میزان خسارت صنایع خراسان‌رضوی
شهرام عیدی‌زاده، مدیر مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی خراسان‌رضوی، درباره قطع برق و خسارت آن به صنایع گفته است که خسارت ناشی از قطع برق برای صنایع برای هر کیلو وات بین 7هزار تا 63هزار تومان است. براساس تحقیقات انجام‌شده توسط معاونت پژوهشی انجمن ساتکا، صنایع مختلف نظیر فولاد، پتروشیمی و سیمان و دیگر‌صنایع به‌علت قطع برق متحمل خسارت‌های هنگفتی می‌شوند. برآوردهای صنایع پتروشیمی، فولادی و سیمان نیز نشان‌دهنده خسارت بزرگ عدم‌النفعی بالغ بر 4 تا 5 میلیارد دلار به‌دلیل قطعی برق بوده و به‌طور‌خاص، صنعت فولاد با خسارت حدود 3میلیارد دلار مواجه است. وی یادآور شد: براساس محاسبات صورت‌گرفته در بخش‌های مختلف صنعت خراسان‌رضوی (22 زیرگروه صنعتی) بر مبنای داده‌های مرکز آمار و سازمان برنامه از روش ارزش افزوده، زیان روزانه قطعی برق برای صنایع استان در سال‌های 1402-1403 محاسبه شده است. میزان زیان روزانه تعطیلی صنعت در سال1403 بابت عدم‌النفع صنایع ناشی از قطع برق، 353میلیارد تومان برآورد می‌شود.
ناترازی انرژی و تأثیر آن بر صنایع استان
دبیر اجرایی انجمن مدیران صنایع خراسان در گفتوگو با شهرآرا می‌گوید: وضعیت تأمین گاز و برق خراسان‌رضوی بحرانی و در آستانه یک چالش جدی قرار گرفته است. سرمایه‌گذاری ناکافی در حوزه انرژی در سال‌های گذشته سبب شده است مشکلات کمبود برق که پیش‌تر محدود به فصل تابستان بود، اکنون به زمستان نیز گسترش یابد .امیرمهدیمرادی می‌افزاید: یکی از دلایل اصلی بحران کمبود برق و گاز تطبیق نداشتن میزان سرمایه‌گذاری‌ها با رشد مصرف انرژی است. این مسئله به کمبود انرژی در تابستان و اکنون به محدودیت‌های شدیدتر در تأمین گاز و برق در زمستان منجر شده است. شرکت گاز هم از واحدهای صنعتی خواسته است مصرف گاز خود را تا ۳۰درصد کاهش دهند. این کاهش در بسیاری از صنایع به‌معنای توقف تولید است؛ زیرا کوره‌های واحدهای صنعتی به دمای لازم برای فعالیت نمی‌رسند. در چنین شرایطی واحدهای صنعتی اگر هم فعالیتی داشته باشند، صرفا برای این است که کوره‌های خود را زنده نگه دارند. اگر کوره‌های واحدهای تولیدی سرد شوند، در زمان فعالیت دوباره نیازمند مصرف انرژی زیادی هستند.
احتمال قطع برق صنایع
وی بیان می‌کند: در روزهای اخیر، تماس‌هایی با واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی انجام و اعلام شده است که به‌دلیل ناترازی برق، برنامه دو روز تعطیلی در هفته برای این واحدها اعمال خواهد شد. این تعطیلی‌ها، همراه با کاهش گاز، برای واحدهای تولیدی تبعات زیادی دارد. توقف تولید موجب تأخیر در تحویل کالا به مشتریان و جریمه‌های احتمالی خواهد شد. قطع ناگهانی برق یا گاز می‌تواند به ماشین‌آلات آسیب وارد کند یا مواد اولیه را ضایع کند .با‌وجود توقف تولید، واحدها همچنان مجبور به پرداخت حقوق نیروی انسانی و سایر هزینه‌های ثابت هستند.
مرادی ادامه می‌دهد: ادامه این روند می‌تواند تولید را به‌شدت کاهش دهد و بسیاری از واحدهای صنعتی را با زیان‌های جبران‌ناپذیری مواجه کند. بدهی‌های بانکی، هزینه‌های سربار و خسارت‌های ناشی از عدم‌تولید از جمله مسائلی هستند که صنایع را تحت‌فشار قرار داده‌اند. دبیر اجرایی انجمن مدیران صنایع خراسان تأکید می‌کند: برای جلوگیری از تشدید این بحران، نیاز است اقدامات فوری برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی و مدیریت بهینه منابع موجود انجام شود. حمایت‌های دولتی از صنایع در قالب تسهیلات و جبران خسارت‌ها نیز می‌تواند کمک بزرگی به پایداری تولید در این شرایط بحرانی باشد. این بحران نه‌تنها تولید صنعتی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، بلکه پیامدهای گسترده‌ای بر اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت.
مصرف گاز کمتر در خانه، تولید بیشتر در کارخانه
همچنین براساس تفاهم‌نامه بین انجمن مدیران صنایع خراسان و شرکت گاز استان، پویش «مصرف گاز کمتر در خانه، تولید بیشتر در کارخانه» به‌منظور تأمین گاز واحدهای تولیدی به اجرا درآمده است. این طرح تلاش دارد با ایجاد هماهنگی میان مصرف خانگی و صنعتی، نیاز گاز واحدهای تولیدی را تأمین و از تعطیلی یا کاهش فعالیت آن‌ها جلوگیری کند.
یکی از محورهای اصلی این پویش، آموزش گسترده است. براساس تفاهم‌نامه‌ای که میان انجمن مدیران صنایع و شرکت گاز منعقد شده، قرار است ۳۰هزار نفر از کارکنان واحدهای تولیدی استان در زمینه مصرف بهینه گاز آموزش ببینند. این آموزش‌ها همراه با اقداماتی نظیر توزیع ابزارهایی برای بهینه‌سازی مصرف (مانند پوشش‌های مخصوص دریچه‌های کولر) صورت می‌گیرد. هدف از این اقدامات، کاهش حداقل ۱۰درصدی مصرف گاز خانگی در میان کارکنان واحدهای صنعتی است. شرکت گاز خراسان‌رضوی تعهد کرده است که مقدار صرفه‌جویی‌شده توسط خانواده‌های کارکنان را به همان صنایع اختصاص دهد.
رئیس امور پژوهش و فناوری شرکت گاز خراسان‌رضوی در‌این‌باره می‌گوید: در راستای مدیریت بهینه مصرف انرژی و کاهش محدودیت‌های گاز در واحدهای صنعتی، طرحی با هدف فرهنگ‌سازی و ایجاد الگوی مصرف بهینه در میان کارکنان واحدهای تولیدی در حال اجراست. این طرح که با همکاری شرکت گاز و انجمن مدیران صنایع شکل گرفته، بر فرهنگ‌سازی و ایجاد انگیزه برای کاهش مصرف گاز خانگی کارکنان صنایع تمرکز دارد. حمیدرضا افشون افزود: این برنامه به‌طور‌خاص واحدهای صنعتی با بیش از سیصد خانوار شاغل را هدف قرار داده است. طبق این طرح، واحدهایی که کارکنانشان در کاهش مصرف گاز همکاری بیشتری داشته باشند، در اولویت دریافت گاز قرار خواهند گرفت و محدودیت‌های کمتری را تجربه خواهند کرد. وی بیان می‌کند: در روزهای سرد سال هر خانوار در شبانه روز حدودا ۲۰ تا ۲۵ متر‌مکعب گاز مصرف می‌کند. اگر مثلا واحدی که با ۵هزار پرسنل، بتواند 10درصد از مصرف گاز کارکنان خود را کاهش دهد، این کار سبب می‌شود گاز مورد‌نیاز این واحد تأمین شود.
