به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، «کیهان کاووسی»، رئیس این کمیسیون در ابتدای این جلسه، اظهار کرد: اقتصاد پیچیده ایران با سوالات متعددی در حوزه سرمایهگذاری و عوامل اثرگذار بر رشد سرمایهگذاری مواجه است. برای پاسخ صحیح و علمی به این موضوع، نیازمند بررسی روابط علّی و معلولی حوزه سرمایه گذاری و تاثیر این عوامل بر یکدیگر و به ویژه سرمایه گذاری و به طور اخص رشد اقتصادی هستیم.
وی از پیشبینی پذیر نبودن اقتصاد، به عنوان چالش اصلی حوزه تصمیم گیری در ایران نام برد و افزود: برای اینکه کمتر اشتباه کنیم میبایست بتوانیم ریسکهای خود را مدیریت نماییم و این امر، مستلزم ارتقای سطح دانش از موضوعات و ایجاد یک نظام تصمیم سازی قابل اتکاست.
کاووسی افزود: یکی از این ابزارها، استفاده از پویایی و دینامیکی اقتصاد است. در این روش، با تحلیل داده ها در یک سیر زمانی، سعی میشود، در قالب یکسری مدلهای ریاضی قابل محاسبه، عوامل تاثیرگذار شناسایی و شدت تاثیر و زمان تاثیر را پیش بینی کرد. برای انجام چنین کاری، برخورداری از داده های تمیز و قابل اتکا، بهره گیری از نظر خبرگان و رجوع به تخصص حوزه های دانشگاهی و اساتید، لازم و ضروری است. امیدواریم با تدبیری که در اتاق بازرگانی صورت گرفته، با ایجاد مرکز داده و اطلاعات اقتصادی در اتاق بازرگانی مشهد، بخشی از دغدغهها در این حوزه رفع شود.
او تاکید کرد: دانشگاهها و مراکز علمی از ظرفیت و امکانات خوبی برخوردار هستند که باید از آن در تحلیل دادهها استفاده کرد؛ همانطور که در گزارش تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری کمیسیون اقتصاد کلان و برنامههای راهبردی اتاق خراسان رضوی، سعی شده از این ظرفیت در کنار تحلیلهای خبرگان کسب و کار بهره گرفته شود.
وی بخش دیگر سخنانش را به اهمیت دو مقوله کیفیت و امنیت سرمایه اختصاص داد و توصیه کرد: این دو عامل باید به طور ویژه مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس کمیسیون اقتصاد کلان و برنامه های راهبردی اتاق مشهد ابراز امیدواری کرد: نتایج تحلیل حاصل از این پروژه، که برای اولین بار در چنین سطحی اجرا می گردد، مورد توجه نظام حکمرانی اقتصادی قرار گیرد.
اثر متغیرهای فرهنگی و اجتماعی در اقتصاد ایران
«محمود امتی»، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در بخشی از این نشست اظهار داشت: متغیرهای فرهنگی و اجتماعی بر اقتصاد ایران اثرگذارند و ضرورت دارد در پروژه تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری، این متغیرها نیز مدنظر قرار گیرد. اتاق بازرگانی مشهد به استناد تحلیلهای علمی و عملی، درصدد شناسایی ایرادات و نواقص موجود و پیگیری برای رفع آنهاست.
تاکید بر عوامل تجربی در رشد سرمایهگذاری
سپس «عبدالله یزدانبخش»، رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی مشهد نیز خاطرنشان کرد: برای تحلیل صحیح عوامل موثر بر سرمایهگذاری، به اطلاعات و آمارهای صحیح نیاز است؛ این در حالی است که آمارهای موجود در سازمانهای رسمی، با واقعیت موجود تفاوت دارد.
یزدانبخش با اشاره به اینکه اتاق بازرگانی مشهد بازوی مشورتی نهادهای اجرایی و حاکمیتی استان است، بیان کرد: نقش اتاق بازرگانی از نهاد میانجی به بازوی مشورتی نهاد حاکمیتی تغییر کرده است که این امر یک دستاورد محسوب میشود و در این راستا بایستی با اجرای طرحهای پژوهشی و تحلیلی، به اطلاعات متقنی جهت ارائه مشورت به قوای سه گانه دست یابیم.
وی پیشنهاد کرد: در پروژه تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری، علاوه بر عوامل موثر در سرمایهگذاری استان، این عوامل در کشور و جهان نیز مورد بررسی قرار گیرد. همچنین اهمیت میزان اثرگذاری ارتباط و تعامل با کشورهای دنیا نیز بررسی گردد؛ چراکه تعامل درست و منطقی با دنیا در اقتصاد اثرگذار است.
نگاهی به چالشهای پروژه تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری
در ادامه «شهرام عیدی زاده»، نایب رئیس کمیسیون اقتصاد کلان و برنامههای راهبردی اتاق مشهد، خاطرنشان کرد: مدل تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری، مدلی بسیار پیچیده است که در آن، تمامی عوامل موثر بر اقتصاد و سرمایهگذاری، به عدد تبدیل شده و میزان (عدد دقیق) اثرگذاری هر مولفه بر سرمایهگذاری مشخص میشود. اجرای این مدل به زمان زیادی نیاز دارد و متاسفانه به دلیل فقدان دیتا و دادههای شفاف در حوزه اقتصاد، تحلیل در این امر بسیار پیچیده است. در حال حاضر این پروژه با پیشرفت بسیار خوبی همراه بوده و پس از تکمیل، به عنوان بسته پژوهشی و دقیق اتاق بازرگانی مشهد در این حوزه به نهادهای حاکمیتی استان ارائه میگردد.
«حسین سرحدی»، دبیرکمیسیون اقتصاد کلان و برنامههای راهبردی اتاق خراسان رضوی نیز در ادامه اظهار کرد: کمیسیون اقتصاد کلان و برنامههای راهبردی اتاق بازرگانی مشهد در یکسال اخیر، دو هدف کلی را دنبال کرد. پیگیری تحقق رشد سرمایهگذاری و افزایش بهرهوری در استان، از اهداف این کمیسیون است و تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر رشد سرمایهگذاری یکی از پروژههای تعریف شده در کمیسیون در راستای این هدف است که میزان پیشرفت این پروژه گام به گام بررسی خواهد شد.
«حسن هاشمی»، نایب رئیس کمیسیون کسبوکارهای دانشبنیان و اقتصاد دیجیتال اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز بیان کرد: ایجاد مرکز داده و اطلاعات اقتصادی، پیشنیاز ضروری و مهم در پژوهشهای علمی همانند تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری است. در تحلیلهای علمی و جلسات اتاق بازرگانی باید از دیتاها و دادههای شفاف استفاده شود. با استفاده از دادههای صحیح در پروژههای علمی، میزان انحرافها و نواقص مشخص میشود.
تشریح مراحل تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری
«فاطمه- هلن قانع»، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد و مدیر پروژه تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری کمیسیون اقتصاد کلان و برنامههای راهبردی اتاق خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست، عنوان کرد: در تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری، شاخصها و فاکتورهای موثر بر سرمایهگذاری، شناسایی و روابط علی و معلولی آنان مشخص میشود. با کاهش و افزایش متغیرهای موثر بر سرمایهگذاری، میزان تاثیرگذاری و روابط علی و معلولی آنان مشخص میگردد. در مطالعات اولیه، عوامل و شاخصهای متعددی در سرمایهگذاری موثر بودند که پس از بررسی و جمعآوری دیتاهای صحیح، سیر مطالعات مشخص شد. همچنین اقدامات مطالعاتی پیشین نیز مورد بررسی قرار گرفت.
وی خاطرنشان کرد: سرمایه، موتور محرکه رشد و توسعه اقتصادی در تمام نظریات و الگوهای رشد اقتصادی محسوب میشود. به همین دلیل، جذب سرمایه کافی به منظور تامین منابع مالی طرحهای اقتصادی از جمله مهمترین دغدغههای تصمیمگیرندگان اقتصادی در هر جامعه است. در این پروژه به تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر سرمایهگذاری در ایران به ویژه خراسان رضوی پرداخته شده و با استفاده از روشهای تحلیل دینامیکی، مدلی جامع برای تحلیل تأثیر این عوامل بر سرمایهگذاری ارائه میگردد. این تحلیل میتواند به سیاستگذاران، سرمایهگذاران و صنعتگران کمک کند تا بهترین تصمیمات را در زمینه سرمایهگذاری اتخاذ کرده و بازارهای مالی و سرمایهگذاری را بهبود بخشند.
چه عواملی بر رشد سرمایهگذاری موثر است؟
قانع در بخش دیگر سخنانش به عوامل موثر بر رشد سرمایهگذاری پرداخت و گفت: عوامل متعددی بر رشد سرمایهگذاری موثرند که از جمله آن میتوان به جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی، ثبات سیاسی، عوامل حاکمیتی، قانون نظام اداری، سیاستهای حمایتی، نرخ تورم، نرخ و قیمت فروش نفت، نرخ رشد اقتصادی، تحریم ارز، نرخ سود بانکی، بازاریابی، نرخ ارز اوراق مشارکت، ارتقاء سلامت اداری، موقعیت ترانزیتی، باز بودن فرهنگ اقتصاد در جامعه، منابع طبیعی و… اشاره کرد.
وی افزود: در این پروژه به مدلسازی رفتار و روابط پویای عوامل موثر بر رشد سرمایهگذاری پرداخته میشود. نقاط قوت و ضعف هر عامل و زمینههای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن بررسی و در نتیجه مدل ترکیبی از مدلهای موجود بررسی شده متناسب با نیازهای اقتصادی، اقتباس میشود. انعطافپذیری و توانایی انطباق با روندهای در حال تغییر اقتصاد جهانی برای رشد سرمایهگذاری پایدار اهمیت بسیار زیادی دارد. به همین دلیل، تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر رشد سرمایهگذاری در اقتصاد کشور و خراسان رضوی به یک مدل هیبریدی بر اساس یک مدل سیستم دینامیکی نیاز دارد. مدلهای هیبریدی از ترکیب چند رویکرد و مدل مختلف به منظور بهبود دقت و قدرت تفسیر در تحلیل پدیدههای پیچیده استفاده میشود. در مدلهای هیبریدی بیشتر مزایا و قوانین هر مدل بررسی میگردد.
قانع افزود: در مدلسازی سیستمهای اقتصادی عوامل مختلفی مانند دولت، صنعت، اقتصاد خصوصی و جامعه در تعامل هستند. این تعاملات پیچیده را میتوان با استفاده از پویاییشناسی سیستم به مدل تبدیل کرد تا درک بهتری از رفتارها و پاسخهای سیستم به دست آید.
وی در بخش دیگر سخنانش به زیرسیستمهای تاثیرگذار در عوامل موثر بر رشد سرمایهگذاری پرداخت و گفت: تورم، تولید ناخالص داخلی، نوآوری، سیاست پولی، نیروی کار، تولید، انرژی، باز بودن تجارت و سرمایهگذاری مستقیم خارجی و زیرساختها از زیرسیستمهای موجود و اثرگذار در رشد سرمایهگذاری است.
در ادامه، این استاد دانشگاه فردوسی مشهد به تحلیل و بیان مراحل کار تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر رشد سرمایهگذاری پرداخت و ادامه داد: در ابتدا، تحقیق با چالشها و اهداف آغاز میشود. سپس، عوامل مهم تعیین و مشخص میشود. با ایجاد یک فرضيه پويا، حلقه على نمودار و نمودار جریان ترسیم میشود. در این مرحله، شبیهسازی و فرمولبندی مدل انجام میگیرد.
قانع با اشاره به اینکه با افزایش شاخص و متغیرها پیچیدگی تحلیل افزایش پیدا میکند، خاطرنشان کرد: دغدغه اصلی، وجود دیتا و دادههای تمیز است. در صورتی که داده صحیح وجود داشته باشد، سرعت پروژه افزایش پیدا خواهد کرد.
وی بیان کرد: این پروژه در مراحل ابتدایی است و در انتها به نتیجه قابل فهم و ساده خواهد رسید. در این پروژه به مطالعات کشورهای دارای بحران اقتصادی و مشابه با شرایط ایران و مقایسه با کشورها نیز اشاره شده که در گامهای بعدی به آن پرداخته خواهد شد.
تعامل بینالمللی، مهمترین فاکتور در رشد اقتصاد و شکوفایی سرمایهگذاری است
«محسن شرکا»، عضو کمیسیون اقتصاد کلان و برنامههای راهبردی اتاق خراسان رضوی نیز اظهار کرد: امنیت در سرمایهگذاری بسیار اهمیت دارد و رشد سرمایهگذاری به تعامل در بستر بینالمللی نیازمند است. دولت با کوچکسازی بدنه خود، چابکسازی، بسترسازی و هوشمندشدن میتواند به پویایی اقتصاد و رشد سرمایهگذاری کمک شایانی کند.
نجمه سوری ناصری، کارشناس مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی مشهد تصریح کرد: نیرویکار ماهر، سرمایه انسانی و مهاجرت از عوامل مهم در رشد سرمایهگذاری اقتصادی هستند. در تحلیل دینامیکی عوامل موثر بر رشد سرمایهگذاری ضرورت دارد که شاخصهای حمکرانی مطلوب در زیرشاخصهای خود، بررسی و تحلیل گردد. درصورتی که خروجی مناسبی از تحلیل موجود دریافت شود، کمک شایانی به توسعه فضای اقتصادی استان خواهد شد.
گفتنی است در ادامه این نشست، دیگر اعضای کمیسیون و حاضران در نشست به بیان نقطه نظرات خود در خصوص عوامل موثر بر سرمایهگذاری پرداختند.
