشت ماه بعد پدیدار می‌شد.
به عبارتی، روند توزیع اقلام اساسی با ارز جدید باید از دی ماه به بعد، در بازار ملموس می‌شد؛ اما نه تنها این موضوع محقق نشد، بلکه از فردای روز حذف ارز ترجیحی، اقلام اساسی در بازار براساس ارز نیمایی محاسبه شد و باعث گردید همه کالاها گران شود.
وزارت جهاد کشاورزی باید پاسخگوی این پرسش باشد: کالاهایی که پیش از حذف ارز ترجیحی، با دلار 4200 تومانی وارد کشور شده بودند، اکنون کجا هستند؟
